Inventaris

Gijzegem, Herdersem (Aalst), Mespelare (Dendermonde), Denderbelle, Wieze (Lebbeke)
Het gebied omvat een groot deel van de historische meersen op de linker- en rechteroever van de gekanaliseerde Dender. Het bestaat uit aaneengesloten percelen gras- en weiland met drainagesloten, rijen knotwilgen en relicten van de Oude Dender. Aan de rand van de open meersen, op de iets hogere en dus droge gronden liggen de dorpen Mespelare, Denderbelle en Wieze die uitkijken over de Dendervallei. Het kasteeldomein van Wieze ligt in het zuiden van het meersenlandschap.

Aalter (Aalter), Ruiselede (Ruiselede)
Dit gebied strekt zich uit langs de Wantebeek op grondgebied van de gemeenten Ruiselede (West-Vlaanderen) en Aalter (Oost-Vlaanderen). Ze loopt van gehucht Doomkerke (Ruiselede) tot vóór de kaarsrechte weg tussen Ruiselede en Aalter. Het is een gevarieerd gebied gelegen op een cuesta. Er liggen zowel landbouwgronden als historische bossen. In de vallei van de Wantebeek zijn de gronden voornamelijk als weiland in gebruik. Centraal ligt het Schoonbergbos-Slangenbos, dit was in de 17de eeuw - na een eerste ontginning vóór de 12de eeuw - als bos in gebruik. Het rechthoekige ontginningspatroon van de daaropvolgende ontginning is bewaard gebleven. Ten zuiden van het bos bevindt zich een (mogelijk 12de-eeuwse) boswal. Het gebied wordt gekenmerkt door typische graslanden langs de Wantebeek in het zuiden en door natte en droge bossen en akkerlanden binnen het historisch drevenpatroon in het noorden.

Aarschot, Gelrode (Aarschot), Betekom (Begijnendijk), Rotselaar, Werchter (Rotselaar), Tremelo (Tremelo)
De Demervallei van Aarschot tot Werchter is een belangrijk open ruimtegebied van Vlaanderen. Binnen de vallei zijn vele kleine reliëfverschillen die gevormd zijn in de historische riviervallei. Ook zijn er verschillende zandige opduikingen waar reeds in de steentijd bewoning was en waar op enkele plaatsen hoeves en later kastelen zich op vestigden: hoeve Nieuwland, Kasteel Nieuwland, Kasteel van Rivieren, Rega’s hof en het Bruggenhof. Ten zuiden van de vallei liggen enkele Diestiaanheuvels.

Aarschot, Langdorp, Rillaar (Aarschot), Diest, Kaggevinne, Molenstede (Diest), Averbode, Messelbroek, Testelt, Zichem (Scherpenheuvel-Zichem)
Het gebied omvat de Demervallei met overgangen naar rivierterrassen, getuigenheuvels en delen van de aanpalende beekvalleien. In het noorden werd de landduinenrij tussen Gijmel en Zavel mee opgenomen. Op de valleibodem komen talrijke donken en afgesneden en fossiele meanders voor. De Diestiaanheuvels ten zuiden van Molenstede zijn gesitueerd in het traditionele landschap ‘Demerland’. Terwijl Aarschot en Diest zich over de hele breedte van de Demervallei uitstrekken, zijn Langdorp, Messelbroek, Testelt en Zichem oude bewoningskernen aan de rand van de vallei. De valleibodem is nagenoeg onbebouwd.

Assenede (Assenede)
Dit gebied omvat het krekengebied van Assenede dat één geheel vormt met het krekengebied van Zeeuws-Vlaanderen. Het betreft een aaneenschakeling van grote open polders ingedijkt in de 16de en 17de eeuw. Het gebied wordt doorsneden door een aaneenschakeling van kreken, dijken en extensief beheerde graslanden. De kreken manifesteren zich als open of half verlande waterplassen en/of laagten ingenomen door grasland die zich aftekenen in het akkerareaal. De rechtlijnige en hoekige dijken zijn noord-zuid georiënteerd en afgeboord met populieren. In de polder liggen verspreide vrijstaande boerderijen. De bewoning wordt gekenmerkt door verspreide vrijstaande boerderijen in de polder en rijnederzettingen met dijkhuisjes geënt op het tracé van de dijken. Gietijzeren grenspalen markeren de landgrens tussen Nederland en België en herinneren nog aan het smokkelverleden.

Boekhoute (Assenede), Sint-Margriete, Watervliet (Sint-Laureins)
Inpolderingen uit de 17de en 18de eeuw deden het huidige geüniformeerd, vlak en open polderlandschap rond de Oesterput ontstaan. Het polderlandschap wordt gedomineerd door grootschalige akkers. De bewoning bleef schaars en beperkt tot historische rijnederzettingen en dijkhuisjes. De oorspronkelijke getijdengeulen zijn steeds verder verland maar de morfologie is nog herkenbaar aan de hand van het microreliëf in de graslandcomplexen. In de open polder zelf liggen enkele geïsoleerde hoeves die verantwoordelijk waren voor de ontginning van dit gebied. De Graaf Jansdijk werd opgericht op een pleistocene dekzandrug en vormt een natuurlijke grens tussen het relatief nieuwe polderlandschap en het houtland ten zuiden. Het Leopoldkanaal wordt gekenmerkt door hoge dijken met telkens een rij populieren en in het oosten de Notelaarsbrug.

Avelgem (Avelgem), Ruien (Kluisbergen)
Het gebied omvat een deel van de Scheldevallei tussen Avelgem en Ruien met de Scheldemeersen en meerdere afgesneden Scheldemeanders. Ook het mondingsgebied van de Ronebeek behoort tot de ankerplaats.

Olmen (Balen), Kwaadmechelen (Ham), Meerhout (Meerhout)
Dit gebied, gelegen in de zuidelijke Kempen, op de grens van de provincies Limburg en Antwerpen wordt begrensd door het kanaal Dessel – Kwaadmechelen het Albertkanaal. Het kleinschalige valleilandschap wordt doorsneden door de Luikse Beek die het gebied ontwatert. Het weinig uitgesproken afhellend reliëf zorgt voor een gradiënt van venige naar ijzerhoudende moerasgronden waarin turf en ijzererts ontgonnen werd. Het gebied wordt gekenmerkt door een gevarieerd coulissenlandschap dat vooral in het zuidelijk deel gaaf is bewaard. De historische percelering is in dit kleinschalig cultuurlandschap nog intact en goed herkenbaar door de typische houtkanten op de perceelsgrenzen en afwateringsgrachten loodrecht op de beken. In het noordelijk deel werden vele percelen verlaten door landbouwers en heeft de vegetatie zich spontaan ontwikkeld tot elzen- en wilgenbroekbossen.

Blankenberge, Uitkerke (Blankenberge), Wenduine (De Haan), Nieuwmunster, Zuienkerke (Zuienkerke)
Dit gebied omvat de landschappelijke overgang van het strand, de duinen en de Uitkerkse Polder. De zandvlakte van het strand heeft golfbrekers. De duinen vormen een markante reliëfstructuur met soms een lage helmgrasbegroeiing en struweelranden. De Uitkerkse Polder is een sinds de middeleeuwen in gebruik genomen polder met reliëfrijke zilte graslanden en talrijke sporen van ontvening, kleiontginning en vroegere bewoning. Er komen ook nog meerdere oude hoeven voor. De polder is doorsneden door talrijke zwinnen en vaarten. De Blankenbergse Dijk vormt een opvallend middeleeuws dijkrelict. De panoramische zichten naar de zee en naar het binnenland bieden weidse vergezichten.

Uitkerke (Blankenberge), Brugge (Brugge), Meetkerke, Zuienkerke (Zuienkerke)
Noord-zuid georiënteerd afwateringskanaal tussen Brugge en Blankenberge, middeleeuws van oorsprong.