Inventaris

Bommershoven, Borgloon, Broekom, Groot-Loon (Borgloon), Gutschoven, Heers, Heks, Horpmaal, Vechmaal (Heers), Lauw, Piringen, Widooie (Tongeren)
Het is een overwegend open en sterk glooiend landschap, voornamelijk bestaande uit zeer vruchtbare akkers. De bewoning is geconcentreerd in dorpen die vooral gelegen zijn in de valleien. Deze valleien zijn vochtiger en bestaan uit hooi- en graslanden en houtkanten en vormen meer gesloten linten tussen de uitgestrekte open plateaugebieden. Op de heuveltoppen ontbreekt plaatselijk de vruchtbare leemlaag of is deze te dun voor landbouw en liggen beperkte boscomplexen. De ankerplaats vormt een uitzonderlijk landschap waarbij de erfgoedelementen samen een uitgestrekt cultuurlandschap vormen met vele historische kasteeldorpen en domeingoederen, alternerend met een schitterend semi-ruraal kader van hoeves, akkers, weilanden, hoogstamboomgaarden en bossen waarbij de verschillende elementen bovendien onderling verbonden zijn door oude wegtracés (waaronder de Romeinse weg).

Borgloon, Broekom, Gotem, Hendrieken, Hoepertingen, Rijkel, Voort (Borgloon), Gutschoven, Mettekoven (Heers), Brustem, Groot-Gelmen (Sint-Truiden)
Dit gebied is gelegen in Droog-Haspengouw op de zuidwest-rand van het massief van Borgloon. De centrale verbinding in de ankerplaats wordt gevormd door de Romeinse weg die van west naar oost loopt. De Herkebeek of Molenbeek, één van de bovenlopen van de Herk, doorkruist het gebied van zuid naar noord. De beek heeft hier een diep, asymmetrisch dal ingesneden. De omgeving van Voort vertoont het traditionele, open uitzicht van de Haspengouwse akkerbouwstreek. Voort is dan ook een klein landbouwdorp, gedomineerd door het kasteel en enkele grote landbouwbedrijven. Gotem is een kleine kern gelegen in dezelfde beekvallei, maar op enige afstand van de Romeinse weg. Het gehucht Helshoven ligt langs de Herk en kenmerkt zich door enkele grote hoeves en een kapel en kluis.

Montenaken (Gingelom)
De twee Romeinse grafheuvels, gekend als de Twee Tommen, behoren tot de weinige goed bewaarde tumuli. De noordelijke tumulus bedekte mogelijk een vernield graf.

Montenaken (Gingelom)
De Romeinse grafheuvel, gekend als de Avernassetom, behoort tot de weinige goed bewaarde tumuli.

Drie Tombenstraat (Gingelom)
Drie grafheuvels, vermoedelijk daterend van voor de Romeinse periode. De heuvels zijn geconstrueerd bovenop een graf.

Horpmaal, Vechmaal (Heers)
Deze Romeinse tumulus met een diameter van 18-20 meter bevindt zich op de grens tussen Horpmaal en Vechmaal

Wijngaardstraat (Heers)
De tumulus bedekt twee brandgraven, van een jonge vrouw en vermoedelijk van een man, die op basis van de grafgiften tussen 70 en 90 gedateerd kunnen worden. Omwille van de goede bewaring heeft deze grafheuvel een belangrijke historische waarde.

Middelwindenstraat (Landen)
Deze Romeinse tumulus uit de 2de helft van de 2de eeuw ligt op de grens tussen Overwinden en Neerwinden, op 4 kilometer ten zuiden van de oude weg Tienen-Tongeren.

Racourhalte (Landen)
De Waasmontse Tom is gelegen op de top van een veld dat de Mersberg genoemd wordt. Op ongeveer 1 kilometer ten oosten van de heuvel bevindt zich een Romeinse villa.

Zoutpoortstraat (Landen)
In het ‘Tombeveld’ ligt een Romeinse tumulus (tweede helft 2de eeuw-begin 3de eeuw) met een diameter van circa 20-25 meter begroeid met bomen.