Inventaris

Aarschot, Gelrode (Aarschot), Betekom (Begijnendijk), Rotselaar, Werchter (Rotselaar), Tremelo (Tremelo)
De Demervallei van Aarschot tot Werchter is een belangrijk open ruimtegebied van Vlaanderen. Binnen de vallei zijn vele kleine reliëfverschillen die gevormd zijn in de historische riviervallei. Ook zijn er verschillende zandige opduikingen waar reeds in de steentijd bewoning was en waar op enkele plaatsen hoeves en later kastelen zich op vestigden: hoeve Nieuwland, Kasteel Nieuwland, Kasteel van Rivieren, Rega’s hof en het Bruggenhof. Ten zuiden van de vallei liggen enkele Diestiaanheuvels.

Aarschot, Langdorp, Rillaar (Aarschot), Diest, Kaggevinne, Molenstede (Diest), Averbode, Messelbroek, Testelt, Zichem (Scherpenheuvel-Zichem)
Het gebied omvat de Demervallei met overgangen naar rivierterrassen, getuigenheuvels en delen van de aanpalende beekvalleien. In het noorden werd de landduinenrij tussen Gijmel en Zavel mee opgenomen. Op de valleibodem komen talrijke donken en afgesneden en fossiele meanders voor. De Diestiaanheuvels ten zuiden van Molenstede zijn gesitueerd in het traditionele landschap ‘Demerland’. Terwijl Aarschot en Diest zich over de hele breedte van de Demervallei uitstrekken, zijn Langdorp, Messelbroek, Testelt en Zichem oude bewoningskernen aan de rand van de vallei. De valleibodem is nagenoeg onbebouwd.

As (As), Genk (Genk), Opglabbeek (Oudsbergen)
Tot begin 20ste eeuw was Waterschei een straatvormig gehucht ten noordoosten van Genk. In 1901 werd in het aangrenzende As de eerste steenkool van de Kempen aangeboord en in 1907 werd dan begonnen met de oprichting van de steenkolenmijn te Waterschei. Het landschap van heide, duinen en bossen op het Kempens Plateau werd er in de loop van de eeuw grondig gewijzigd. Niettemin vormt het grensgebied van beide gemeenten een aantrekkelijke omgeving met vele relicten van het industrieel-archeologisch mijnverleden en ook talrijke andere facetten van de cultuur- en natuurhistorie.

Oedelem (Beernem), Assebroek, Sint-Kruis (Brugge), Sijsele (Damme)
Door de arme zandgrond was dit gebied tot de 18de eeuw een wastine die benut werd als gemeenschappelijke graasgrond met heidevegetatie en enkele verspreid gelegen veldvijvers. In de 18de eeuw en het begin van de 19de eeuw werden deze minder goeie landbouwgronden aanvankelijk met loofbomen bebost, later met naaldbomen. Het landschap wordt gestructureerd door het reliëf (landduinen) en de hydrografie: centraal in de ankerplaats loopt de Meersbeek van Sijsele in west-zuidwestelijke richting. De Loweiden zijn een complex van voornamelijk weilanden en in mindere mate akkerlanden met een zeer kleinschalige percelering die historisch vrij stabiel is. De bebouwing (onder meer kasteel Rijkevelde, Hof ter Leiden en kasteel Ten Torre) bevindt zich vooral aan de rand van de vallei op hoger gelegen gronden. In de noordwestelijke uithoek ligt het natuurgebied Schobbejakshoogte.

Vlimmeren (Beerse), Wechelderzande (Lille), Oostmalle (Malle), Vorselaar (Vorselaar), Pulderbos (Zandhoven), Zoersel (Zoersel)
De ankerplaats Domein Blommerschot en Beulkbeemden is samengevat te omschrijven als een centraal gelegen bosgebied, het noordoost-zuidwest georiënteerde vliegveld en de landbouwenclave van Blommerschot, geflankeerd door een kleinschalig valleilandschap in het oosten (vallei van de Visbeek) en westen (vallei van de Molenbeek – Beulkloop).

Overmere, Uitbergen (Berlare), Kalken (Laarne), Wetteren (Wetteren), Schellebelle (Wichelen)
Dit gebied bevindt zich tussen Kalken en Schellebelle. Het Scheldemeersen zijn hier gekenmerkt door open graslanden met sloten en beken, gelegen in een fossiele meanderbocht van de Schelde. In het noorden ligt de dorpskern van Kalken bovenaan een steilrand. In het zuidoosten gaan de meersen bruusk over naar het rivierduin van Uitbergen. Op zandige opduikingen hebben zich bewoningskernen gevestigd.

Blankenberge, Uitkerke (Blankenberge), Wenduine (De Haan), Nieuwmunster, Zuienkerke (Zuienkerke)
Dit gebied omvat de landschappelijke overgang van het strand, de duinen en de Uitkerkse Polder. De zandvlakte van het strand heeft golfbrekers. De duinen vormen een markante reliëfstructuur met soms een lage helmgrasbegroeiing en struweelranden. De Uitkerkse Polder is een sinds de middeleeuwen in gebruik genomen polder met reliëfrijke zilte graslanden en talrijke sporen van ontvening, kleiontginning en vroegere bewoning. Er komen ook nog meerdere oude hoeven voor. De polder is doorsneden door talrijke zwinnen en vaarten. De Blankenbergse Dijk vormt een opvallend middeleeuws dijkrelict. De panoramische zichten naar de zee en naar het binnenland bieden weidse vergezichten.

Bonheiden, Rijmenam (Bonheiden), Putte (Putte)
Dit gebied ligt ten noorden van het dorpscentrum van Bonheiden. De centraal gelegen, door grachten en greppels ontwaterde, vallei van de Bruine Beek wordt begrensd door een stuifzandrug in het zuiden en hoger gelegen gronden in het noorden. Het betreft een gaaf bewaard kleinschalig vallei landschap bestaande uit een mozaïek van open (weilanden, akkers, sportterreinen), halfopen (ruigten) en gesloten (bossen) structuren met een zeer geringe bebouwingsdichtheid en een netwerk van lineaire beplantingen (bomenrijen, houtkanten, hagen, historische dreven). Rondom de bewoningskernen en de historisch waardevolle Krankhoeve getuigen van plaggenbodems van oude landbouwtechnieken op zandige bodems. Samen met het kasteel van Berentrode en het gaaf bewaarde beboste kasteeldomein van Zellaer, vormt dit landschap een aantrekkelijk esthetisch geheel.

Korte Dreef, Rijmenamseweg (Bonheiden)
Het Ven is een moerassig gebied dat omgeven wordt door droge duinzandgronden met naaldbossen en heiderelicten.

Brasschaat (Brasschaat), Brecht (Brecht), Loenhout, Wuustwezel (Wuustwezel)
Het Groot Schietveld is ontstaan als gevolg van de evolutie van artillerie. In eerste instantie werd het Klein Schietveld opgericht als een legerkamp in 1820, dit gebied werd systematisch vergroot tot het in 1859 ca. 415ha besloeg en 4km diep was. Het vliegveld dateert van 1911. Omdat de kanonnen veel verder dan 4 kilometer konden schieten, was er behoefte aan een groter schietterrein waarvoor vanaf 1888 opnieuw gronden werden aangekocht zodat het in 1894 ca. 1170ha besloeg en ca. 10km lang was. Het gebied bestaat momenteel voornamelijk uit een open heidegebied met vennen en sporen van turfwinning, verschillende bossen, grasland met historisch gebruik als graas- en hooiweide en een tweetal parkdomeinen.