Inventaris

Binnenring-Drongen , Driesdreef , Oranjeboomstraat , Zandloperstraat (Gent)
Het gebied Bourgoyen-Ossemeersen bevindt zich in de alluviale vlakte van de Leie en behoort tot de Vlaamse Vallei. De riviervlakte wordt gekenmerkt door een laatglaciale Leie-arm en kronkelwaardafzettingen en stuifzandruggen zoals de Valkenhuisdonk. De Valkenhoeve dateert uit de 16de eeuw maar gaat terug op een middeleeuwse vorstelijke jachtresidentie, bekend als plaats voor het dresseren van valken. De lager gelegen gronden kwamen regelmatig onder water te staan en werden ingericht als hooiland. Deze meersen worden gekarakteriseerd door een visueel open landschap. Aansluitend ligt de open Vliegpleinkouter als relict van de uitgestrekte akkers rond Mariakerke. Om het waterverschil tussen de lage meersen en de Leie te overbruggen werd al in de 12de eeuw een hoosmolen opgericht. Vandaag is nog een achthoekige bakstenen romp zonder kap uit de 18de eeuw bewaard gebleven.

Grimminge, Idegem, Nieuwenhove, Zandbergen (Geraardsbergen), Appelterre-Eichem, Denderwindeke, Ninove, Outer, Pollare (Ninove)
De Dendervallei tussen Idegem en Ninove wordt gekenmerkt door een vrij breed meersengebied langs de rivieroevers met perceelsrandbegroeiing. De overgang van de Dendermeersen naar de beboste steile helling is een markante terreinovergang. Op de grens van het alluvium staat het kasteeldomein van de Lalaing met vierkante omwalling en beboomde toegangsdreven. Het Geitebos maakte ooit deel uit van het Kolenwoud en telt nog steile taluds en houtwallen die de oude bosgrenzen aanduiden. Het gebied De Nuchten vormt een aaneengesloten moerasbos in een oude meander met relicten van turfputten. Nederzettingen, zoals Grimmige, Pollare en Idegem, liggen net buiten het alluvium. De voormalige Cisterciënzenabdij van Beaupré was afhankelijk van de abdij van Clairvaux en bestaat uit een deels omwald en ommuurd complex met monumentaal poortgebouw.

Sasweg (Geraardsbergen)
Het gebied tussen de Guilleminbrug en de stuwsluis van de Dender te Geraardsbergen, ten zuiden van het centrum, omvat een deel van de Denderloop, het sluis- en stuwenstelsel op de Dender en het recreatiedomein De Bleek op de linkeroever van de Dender.

Grobbendonk (Grobbendonk), Nijlen (Nijlen), Pulle, Viersel (Zandhoven)
Het gebied omvat de vallei van de Kleine Nete tussen Viersel, Nijlen en Eisterlee. Centraal lopen de Kleine Nete als typische laaglandbeek met meanderend patroon en parallel de Kleine Pulse Beek en Laak. Het Netekanaal is een belangrijk relict van de kanalisatiegeschiedenis van de Kleine Nete en vormt de overgang naar de voormalige vloeibeemden van het Viersels Gebroekt. Hier stromen ook de Molenbeek en Kleine Beek te midden van de graslanden. In de Netevallei liggen oude graslanden, afgewisseld met concentraties akkerland en verspreide bospercelen. Op de pleistocene donken in de vallei en op de overgang naar de gehuchten op de valleirand liggen verspreide hoeves. Het landschap getuigt van de intense relatie tussen beek en beekvallei en de wisselwerking tussen natuur en menselijke activiteit die verschillende landschapstypes heeft opgeleverd.

Haacht, Tildonk (Haacht), Keerbergen (Keerbergen), Wilsele (Leuven), Rotselaar, Werchter (Rotselaar), Tremelo (Tremelo)
Het gebied strekt zich in het noorden uit van Haacht tot Wijgmaal bij Leuven. De Dijlebeemden bevatten nog sporen van meerdere paleomeanders. Dichter langs de Dijle liggen oeverwallen, ze liggen iets hoger en bestaan uit drogere grond, hier bevinden zich veelal akkers en bewoning langs smalle wegen. In de lager gelegen en nattere komgronden overheersen populierenaanplantingen en weilanden. Het verval van de Dijle was voldoende om talrijke watermolens op deze rivier te bouwen. Een goed voorbeeld hiervan is de Molen Van Doren. Ten westen van Werchter ligt de Craeneveldhoeve, een ruime omgrachte hoeve van het gesloten type, geïsoleerd ingeplant temidden van de akkers. Een anti-tankgracht werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door het gebied aangelegd.

Biezestraat, Bunt (Hamme)
Het landschappelijk geheel is gelegen op grondgebied van de gemeenten Hamme en Temse. Cultuurhistorisch gezien bestaat het uit drie deelgebieden: de voormalige polder Noubroek, de voormalige Gemene Schoren van Hamme en de schorren van Tielrode.

Oude Durmedijk, Palingstraat (Hamme), Oude Durmedijk (Waasmunster)
Het landschappelijk geheel ‘Oude Durme’ ligt op de grens van de gemeenten Hamme en Waasmunster. In de jaren 1931-1937 werd de loop van de Durme tussen Waasmunster en Hamme genormaliseerd. Hierbij werden verschillende meanders afgesneden, waardoor de rivier met 2,3 km ingekort werd. De afgesneden meanders staan sindsdien bekend als de ‘Oude Durme’. Van de late middeleeuwen tot de 20ste eeuw bestond het landschap langs de benedenloop van de Durme uit hooilanden of meersen op de lager gelegen gronden en akkers op de hoger gelegen gronden. De meersen werden tijdens het winterhalfjaar bevloeid met het water van de Durme. In het Landschappelijk geheel 'Oude Durme' is het traditionele cultuurlandschap vrij goed bewaard gebleven.

Bavikhove (Harelbeke), Beveren, Desselgem (Waregem), Ooigem (Wielsbeke)
De Leie was tot in de 17de eeuw slecht bevaarbaar door het onregelmatige debiet. Door verbeterwerken waaronder de aanleg van sluizen en stuwen werd de rivier bevaarbaar. Ook in latere periodes werden nog verbeteringen doorgevoerd waaronder rechttrekkingen rond 1970. Enkele afgesneden riviermeanders zijn nog zichtbaar in het landschap. De Leievallei was lager gelegen dan het omringende land en daarom concentreren de wei- en hooilanden zich daar. Het Ooigembos is een soortenrijk eiken-haagbeukenbos is met kenmerkende oud-bosplanten. De hoger gelegen gronden worden gebruikt als akkerland. Het Kasteel van Ooigem, het Groot Goed van Sint-Pieters (Munkenhof) en het Goed te Beaulieu zijn belangrijke ontginningsites in de vallei. Verder wordt de ankerplaats gekenmerkt door een rijkdom aan vlaserfgoed waaronder vlasroterijen en kenmerkende schuren.

Hasselt, Spalbeek (Hasselt), Berbroek, Schulen (Herk-de-Stad), Lummen (Lummen)
De Demer is al vroeg gekanaliseerd en ingedijkt om overstromingen tegen te gaan en in functie van het transport. De Demervallei is een moerassig gebied met broekbossen, vochtige weilanden op de iets hogere delen, en grote zones met populierenaanplantingen. Op de rivier liggen meerdere historische waterradmolens. In heel het gebied zijn op de perceelsgrenzen nog veel relicten van houtwallen, al dan niet met knoteiken, in het landschap bewaard. De bewoning en de akkercomplexen concentreren zich op deze stuifzandgronden en zandleemgronden. Naast schaarse leembouw, zijn (deels versteende) hoeven in vakwerk nog in ruime mate aanwezig. In de Demervallei liggen meerdere kasteeldomeinen die teruggaan op een motte of donjon zoals de waterburchten 't Looi en de Burg. De omringende parken en tuinen worden gekenmerkt door een bijzondere aanleg en zijn van groot belang op vlak van tuinarchitectuur.

Kermt, Kuringen, Stokrooie (Hasselt)
De abdijsite van Herkenrode ligt in de Demervallei in het overgangsgebied tussen de Lage Kempen en Haspengouw. Het is een uitgestrekt historisch domein dat teruggaat tot het voormalige abdijcomplex der cisterciënzerinnen (gesticht in 1182). Ten noorden van de Demer situeren zich de beemden, ten zuiden de oude abdij met haar aanhorigheden, neerhof, het oostelijk gelegen kasteelpark en de overige, hoger gelegen landbouwgronden. Behalve niet-bevloeid hooi- en weiland kwamen hier tot in de 20ste eeuw ook grote vloeiweiden voor.