Inventaris

Vlierzeledorp (Sint-Lievens-Houtem)
Gelegen ten oosten van het dorpsplein, met omgevend, ommuurd kerkhof met trap ten westen. Van de kerk van 1780 bleven het schip, het koor en de zuidelijke sacristie bewaard; neogotische westgevel met centrale toren van 1892, jaartal vermeld op gedenksteen rechts naast de deur, laatstgenoemde vervangt een vermoedelijk romaanse zandstenen toren.

Dorp (Sint-Martens-Latem)
Gelegen in een ommuurd kerkhof ten oosten van het dorpspleintje in de nabijheid van de Leie. Oudste vermelding in 1121. Vermoedelijk was het een kleine basilicale kerk met achthoekige kruisingstoren en koor, opgetrokken uit Doornikse kalksteen in onregelmatig verband waarvan duidelijk sporen bewaard zijn. Beschadigd tijdens de godsdiensttroebelen van de 16de eeuw en belangrijke verbouwingen en herstellingen in het tweede kwart van de 17de eeuw; vergrotingswerken in 1771-1772.

Dorp, Kerkakker, Kerkstraat, Meersstraat, Mortelputstraat (Sint-Martens-Latem)
De parochiekerk Sint-Martinus is gelegen aan Dorp en wordt omgeven door een kerkhof met kerkhofmuur. Ten noorden ligt, aan de Leie, het Tempelhof. Verder wordt de omgeving gekenmerkt door enkele hoeven en 19de- en 20ste-eeuwse bebouwing.

Dorpsstraat (Sint-Martens-Latem)
Pseudohallenkerk uit de eerste helft van de 19de eeuw van vijf traveeën met drie beuken onder één zadeldak met gedeeltelijk uitspringende vierkante westtoren met flankeertorentjes, achthoekige klokkenkamer en naaldspitsbekroning. In het oosten iets smaller koor met driezijdige apsis en twee sacristieën. Huidig uitzicht van na de verbouwings- en herstellingswerken van 1912. Omringend kerkhof, afgesloten door ijzeren hekken tussen gewitte bakstenen pijlers.

Belseledorp (Sint-Niklaas)
Dorpskerk met ingewikkelde bouwgeschiedenis in kern opklimmend tot de 13de eeuw. Georiënteerde gotische kruiskerk met ingebouwde westelijke toren en polygonaal koor; rechthoekige bergplaats in noordoostelijke oksel, dito sacristie in zuidoostelijke oksel.

Dries (Sint-Niklaas)
Ruime driebeukige kerk uit de 17de, 18de en 19de eeuw, met kern uit het einde van de 13de eeuw. Omringd door het kerkhof met arduinen hekpijlers uit de tweede helft van de 18de eeuw. Op de noordwestelijke hoek, een oorlogsgedenkteken.

Dries (Sint-Niklaas)
Sinaai is het prototype van een centrumdorp dat zich centrifugaal vanuit het dorpsplein met kerk en schepenhuis heeft ontwikkeld. De dorpskom wordt bepaald door een rechthoekige structuur van het kerkhof en de dries, welke reeds in 1219 is aangelegd. Centraal op de dries staan een imposante solitaire eik, waarschijnlijk een vrijheidsboom.

Gladiolenstraat (Sint-Niklaas)
Parochiekerk in gotiserende stijl, gebouwd in 1950-1952 naar ontwerp van de Gentse architect Adrien Bressers. Vrij zware bakstenen volumes, al dan niet haaks tegen elkaar geplaatst en afgedekt door zadeldaken en opmerkelijke vierkante klokkentoren.

Grote Markt 48 (Sint-Niklaas)
Ruime, in hoofdzaak gotische kruisbasiliek ten oosten van het marktplein, geprangd tussen huizenrijen. Het voormalige kerkhof is na talrijke inkrimpingen in de loop der eeuwen verwijderd in 1810 en heden omgevormd tot parkeergelegenheid.

Heistraat (Sint-Niklaas)
Driebeukige kerk in kwartsbeton opgetrokken in 1938 door aannemer Ghisleen Wymeersch, naar ontwerp van ingenieur-architect Raphael Verwilghen; eerste dergelijke betonconstructie in België. Vrijstaande, 50 meter hoge vierkante klokkentoren, enkel door een brug aan zijn voet met de kerk verbonden.