Inventaris

Molendreef 30 (Aarschot)
De omgeving van de watermolen Te Leefdaal situeert zich ten westen van de Molendreef te Aarschot (deelgemeente Rillaar), even ten noorden van de dorpskern van Rillaar en ten zuiden van de Demer, en loopt een 100-tal meter stroomopwaarts langs de Grote Motte tot waar deze in het noordwesten de Kortakkerstraat raakt. De watermolen dateert van 1752 maar heeft een oudere kern. Baksteenbouw met sokkel en hoekstenen van ijzerzandsteen. Aanpassingen uit 1967. De waterlopen in het gebied werden verlegd en geleid in functie van de watermolen. In het zuiden van het gebied loopt de onverharde Molenvoetweg.

Asse, Bekkerzeel (Asse), Sint-Ulriks-Kapelle (Dilbeek), Ternat (Ternat)
Dit gebied is gelegen ten zuiden van Asse in de vallei van de Nieuwermolenbeek. Centraal ligt het domein van het kasteel Nieuwermolen, een vml. waterburcht, genoemd naar een nabijgelegen watermolen (1450). Het neoclassisistische Hoogpoortkasteel ligt in een fraai aangelegd domein op een helling die de omgeving beheerst. Niet alleen in de omgeving van de kastelen, maar ook in de vallei- en brongebieden komen grote bospercelen voor, afgewisseld met akkers.

Sassenbroekstraat (Borgloon)
De bedijkte molenloop bij de Sassenbroekmolen werd aangelegd in functie van een bovenslagmolen. Het bovenslagrad gaat steeds gepaard met een grotere waterbouwkundige ingreep in het landschap, welke mettertijd werd gerealiseerd. De waterloop (Herkeloop) werd tussen twee dijkjes afgeleid en opgestuwd tot aan de molen waar het het gewenste verval gekregen had. De dijkenstructuur is nog duidelijk zichtbaar in het landschap.

Zegelsem (Brakel), Sint-Kornelis-Horebeke, Sint-Maria-Horebeke (Horebeke), Maarke-Kerkem, Schorisse (Maarkedal), Mater (Oudenaarde)
Dit gebied strekt zich over het grondgebied van de gemeenten Brakel, Horebeke en Schorisse uit. Het omvat de bronhoofden van de Maarkebeek (Krombeek) en een deel van de loop van de Maarkebeek. Het heuvelig karakter van dit gebied wordt veroorzaakt door de sterke erosiewerking van talrijke kleine waterlopen. Het bodemgebruik bestaat hoofdzakelijk uit een afwisseling van bossen en graslanden. Er zijn talrijke zichten op de omgeving.

Dilbeek, Groot-Bijgaarden (Dilbeek)
Dit gebied strekt zich uit ten noorden van Dilbeek en omvat het Sint-Alenapark, de Wolfsputten en de Sint-Wivina-abdij, de Benedictinessenabdij omstreeks 1125 gesticht als priorij afhankelijk van de abdij van Affligem. Het complex omvat nog een aantal waardevolle abdijgebouwen en typische ingrediënten van een kloostertuin. De Wolfsputten danken hun ontstaan aan de ontginning van de kalkhoudende, fijnkorrelige Lediaan zandsteen. Verder omvat het gebied ook het Sint-Alenapark, begin 18de eeuw tegen de terreinhelling aangelegd.

Sint-Martens-Bodegem (Dilbeek)
Sint-Martens-Bodegem is ontstaan uit twee afzonderlijke kernen, rond de kerk en de ‘borcht’ en wordt gekenmerkt door een vrij ongeschonden landelijke dorpskern. Vanaf de kerk is het vrije uitzicht bewaard gebleven. De Molenbeek en de Zibbeek of Plankenbeek vormen twee lineaire elementen die het gebied in noord-zuid richting doorlopen. Bomenrijen, alleenstaande bomen of boomgroepjes kenmerken de valleigronden. Op de hoger gelegen delen komen enkele taluds voor. Ten oosten van het kasteeldomein ligt een open agrarisch gebied. Het kasteeldomein heeft een landschappelijke vijver met bijhorend park.

Heks (Heers)
De watermolen van Heks werd opgericht door de cisterciënzers van de abdij van Villers, die voor dit doel de Herkebeek afleiden (13de eeuw). De waterloop is op de valleirand op een hoog niveau gehouden en wordt bij de molen terug in de eigenlijke vallei gestort waardoor een groot verval het rad deed draaien. Op de hoogtekaart is de molenloop duidelijk zichtbaar. De molen was van het bovenslagtype; een ijzeren goot voerde het water aan vanuit de waterloop waarin het water waarschijnlijk kon worden gestuwd. De molen zorgde in latere tijden voor de waterbevoorrading van het hoger gelegen kasteel van Hex.

Veltem-Beisem (Herent), Kampenhout, Nederokkerzeel (Kampenhout), Erps-Kwerps (Kortenberg)
Het gebied Silsombos is gelegen ten oosten van Kortenberg en strekt zich van west naar oost uit vanaf de dorpskernen van Erps en Kwerps tot en met de vallei van de Molenbeek nabij Veltem. Naar het noorden reikt het gebied tot bij het gehucht Relst met het kasteel Ter Loonst. Centraal in de ankerplaats ligt Silsombos, met daarbij het neoclassistische kasteel en park van Wilre en neotraditionele kasteel en park van Ter Balk, beiden met middeleeuwse kern. Centraal door het gebied loopt de vallei van de Molenbeek. De twee bij elkaar geleden dorpskernen Erps en Kwerps, zijn opvallend.

Meldert (Hoegaarden)
Meldert is een landelijk dorp in een de vallei van de Molenbeek, gesitueerd tussen de grote kouters. De gebouwen van het voormalige molencomplex op deze Molenbeek werden sterk gerenoveerd. In de drassige vallei komen talrijke boomgroepjes voor, op de flanken vinden we taluds. Centraal in het afgebakende gebied ligt de Sint-Ermelindiskerk met erachter de Sint-Ermelindiskapel, een gekend bedevaartsoord. De 18de-eeuwse Prins Kardinaalhoeve en het kasteel van Meldert met park zijn belangrijke relicten van het Meldertse verleden.

Broekstraat 22 (Hoeselt)
Molensite die minstens teruggaat tot de 15de eeuw. Voorheen een volmolen, vervolgens een graanmolen, thans buiten bedrijf. Gebouwencomplex in losse schikking, de gebouwen, op de oude molenaarswoning na, dateren uit de tweede helft van de 19de eeuw. Rondom de molen ligt een overwegend open en nat landschap met grasland en ruigte. Dijklichamen, geultjes en de molengracht zijn relicten van het watermolenlandschap.