Inventaris

Hoeselt (Hoeselt), 's Herenelderen, Berg, Henis, Tongeren (Tongeren)
De vruchtbare leemgronden vertalen zich in openfields met weinig visuele perceelsgrenzen op de plateaus. De hooilanden in de beekvalleien verruigden naar rietland en moerasbos. Het omringende landschap telt diepe holle wegen, hoge taluds begroeid met houtig gewas en hoogstamboomgaarden. Het kasteel van 's Herenelderen is ingeplant op de oever van Demer zodat de slotgracht continu van water werd voorzien. In het beekdal getuigen visvijvers van de viskweek en rabatten van de aanplant van populieren. Het gelijknamige dorp ontwikkelde zich als kasteeldorp in de riviervallei rondom de historische cluster van kasteel en kerk. De Sint-Stefanuskerk is gegroeid uit de private huiskapel van de kasteelbewoners. Het kasteel is omgeven door een park in landschappelijke stijl met twee vijvers. In noord- en zuidoostelijke richting sluit het park aan op de valleibossen langs de bovenlopen van de Demer.

Huldenberg, Loonbeek (Huldenberg)
Het Margijsbos of het historische Sergijsbos op de oostflank van de IJsevallei komt reeds voor op de Ferrariskaart. Het voorheen omgracht en gedeeltelijk ommuurd kasteeldomein Van Der Vorst vormde een feodale site met kasteel, castrale kapel (de huidige Sint-Antoniuskapel) en watermolen. Een lange rechtgetrokken sectie van de IJse die eindigt bij de watermolen vormde de hoofdas van het domein. In het microreliëf zijn de oorspronkelijke oevers van talrijke vijvers nog duidelijk te bespeuren. Na de verlanding heeft zich een rijk, beekbegeleidend bostype ontwikkeld, dat onmerkbaar overgaat in de beboste hellingen. Restanten van de formele parkaanleg zijn oude meidoorn- of haagbeukhagen, zwaar afgetopte zomerlindes en oude beuken. Door de eerder beperkte aanleg in de 18de eeuw heeft het Margijsbos zijn primitief wegenpatroon met hellingopwaarts kronkelende holle wegen behouden.

Berchem (Kluisbergen), Melden, Oudenaarde (Oudenaarde), Elsegem, Petegem-aan-de-Schelde (Wortegem-Petegem)
Het gebied 'Scheldemeersen tussen Bevere, Petegem en Melden en kouter van Petegem' omvat de Klooster- en Muurkouter, het domein van het oude en nieuwe kasteel van Petegem, de Schelde- en Meldenmeersen en de dorpskern van Melden. Deze laatste bevindt zich op de steilrand van de vallei van de Schelde. Aan de kant van Petegem valt de steilrand op omdat hij de grens vormt tussen de meersen en de Kloosterkouter van Petegem. De meersen liggen onder grasland en worden door een grachtenstelsel afgewaterd. Midden het meersengebied, ongeveer parallel aan de Schelde, loopt in de Scheldemeersen de Rietgracht of Coupure.

Bissegem, Kortrijk, Marke (Kortrijk)
Deze ankerplaats omvat het landbouwgebied aansluitend bij de Leievallei gekenmerkt door vochtige graslanden met knotbomenrijen als restanten van het meer gesloten meersenlandschap. De landhuissite van de Patersmote en het kasteeldomein van Marke worden opgeven door een tuin en park in landschappelijke stijl. De oostelijke grens van het park van het kasteel van Marke valt samen met de Markebeek die verder in de Leie uitmondt.

Lanaken, Neerharen (Lanaken)
Het kasteel van Hocht en Hochterbampd zijn - enigszins geïsoleerd - gelegen nabij de Maas. Begin 19de eeuw werd hier parallel met de Maas de Zuid-Willemsvaart getrokken, in de jaren 1930 volgde de aanleg van het Verbindingskanaal Briegden-Neerharen. De smalle sluis van Neerharen oogt spectaculair gezien het hoogteverschil van bijna 10 m. Het kasteel van Hocht is in oorsprong een abdij, eind 12de eeuw gesticht door de heren van Pietersheim. De omgeving van de abdij-, nu kasteelsite, wordt ingenomen door akkers, (laagstam)boomgaarden en enkele weiden, hier en daar afgelijnd door bomengordels. Aan de overzijde van de Zuid-Willemsvaart ligt de uiterwaard Hochterbampd waarvan de naam verwijst naar de beemden (vochtige weilanden) van het voormalige Hocht. Delen van het gebied zijn laag gelegen zodat ze regelmatig overstromen bij hoogwater van de Maas.

Lier (Lier), Kessel (Nijlen), Emblem (Ranst)
Het dal van de Kleine Nete vormt een relict van een oorspronkelijk veel uitgestrekter beemdenlandschap in de vallei van een Kempense laaglandbeek.

Brouwerijstraat, Hooimeersslag, Langekantweg, Lostraat, Meirestraat, Molenslag, Poekstraat, St. Annadreef, Vijverstraat (Lievegem)
Het geheel omvat de omgeving van de Van Vlaanderensmolen uit het begin van de 20ste eeuw. De omgeving van de molen bestaat voornamelijk uit open weilanden met verspreide hoeves.

Lokeren (Lokeren)
Het Molsbroek is een meersengebied aan de Durme; juist stroomafwaarts Lokeren gelegen. Tijdens de middeleeuwen werden langs de riviergeul van de Durme de dijken aangelegd en via sluizen zal men eeuwenlang de invloed van de getijden pogen te beheersen.

Aardeken, Bleekmeersstraat, Nijverheidstraat, Snepstraat (Lokeren)
Het gebied Buylaers - Verloren Bos, respectievelijk een alluviaal landschap en een stuifzandlandschap zijn twee elementen die het rivierlandschap van de Durme typeren. Het deelgebied Verloren Bos omvat het omstreeks 1899-1900 gebouwde eclectische kasteel Verloren Bos met park.

Lommel (Lommel), Neerpelt (Pelt)
Het Hageven is gelegen aan de Dommel. Langs de Dommel komen er veenformaties voor, overwegend begroeid met rietvelden. Ten oosten van de Dommel komen overwegend kleinschalige vochtige weidepercelen voor. In oostelijke richting gaan deze geleidelijk over in een meer open akkerbouwgebied op plaggenbodems. De riet-, vijver- en vennenzone ten westen van de Dommel sluit zeer nauw aan bij het heidelandschap met landduinen en deflatiekommen met soms stagnerend water. Om de zandgronden te verbeteren werd rond 1850 een irrigatiesysteem aangelegd in de omgeving van de Bergeikse dijk waarvan nog relicten zichtbaar.