Inventaris

Schaffen (Diest), Halen, Zelem (Halen), Lummen, Meldert (Lummen)
De benedenloop van de Zwarte Beek vloeit vanaf Meldert (Lummen) in zuidwestelijke richting, om voorbij Zelem (Halen) op te gaan in de vallei van de Demer. De beek kronkelt hier tussen steeds hogere getuigenheuvels. De Zwarte Beek is nog één van de zeldzame waterlopen die haar natuurlijke meandering behouden heeft. Behalve de heuvelruggen komt ten zuiden van de vallei een aantal depressies voor: de Goren, Gorenbroek, Lange Beemden, Bakelbroek, de Leunen en het Rotbroek. Rond het straatdorp Zelem is het landschap aantrekkelijk en gevarieerd met gave vergezichten over de vallei en landschappelijk waardevolle elementen zoals holle wegen, bomenrijen en houtkanten.

Eeklo (Eeklo), Oostwinkel, Waarschoot (Lievegem)
In de 13de eeuw werden de turf- en veengronden in Het Leen ontgonnen. Uit het veen werd in de Altenahoeve van het Sint-Janshospitaal zout gewonnen en via de zoutweg door de Leenbossen naar Gent vervoerd. Het Goed te Breebroek is een site met walgracht die teruggaat tot de 13de-eeuwse ontginningen. In de 18de eeuw liet gravin Maria-Theresia in 'Het Leen’ bossen aanplanten en kilometers sloten graven. Op de hogere stukken tussen de sloten in werden bomen aangeplant. In 1937 werd het domein door de Belgische staat ingericht als munitieopslagplaats. De door het leger aangelegde betonbanen in het bos doen nu dienst als wandelpaden. De vele vijvers zijn een resultaat van graafwerken voor het oprichten van aarden wallen bij munitiedepots. Het huidige provinciaal domein ‘Het Leen’ is grotendeels bebost met gemengd loofhout.

Asper, Dikkelvenne, Gavere (Gavere), Zingem (Kruisem), Heurne, Mater, Welden (Oudenaarde), Meilegem, Nederzwalm-Hermelgem (Zwalm)
Dit gebied bevindt zich tussen Welden (Oudenaarde) in het zuiden, Zingem in het westen, Meilegem (Zwalm) in het oosten en Dikkelvenne (Gavere) en Gavere in het noorden. Nagenoeg het volledige deel ten westen van de Schelde behoort tot het alluviale deel van de Scheldevallei. In dit meersenlandschap bevinden zich nog enkele afgesneden meanders. Aan de rechteroever behoren er delen de ankerplaats tot het Zuid-Vlaams heuvelland (zandleemsteek). Vooral tussen Gavere en Dikkelvenne is de oostelijke steilrand erg uitgesproken. De kouter te Welden ligt op een zandige opduiking. De Scheldevallei wordt gekenmerkt door kleine reliëfverschillen, dit zijn oeverwallen en zandige ruggen of opduikingen.

Binnenring-Drongen , Driesdreef , Oranjeboomstraat , Zandloperstraat (Gent)
Het gebied Bourgoyen-Ossemeersen bevindt zich in de alluviale vlakte van de Leie en behoort tot de Vlaamse Vallei. De riviervlakte wordt gekenmerkt door een laatglaciale Leie-arm en kronkelwaardafzettingen en stuifzandruggen zoals de Valkenhuisdonk. De Valkenhoeve dateert uit de 16de eeuw maar gaat terug op een middeleeuwse vorstelijke jachtresidentie, bekend als plaats voor het dresseren van valken. De lager gelegen gronden kwamen regelmatig onder water te staan en werden ingericht als hooiland. Deze meersen worden gekarakteriseerd door een visueel open landschap. Aansluitend ligt de open Vliegpleinkouter als relict van de uitgestrekte akkers rond Mariakerke. Om het waterverschil tussen de lage meersen en de Leie te overbruggen werd al in de 12de eeuw een hoosmolen opgericht. Vandaag is nog een achthoekige bakstenen romp zonder kap uit de 18de eeuw bewaard gebleven.

Grimminge, Idegem, Nieuwenhove, Zandbergen (Geraardsbergen), Appelterre-Eichem, Denderwindeke, Ninove, Outer, Pollare (Ninove)
De Dendervallei tussen Idegem en Ninove wordt gekenmerkt door een vrij breed meersengebied langs de rivieroevers met perceelsrandbegroeiing. De overgang van de Dendermeersen naar de beboste steile helling is een markante terreinovergang. Op de grens van het alluvium staat het kasteeldomein van de Lalaing met vierkante omwalling en beboomde toegangsdreven. Het Geitebos maakte ooit deel uit van het Kolenwoud en telt nog steile taluds en houtwallen die de oude bosgrenzen aanduiden. Het gebied De Nuchten vormt een aaneengesloten moerasbos in een oude meander met relicten van turfputten. Nederzettingen, zoals Grimmige, Pollare en Idegem, liggen net buiten het alluvium. De voormalige Cisterciënzenabdij van Beaupré was afhankelijk van de abdij van Clairvaux en bestaat uit een deels omwald en ommuurd complex met monumentaal poortgebouw.

Oude Durmedijk, Palingstraat (Hamme), Oude Durmedijk (Waasmunster)
Het landschappelijk geheel ‘Oude Durme’ ligt op de grens van de gemeenten Hamme en Waasmunster. In de jaren 1931-1937 werd de loop van de Durme tussen Waasmunster en Hamme genormaliseerd. Hierbij werden verschillende meanders afgesneden, waardoor de rivier met 2,3 km ingekort werd. De afgesneden meanders staan sindsdien bekend als de ‘Oude Durme’. Van de late middeleeuwen tot de 20ste eeuw bestond het landschap langs de benedenloop van de Durme uit hooilanden of meersen op de lager gelegen gronden en akkers op de hoger gelegen gronden. De meersen werden tijdens het winterhalfjaar bevloeid met het water van de Durme. In het Landschappelijk geheel 'Oude Durme' is het traditionele cultuurlandschap vrij goed bewaard gebleven.

Kermt, Kuringen, Spalbeek, Stevoort (Hasselt)
Het gebied ‘Herkenrodebos en kasteel van Stevoort’ bevindt zich op de noordgrens van vochtig Haspengouw, op het interfluvium tussen de Demer in het noorden en de Herk in het zuiden. Het is een landschapsecologisch rijk gebied met relicten van het voormalige Herkenrodebos en met een concentratie van bouwkundig erfgoed, in het bijzonder restanten van vakwerkbouw. In het zuidwesten liggen de kastelen van Stevoort en Schimpen. De kern van dit gebied bestaat uit een aantal versnipperde bosrelicten, die nu worden aangeduid als Herkenrodebos, Zusterkloosterbos en andere. Deze historisch stabiele bossen, met een rijke voorjaarsflora, worden afgewisseld met graslanden en aangevuld met kleine landschapselementen die vooral bestaan uit bomenrijen, hier en daar houtkanten, meidoornhagen en struwelen.

Kermt, Kuringen, Stevoort (Hasselt)
Ten zuiden van Kermt bij Hasselt ligt een netwerk van grachten die samen een oude bosgrens vormen rond het bosbezit van de voormalige abdij van Herkenrode, een 12de-eeuwse cisterziënerinnenklooster in het nabijgelegen Kuringen. Twee nog bestaande grenspalen, die zeker van 1730 (of ervoor) dateren, begeleiden de bosgrens.

Berchem (Kluisbergen), Melden, Oudenaarde (Oudenaarde), Elsegem, Petegem-aan-de-Schelde (Wortegem-Petegem)
Het gebied 'Scheldemeersen tussen Bevere, Petegem en Melden en kouter van Petegem' omvat de Klooster- en Muurkouter, het domein van het oude en nieuwe kasteel van Petegem, de Schelde- en Meldenmeersen en de dorpskern van Melden. Deze laatste bevindt zich op de steilrand van de vallei van de Schelde. Aan de kant van Petegem valt de steilrand op omdat hij de grens vormt tussen de meersen en de Kloosterkouter van Petegem. De meersen liggen onder grasland en worden door een grachtenstelsel afgewaterd. Midden het meersengebied, ongeveer parallel aan de Schelde, loopt in de Scheldemeersen de Rietgracht of Coupure.

Bazel, Kruibeke, Rupelmonde (Kruibeke)
De polder van Kruibeke, Bazel en Rupelmonde ligt langs de linkeroever van de Schelde. De polder werd zeker in de 13de eeuw of vroeger bedijkt. Temidden het langgerekte gebied loopt de Barbierbeek dwars door de polder. Tot aan de herinrichting als gecontroleerd overstromingsgebied was de historische percelering goed zichtbaar. Welen en kreken langs de dijken laten zien dat er in het verleden meermaals dijkdoorbraken zijn geweest.