Inventaris

Aarschot, Gelrode (Aarschot), Betekom (Begijnendijk), Rotselaar, Werchter (Rotselaar), Tremelo (Tremelo)
De Demervallei van Aarschot tot Werchter is een belangrijk open ruimtegebied van Vlaanderen. Binnen de vallei zijn vele kleine reliëfverschillen die gevormd zijn in de historische riviervallei. Ook zijn er verschillende zandige opduikingen waar reeds in de steentijd bewoning was en waar op enkele plaatsen hoeves en later kastelen zich op vestigden: hoeve Nieuwland, Kasteel Nieuwland, Kasteel van Rivieren, Rega’s hof en het Bruggenhof. Ten zuiden van de vallei liggen enkele Diestiaanheuvels.

Alveringem (Alveringem), Diksmuide, Lampernisse, Oostkerke, Oudekapelle, Sint-Jacobs-Kapelle (Diksmuide), Eggewaartskapelle, Zoutenaaie (Veurne)
Dit gebied omvat de poldergebieden met graslanddepressie van de zogenaamde Kom van Lampernisse, de Vlavlakte en de aansluitende kleine dorpskernen van Lampernisse, Zoetenaaie, Oostkerke, Sint-Jacobskapelle en Oudekapelle. Het uitgestrekte gebied met sinds de middeleeuwen in gebruik genomen polders met reliëfrijke graslanden en talrijke sporen van ontvening, kleiontginning en vroegere bewoning, vertoont een grote variatie in poelgronden en geulgronden. De site van het Leenhof Ter Wissche en de verdwenen kerken van Oostkerke en Zoutenaaie vormen bijzondere sporen van (vroeg-)middeleeuwse bewoning. Er komen ook nog meerdere oude hoeven met walgracht voor. De polder is doorsneden door talrijke vaarten en grachten. De Oude Zeedijk vormt een opvallend middeleeuws dijkrelict. De panoramische zichten bieden weidse vergezichten.

Landegem, Merendree (Deinze), Drongen (Gent), Lovendegem, Vinderhoute (Lievegem)
De waterloop de Oude Kale en het alluviale meersengebied rond de waterloop wordt omringd door een bulkenlandschap waar kleinschaligheid typerend is. Delen van de kleinschalige dorpskern van Vinderhoute en de driesgehuchten Slindonk, Heystedries en Drieselken en het gehucht Luchteren bevinden zich binnen de afbakening van het kouter- bulkenlandschap. Vaak liggen ze op de overgang van de bulken naar open field (een kouter of een akkercomplex op de hoger gelegen gronden). Merendree telt twee kasteeldomeinen aan de Oude Kale. Typerend voor de Gentse buitengordel is de aanwezigheid van verschillende clusters van kasteeldomeinen, zoals te Vinderhoute, Drongen, Luchteren en Mariakerke. In het gebied zijn verschillende elementen van bouwkundig erfgoed aanwezig, vnl. boerderijen, landelijke bewoning, een windmolen, kapellen.

Dilbeek, Groot-Bijgaarden (Dilbeek)
Dit gebied strekt zich uit ten noorden van Dilbeek en omvat het Sint-Alenapark, de Wolfsputten en de Sint-Wivina-abdij, de Benedictinessenabdij omstreeks 1125 gesticht als priorij afhankelijk van de abdij van Affligem. Het complex omvat nog een aantal waardevolle abdijgebouwen en typische ingrediënten van een kloostertuin. De Wolfsputten danken hun ontstaan aan de ontginning van de kalkhoudende, fijnkorrelige Lediaan zandsteen. Verder omvat het gebied ook het Sint-Alenapark, begin 18de eeuw tegen de terreinhelling aangelegd.

Mendonk, Sint-Kruis-Winkel (Gent), Zaffelare (Lochristi), Eksaarde (Lokeren), Moerbeke (Moerbeke), Sinaai (Sint-Niklaas), Kemzeke, Stekene (Stekene), Wachtebeke (Wachtebeke)
De Moervaartdepressie, met aan de noordelijke zijde de dekzandrug Verrebroek-Gistel en aan de andere zijde de langzamer hogerop hellende gronden en de Zuidlede als fysische grens, is de belangrijkste structuur in dit gebied. In de depressie komen zowel graslandcomplexen, boscomplexen als mozaïeklandschappen voor. Elk heeft zijn typerende ontginningsstructuur. De Moervaartdepressie is omwille van zijn laaggelegen gronden niet bebouwd geworden in historische tijden. Door het onbebouwd karakter van het gebied is het bouwkundig erfgoed voornamelijk gesitueerd aan de noordelijke en zuidelijke grens van het gebied, zoals Moerbeke en in het zuiden de Kruiskapel.

Lichtaart, Tielen (Kasterlee), Turnhout (Turnhout)
De valleien van de Kleine Kaliebeek en de Roeikensloop vormen, samen met de hoger gelegen ontginningen, een bijzonder goed bewaard relict van het oude Kempische cultuurlandschap. Op de hogere gronden verwijzen talrijke kleine landschapselementen en plaggenbodems vandaag naar dit vroegere landbouwgebruik. In de 19de eeuw werd in de vallei van de Kleine Kaliebeek en de Roeikensloop veel turf en moerasijzererts gewonnen. De plassen die daar het resultaat van waren, zijn nu vaak omgevormd tot vijvers. Het landschapsbeeld en de esthetische waarde van deze ankerplaats wordt bepaald door de kleinschaligheid en diversiteit (ruigten, broekbos en extensieve weilandjes, doorweven met houtwallen, bomenrijen, waterlopen en een deels onverhard wegennet). De ankerplaats staat in scherp contrast met het omgevende intensieve landbouwgebied.

's Gravenvoeren, Remersdaal, Sint-Martens-Voeren, Sint-Pieters-Voeren, Teuven (Voeren)
De ankerplaats strekt zich uit over het grootste deel van de deelgemeenten ‘s-Gravenvoeren, Sint-Martens-Voeren en Sint-Pieters-Voeren en omvat de dorpskernen van deze gemeentes. De diep ingesneden Voer loopt centraal door de ankerplaats en aan weerszijden strekt zich een agrarisch landschap uit afgewisseld door bossen. Voeren heeft een zeer hoge concentratie aan holle wegen en graften. Typisch voor het landschap zijn de vele kom- en trechtervormige depressies of dolinen.

's Gravenvoeren, Sint-Martens-Voeren (Voeren)
Het landschap omvat de vallei van de Veurs vanaf Krindaal en de vallei van de Voer van Sint-Martens-Voeren tot aan de westelijke staatsgrens met Nederland. Het volledige gebied van Altenbroek en het omgeving van het Hoogbos vormen de noordelijke grens. De valleigraslanden en de aanpalende grasland- en graftenrijke hellingsgronden vormen een belangrijke component binnen het landschap. De aanpalende (beboste) hellingen en plateaus hebben een samenhang met de valleien. Het landschap bevat een grote dichtheid aan punt- en lijnvorminge landschapselementen zoals houtkanten, solitaire bomen, veekeringshagen van geschoren meidoorn en holle wegen. De valleien en hellingen worden gekenmerkt door een hoge dichtheid aan historische permanente graslanden, soms met hoogstamboomgaard en vaak begrensd door houtkanten op graften of meidoornhagen. Verspreid in het landschap liggen gebouwen met erfgoedwaar

Remersdaal, Teuven (Voeren)
De Vallei van de Gulp ligt in het oosten van Voeren. De waterloop de Gulp meandert tussen graslanden. De vallei ligt aan de voet van hellingbossen op Nuropperberg en Teuvenerberg. Op het plateau is er open akkerland en grasland. De kleinschalige dorpskern van Teuven en het kasteel van Obsinnich bevinden zich op de linker oever, de abdij en watermolen van Sinnich liggen op de rechter oever. Het spoorwegviaduct uit WOI bevindt zich op de lijn Tongeren-Aken.

Komberg (Voeren)
Het bronnenrijk perceel aan Komberg ligt net ten noorden van de dorpskern van Sint-Martens-Voeren. Het perceel bevat verschillende bronniveau's tussen populierenaanplantingen. In de zuidoostelijke perceelshoek is er een kalktufbron.