Inventaris

Dilbeek, Groot-Bijgaarden (Dilbeek)
Dit gebied strekt zich uit ten noorden van Dilbeek en omvat het Sint-Alenapark, de Wolfsputten en de Sint-Wivina-abdij, de Benedictinessenabdij omstreeks 1125 gesticht als priorij afhankelijk van de abdij van Affligem. Het complex omvat nog een aantal waardevolle abdijgebouwen en typische ingrediënten van een kloostertuin. De Wolfsputten danken hun ontstaan aan de ontginning van de kalkhoudende, fijnkorrelige Lediaan zandsteen. Verder omvat het gebied ook het Sint-Alenapark, begin 18de eeuw tegen de terreinhelling aangelegd.

Vorststraat 18 (Grimbergen)
Eclectisch kasteel opgetrokken circa 1904 naar ontwerp van architect Flanneau, gelegen in het omringend park aan de noordelijke rand van de als vijver aangelegde steenpoel.

Nieuwrode (Holsbeek), Wezemaal (Rotselaar)
Het noordelijke deel van het Hageland vormt het overgangsgebied tussen de zand- en de leemstreek en wordt gekenmerkt door zuidwest-noordoost georiënteerde ijzerzandsteenruggen. Deze waren op het einde van de 18de eeuw nog grotendeels bebost. Op het grondgebied van Rotselaar, deelgemeente Wezemaal liggen aldus ongeveer evenwijdig: de Heikantberg, de Middelberg, de Eikelberg, de Wijngaardberg en de Beninksberg. De Beninksberg is naast de Wijngaardberg één van de gaafste ijzerzandsteenheuvels en is weinig aangetast door weekendverblijven en dergelijke. Door de grote hoogteverschillen op korte afstand, komen er veel markante terreinovergangen, holle wegen en taluds voor in het gebied.

Etikhove, Nukerke, Schorisse (Maarkedal), Ronse (Ronse)
Het gebied situeert zich grotendeels in Ronse. Een deel van Louise-Marie, Ten Houte en het noorden van de vallei van de Pauwelsbeek liggen in de gemeente Maarkedal. De afbakening omvat de boskernen ‘Muziekbos’, ‘Sint-Pietersbos’ en ‘Bos ter Eecken’, met het aanliggend halfopen, kleinschalig landschap dat aan deze bossen gerelateerd is. De Muziekberg is een beboste restheuvel, die behoort tot de keten restheuvels van de Vlaamse Ardennen. De heuvels tellen bronbossen, archeologische sites, oude groeves, houtig erfgoed, onverharde wegen,… Verschillende hoeves, gehuchten, landhuizen en molens vormen het belangrijkste bouwkundig erfgoed.

Landskouter, Moortsele, Oosterzele, Scheldewindeke (Oosterzele)
Het gebied wordt gekenmerkt door een golvend reliëf met zandige ruggen en meestal gesloten depressies met omhaagde weiden en talrijke percelen nat bos waaronder enkele bronbosjes. De landelijke bewoning is geconcentreerd in kleine gehuchten rondom het open kouterlandschap. De Betsberg is een tertiaire opduiking met een hoogte van 63 m en een ontginningssite van Balegemse steen. In het gebied komen enkele interessante gebouwen voor zoals het omwalde Hof ter Hulst, de korenwatermolen van Moortsele, de 18de-eeuwse jeneverstokerij Van de Velde en de kerken van Landskouter en Moortsele uit de 12de eeuw.

Kanne, Vroenhoven (Riemst)
Kanne is gelegen aan de benedenloop van de Jeker, die enkele kilometers verder in de Maas uitmondt. Het Jekerdal, evenals het in 1930-34 aangelegde Albertkanaal, is er diep in het substraat ingesneden, waardoor zeer steile hellingen voorkomen. Tussen de Jekervallei en de Maasvallei is de Sint-Pietersberg gelegen waarvan het landschappelijk meest gave deel het plateau van Caestert is.

Millen, Valmeer, Zichen-Zussen-Bolder (Riemst)
De van oudsher geconcentreerde hoopdorpen, bestaande uit woningen en boerderijen rond de kerk, groeiden hier aaneen tot de straatdorpen Val-Meer en Zichen-Zussen-Bolder. In elke dorpskom bevinden zich vierkanthoeven, waarvan de gevels - zoals ook van vele andere gebouwen - geheel of gedeeltelijk in streekeigen mergelzandsteen zijn opgetrokken. Zij benadrukken het landelijke en streekeigen karakter van het dorpsbeeld, traditioneel bepaald door landbouw en mergelwinning. Achter de boerderijen liggen de weilanden, vaak ingenomen door boomgaarden. Daarrond ontplooit zich een glooiend openfield-landschap, gekenmerkt door akkerbouw. De mergelgroeven situeren zich vooral in Val, Zichen en Zussen en gaan terug tot de Gallo-Romeinse tijd. Nu vormen het ingewikkelde gangenstelsels die zich ver onder de grond uitstrekken.

Wezemaal (Rotselaar)
De steengroeve bevindt zich vlak bij het majestueuze heilig hartbeeld, de plaatst waar sinds de 16de eeuw de wieken van de windmolen van Wezemaal draaiden. De ontginning van deze roestbruine stenen waren belangrijk voor het bouwen van religieuze en burgerlijke gebouwen. Deze steengroeve werd gebruikt voor onder andere de opbouw en restauratie van de watermolen en de kerk van Wezemaal.

Wezemaal (Rotselaar)
De ijzerstandsteengroeve heeft de vorm van een trechter waarvan de uitgang langs de noordhelling afhelt.Het bestaan van de steengroeve wordt vermeld in 1441 als de ‘putte’ waaruit de heer steen liet trekken. Het is de oudst gekende vermelding van een Wezemaalse steengroeve. De ontginning van deze roestbruine stenen waren belangrijk voor het bouwen van religieuze en burgerlijke gebouwen.

Wezemaal (Rotselaar)
De steengroeve situeert zich op de zuidflank van de Wijngaardberg. De ontginning van deze roestbruine stenen waren belangrijk voor het bouwen van religieuze en burgerlijke gebouwen. In 1484 wordt de eerste melding vastgesteld van het bestaan van deze groeve voor het leveren van ijzerzandsteen voor de kerk.