Inventaris

Nieuwerkerken, Wijer (Nieuwerkerken), Sint-Truiden, Zepperen (Sint-Truiden)
Dit gebied omvat een rijk en gevarieerd erfgoed: een oud boscomplex uit het bezit van de abdij van Sint-Trudo, afgewisseld met kastelen en parken van Nieuwenhoven, Nonnemielen, Spinveld, Nieuwerkerken, Terkelen en Kortenbos, de hoeven Schorrebos en Casselaer en de Metsterenmolen. Geografisch gezien behoort dit gebied tot het buitengebied van Sint-Truiden, op 5 km ten noorden van het stadscentrum. De omgeving is er dun bebouwd, weinig dooraderd met wegen en goed voorzien van erfgoedsites en relicten. Tot in de 18de eeuw kwamen op de hoger gelegen heuvelruggen tussen riviervalleien bossen voor, die intussen grotendeels zijn verdwenen. Alleen in de omgeving van Nieuwenhoven hield een vrij groot boscomplex stand. Dit bos vormt in combinatie met Nieuwenhoven, het middeleeuwse abdijgoed van de Sint-Trudo abdij, de kern van de ankerplaats.

Balegem (Oosterzele), Elene, Leeuwergem, Oombergen (Zottegem)
Het kasteeldomein van Leeuwergem, bij Zottegem gelegen, behoort tot de belangrijkste 18e eeuwse realisaties van Vlaanderen. Behalve om het kasteel is het domein vooral bekend om zijn park, waarin de klassieke ‘Franse’ tuin, met een voor België uniek looftheater, overvloeit in een romantisch ‘Engels’ park. Een lange dreef leidt naar het omwalde kasteel. De dorpskern van Leeuwergem is door middel van een dreef verbonden met het park. Ten westen van het kasteel bevindt zich een open akkercomplex, in het westen begrensd door Elene met windmolenromp van de Stenen Molen.

Hertsberge, Oostkamp, Waardamme (Oostkamp)
Dit gebied omvat de kasteeldomeinen van Gruuthuyse, De Cellen en Erkegem en de jonge veldontginning van het Kampveld en de Papevijvers gelegen in het vertakte benedenstroomse valleigebied van de Rivierbeek. Het Kanaal Gent-Oostende is begrensd door jaagpaden met hoge opgaande bomenrijen die het landschap structureren. De parkdomeinen gaan terug op oude landhuissites, gesitueerd in het voormalige jachtbosgebied van de Warande ten oosten van Oostkamp, en zijn nog herkenbaar aan dreven, bos- en jachtopzichterswoningen en afhankelijke historische hoeven. De Hertsbergebeek en de Waardammebeek hebben een opvallend goed bewaard meanderpatroon.

Oostkamp (Oostkamp)
Ten oosten van een zijbeek van de Marsbeek liggen de kasteeldomeinen De Breidels en Nieuwburg. Het kasteel en landgoed van Nieuwburg zijn omringd door een gracht die op sommige plaatsen sterk verland is. Het omringende park met vijver is aangelegd in landschappelijke stijl met een zeer open karakter. Het kasteeldomein De Breidels en omgeving is nog grotendeels bebost in tegenstelling met de omgeving van Nieuwburg waar de meeste percelen als weiland in gebruik zijn. De percelering en het drevenpatroon hangen vast aan de kasteeldomeinen. De dreven accentueren het blokvormige perceleringspatroon.

Ruddervoorde (Oostkamp), Wingene, Zwevezele (Wingene)
Dit landschap is een oud veldgebied. Toen men dit veldgebied ontgon, werden kaarsrechte dreven aangeplant en werd het gehele gebied bebost: de Lakebossen en de Munkebossen. De ontginning gebeurde volgens een regelmatig patroon: volgens een noord-zuid richting en een oost-west richting met een regelmatige perceelsgrootte. Het tracé van de Oostenrijkse steenweg tussen Brugge en Kortrijk wijkt af van de andere rechtlijnige dreven met een vaste richting. Het steenwegtracé heeft een kenmerkende wegbeplanting met opgaande eiken. Het bosaandeel is sinds de 18de eeuw afgenomen ten voordele van landbouwland. In het bos zijn enkele kasteelsites aanwezig: het Rood kasteel, het kasteel Raepenburg en het Munkegoed. De afwisseling van boscomplexen met landbouwland én de lage bebouwingsdichtheid geeft aan het gebied een half gesloten karakter met een afwisseling van landbouwpercelen en bospercelen.

Axelwalle 15 (Oudenaarde)
Het geheel van kasteel met dubbele omgrachting, bossen, landerijen, parken en vijvers bestond tot de jaren 1840. Naar ontwerp van architect A. Degeyter werd een nieuw kasteel in 1978 groter heropgebouwd op de kasteelsite met onder meer gerecupereerde materialen van het voormalige kasteel. De vroegere kelders bleven bewaard. Groots domein langs twee lanen met kastanjebomen te bereiken, namelijk ten zuidwesten langs Axelwalle en ten noordoosten langs Zingem.

Krombeke, Poperinge, Proven, Watou (Poperinge), Westvleteren (Vleteren)
De ankerplaats is gelegen op een interfluviale kam die door talrijke dalhoofden wordt aangesneden. Tijdens de vroege middeleeuwen was de gehele kam bebost. Momenteel resten er kleinere loofboscomplexen die niet meer op elkaar aansluiten. Ze worden omringd door een mozaïek van wei- en akkerlanden. De aanwezige hoeves zijn sterk verspreid en en bestaan veelal uit enkele losstaande bakstenen gebouwen met resten van een middeleeuwse walgracht. In het gebied liggen de kasteeldomeinen De Lovie en Couthof met elk hun omringend park. In het gebied zijn nog verschillende sporen van de Eerste Wereldoorlog waaronder een legerbarak en een begraafplaats. De Sint-Sixtusabdij in het uiterste noordoosten van de ankerplaats is een trappistenabdij gesticht in 1831 waar nog steeds trappist gebrouwen wordt.

Broechem, Oelegem (Ranst), Massenhoven, Zandhoven (Zandhoven), Halle (Zoersel)
De Tappelbeekvallei behoort tot de mooiste beekvalleien van de Kempen en heeft dankzij de aanwezigheid van verschillende vegetatietypes, met onder andere beekbegeleidende bossen, en de twee relatief gaaf bewaarde kasteelparken een belangrijke esthetische waarde. Bossen domineren in de ankerplaats. Enkel in het centrale gedeelte van het landschap liggen er enkele weilanden en akkers. Er komen twee kasteeldomeinen voor: het Hof van Liere gaat terug tot een 15de eeuwse waterburcht. Vandaag is het een dubbel omgracht kasteel met dienstgebouwen. Kasteel Montens is een omgracht kasteel, dat in oorsprong teruggaat tot de middeleeuwen. Het huidige uitzicht van een classicistisch herenhuis kreeg het in de 18de eeuw. Naast de historische waarde heeft deze ankerplaats ook een belangrijke archeologische waarde (grafveld uit de ijzertijd).

Oelegem (Ranst), Schilde (Schilde), Wommelgem (Wommelgem)
De ankerplaats Vallei van het Groot Schijn met kastelen Schilde, Bleekhof en Vrieselhof heeft een relatief gaaf bewaard landschap, dat door de afwisseling van open en gesloten structuren een kleinschalig karakter heeft. Dit wordt nog wordt versterkt door het uitgebreide paden- en drevenstelsel. Het historisch waardevolle gebouwenpatrimonium van de kasteeldomeinen en omliggende oude hoeven geeft de ankerplaats een landelijk karakter, te midden van bebouwing en infrastructuur. Esthetisch waardevol zijn de dreef tussen de dorpskom van Schilde en het Hof van Schilde en de mooi bewaarde repelpercelering bij het Bleekhof.

Poppel, Weelde (Ravels)
Ankerplaats Domein De Schrieken is een typisch voorbeeld van een landschap in de Noorderkempen, gekenmerkt door het samengaan van grote compartimenten bos en weiland, met daarbij mooie zichten. Rond 1900 heeft de toenmalige eigenaar het landgoed laten aanleggen. Het kasteel De Schrieken, het omliggende landschapspark en het bos zijn relatief gaaf bewaard gebleven. Dit deel van de ankerplaats contrasteert sterk met omgevende open, grootschalige landbouwgebied, binnen en buiten de ankerplaats. Het landbouwgebied werd pas midden 20ste eeuw ontgonnen op de heide, in een geometrische patroon van percelen en wegen. In de eerste Wereldoorlog patrouilleerde het Duitse leger in Domein De Schrieken, gelegen bij de landsgrens. Bomen in het patrouillelaantje langs de grens vertonen nog honderden sporen van bajonetwonden, afkomstig van het bajonetwerpen als tijdverdrijf van de soldaten.