Inventaris

Deurne, Molenstede, Schaffen (Diest), Tessenderlo (Tessenderlo)
Dit gebied ligt aan de rand van het Kempisch plateau, de zogenaamde Zuiderkempen, waar, gevoed door water uit het Kempisch plateau, verschillende beekvalleien ingesneden zijn. Het grootste deel van het gebied wordt gevormd door één van deze beekvalleien, met enkele parallelle waterlopen. In de beekvallei zijn ook enkel vennen aanwezig, nu veelal droogliggend. Buiten de vallei liggen enkele ijzerzandsteenheuvels met groeves waar de stenen gewonnen werden. De bebouwing concentreert zich op de hogere gronden buiten de vallei. Een groot deel van het gebied is ontgonnen in de tweede helft van de 18de eeuw. Een opvallend landschapselement zijn de schansen, opgericht in de periode van de Tachtigjarige Oorlog om de plattelandsbevolking te beschermen tegen plundering en geweld. Op enkele plekken zijn deze schansen nog te herkennen in het landschap.

Geel (Geel), Meerhout (Meerhout), Mol (Mol)
“De Grote Nete en het paraboolduinencomplex tussen Meerhout en Geel” is gelegen in de Antwerpse Kempen op het grensgebied tussen de gemeentes Meerhout, Geel en Mol. Het landschapsbeeld dat we hier vandaag waarnemen, weerspiegelt verschillende tijdlagen en het diverse gebruik van het gebied door de mens. Momenteel is het een zeer afwisselend landschap: een uitgestrekt akkercomplex bij Bel, beboste duinen, waterplassen en moerassen, 19de-eeuwse rechtlijnige heideontginningen, de beekvallei van de Grote Nete, de vele houtkanten tussen de weilanden en de akkers, onverharde wegen, ... Vele structuren, patronen en elementen verwijzen naar het historische bodemgebruik. De grote afwisseling in landschapsbeelden maakt dit landschap esthetisch aantrekkelijk.

Geetbets, Grazen, Rummen (Geetbets), Halen (Halen), Donk (Herk-de-Stad), Drieslinter, Melkwezer, Neerlinter, Orsmaal-Gussenhoven, Wommersom (Linter), Hakendover, Oplinter, Tienen (Tienen), Budingen, Dormaal, Helen-Bos, Zoutleeuw (Zoutleeuw)
de “Valleien van de Grote en Kleine Gete” strekt zich uit van Tienen tot iets ten zuiden van Halen en Herk-de-Stad. Bij Budingen stromen de Grote en Kleine Gete samen in de Gete. De ankerplaats strekt zich over bijna 20km van deze vallei uit. De vallei kenmerkt zich door een gaaf beemdenlandschap. Het is een gecompartimenteerd landschap bestaande uit drassige graslanden met perceelsrandbegroeiingen van opgaande bomenrijen en populierenaanplantingen. Aan de rand van de vallei liggen diverse nederzettingen met hoge historische en bouwkundige waarde: Helen, Bos, Budingen, Zoutleeuw en Dormaal. Behalve deze nederzettingen zijn er ook talloze mottes en grote hoeves aan de valleirand van waaruit de vallei ontgonnen werd. In deze streek worden deze veelal “–winning” genoemd, bijvoorbeeld Grazenwinning, Vlierbeekswinning, Boswinning etc.

Attenrode, Bunsbeek, Glabbeek-Zuurbemde (Glabbeek), Hoeleden, Kersbeek-Miskom, Kortenaken, Ransberg (Kortenaken), Vissenaken (Tienen)
De Velp stroomt in de Demer nabij Halen en vloeit voor een deel evenwijdig met de Begijnenbeek en de Grote Gete. In de vallei zijn nog heel wat eeuwenoude landschapsstructuren zoals kleine percelen met knotwilgenrijen en houtkanten te bemerken. De Velp is de rivier die het water van zandlemig Hageland afvoert. In de vallei zijn nog enkele mooie watermolensites. In de tweede helft van de 19de eeuw werden op tal van plaatsen in het alluvium van de Velp de beemden omgezet in bos- of populieraanplantingen. Voorheen bestonden nog grote delen van de vallei uit open uitgestrekte beemden.

Gooik (Gooik), Sint-Kwintens-Lennik (Lennik), Meerbeke, Neigem (Ninove), Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek (Roosdaal)
Het landschap wordt zeer sterk gedomineerd door van west naar oost verlopende getuigenheuvels. Het Neigembos is één van de toppen die de waterscheidingslijn vormen tussen het Dender- en Zennebekken. Het landschapsbeeld van eind 18de eeuw sluit goed aan bij het huidige landschap. Bomenrijen langs de wegen compartimenteren het landschap. De akkerlanden situeren zich bijna uitsluitend op wat men tot op heden als open leemkouters beschouwt.

Grobbendonk (Grobbendonk), Herentals (Herentals), Vorselaar (Vorselaar)
Het gebied ‘Samenvloeiingsgebied van de Kleine Nete en Aa met de westelijke uitlopers van de Kempische Heuvelrug’ omvat de beekvalleien van de Aa en de Kleine Nete gelegen tussen de dorpskernen van Grobbendonk, Vorselaar en Herentals, het tussen beide rivieren hoger gelegen ‘interfluvium’ en de ten zuiden ervan gelegen gronden van de voormalige Britse militaire basis. De combinatie van de natte, open alluviale beekvalleien met de tussenliggende en aangrenzende hoger gelegen hoofdzakelijk beboste zandgronden zorgt voor een opvallende landschappelijke verscheidenheid. De ondergrond, de bodem, het reliëf en de waterhuishouding liggen aan de basis van dit nog vrij gaaf bewaard Kempisch landschap.

Grobbendonk (Grobbendonk), Nijlen (Nijlen), Pulle, Viersel (Zandhoven)
Het gebied omvat de vallei van de Kleine Nete tussen Viersel, Nijlen en Eisterlee. Centraal lopen de Kleine Nete als typische laaglandbeek met meanderend patroon en parallel de Kleine Pulse Beek en Laak. Het Netekanaal is een belangrijk relict van de kanalisatiegeschiedenis van de Kleine Nete en vormt de overgang naar de voormalige vloeibeemden van het Viersels Gebroekt. Hier stromen ook de Molenbeek en Kleine Beek te midden van de graslanden. In de Netevallei liggen oude graslanden, afgewisseld met concentraties akkerland en verspreide bospercelen. Op de pleistocene donken in de vallei en op de overgang naar de gehuchten op de valleirand liggen verspreide hoeves. Het landschap getuigt van de intense relatie tussen beek en beekvallei en de wisselwerking tussen natuur en menselijke activiteit die verschillende landschapstypes heeft opgeleverd.

Kermt, Kuringen, Spalbeek, Stevoort (Hasselt)
Het gebied ‘Herkenrodebos en kasteel van Stevoort’ bevindt zich op de noordgrens van vochtig Haspengouw, op het interfluvium tussen de Demer in het noorden en de Herk in het zuiden. Het is een landschapsecologisch rijk gebied met relicten van het voormalige Herkenrodebos en met een concentratie van bouwkundig erfgoed, in het bijzonder restanten van vakwerkbouw. In het zuidwesten liggen de kastelen van Stevoort en Schimpen. De kern van dit gebied bestaat uit een aantal versnipperde bosrelicten, die nu worden aangeduid als Herkenrodebos, Zusterkloosterbos en andere. Deze historisch stabiele bossen, met een rijke voorjaarsflora, worden afgewisseld met graslanden en aangevuld met kleine landschapselementen die vooral bestaan uit bomenrijen, hier en daar houtkanten, meidoornhagen en struwelen.

Itegem (Heist-op-den-Berg), Herenthout (Herenthout), Bevel, Nijlen (Nijlen)
‘Kruiskensberg en Zwart Water’ is gelegen op grondgebied van Bevel, Nijlen en Itegem in de Zuiderkempen. Het betreft een zeldzame en intacte natuurlijke overgang tussen heidelandschap met hoger gelegen duinuitlopers in het noorden en beemdenlandschap in de Grote Netevallei in het zuiden. Het landschap wordt gekenmerkt door vrij grote reliëfverschillen en talrijke abiotische gradiënten die aanleiding gaven tot een gevarieerd landschap met prachtige vergezichten en een opmerkelijke vegetatie. In de bosrijke Grote Netevallei is het wegen- en perceleringspatroon en een oude Nete-arm nog duidelijk herkenbaar aanwezig. De hoger gelegen Kruiskensberg is een bedevaartsoord bestaande uit een kapel- en kruisweg rond een bron. In het noorden is het landschap meer open en bestaat het uit reliëfrijke wei- en akkerlanden en heide- en bosrelicten.

Sint-Antelinks, Sint-Lievens-Esse (Herzele), Aspelare (Ninove)
De valleien van de Ransbeek en Beverbeek worden gekenmerkt door historische graslandpercelen en talrijke taluds. Op de steile valleiflanken komen bossen met kwelzones voor zoals het Duivenbos dat volledig werd heraangeplant in de 19de eeuw. In de bronzone van de Ransbeek zijn nog veel oud bos-soorten aanwezig. Het gebied heeft haar historisch gesloten karakter met bomenrijen en houtkanten langs de perceelsranden bewaard. De hogere, vlakkere zones liggen onder akkerland. Hier komen heel wat historische hoeven voor zoals het Hof te Ransbeek en hoeve Tortelboom.