Inventaris

Helchteren, Houthalen (Houthalen-Helchteren), Meeuwen, Wijshagen (Oudsbergen)
Dit gebied in de Landschapsatlas omvat 1) een uitgestrekt heide en vennengebied van ruim 2000 ha, nu militair domein; 2) de bovenloop van de Abeek, 3) het straatgehucht Gestel, 4) het traditionele Gelstelse akkergebied op zandgronden, 5) de gefixeerde zandverstuivingen genaamd Kolisbergen en 6) het eind 19de-eeuwse domein Masy. Het gehele gebied weerspiegelt diverse vormen van traditioneel landgebruik van een Kempisch dorp: hooilanden en bomenrijen in de beekvallei, een straatdorp op de valleirand, akkers op de lichtere zandgronden en de heide en vennen als gemeenschappelijke graasgronden voor het vee. Het grootste deel van dit landschappelijk waardevol gebied bestaat uit heide en vennen, die zeer typerend zijn voor de landschapsontwikkeling op het Kempisch plateau.

Houthalen (Houthalen-Helchteren), Zonhoven (Zonhoven)
De natuurreservaten Ten Haagdoornheide en De Teut vormen samen het grootste heidegebied van Midden-Limburg met nog enkele schaars begroeide stuifduinen. Een deel van de heide werd systematisch omgezet in naaldbos gekenmerkt door een drevenpatroon. Bij de westrand van het voormalig militair domein Molenheide bevindt zich de Holsteen, een concentratie van acht grote zandsteenblokken als resultaat van een erosieproces.

Damstraat, Eynderweg (Houthalen-Helchteren)
Schans van Helchteren met herkomst in de 17de eeuw. Midden 19de eeuw nog duidelijk in het landschap te onderscheiden, nu erg vervaagd. De verdedigingsgrachten omgeven nu als een laagte de randen van een grasland.

Merkem (Houthulst), Boezinge, Brielen, Ieper, Zuidschote (Ieper), Bikschote (Langemark-Poelkapelle), Noordschote (Lo-Reninge)
Dit gebied wordt gevormd door een tweetal gekanaliseerde waterlopen, de Ieperlee en de Martjesvaart. De Ieperlee is tegenwoordig een kleine waterloop die niet overal in het landschap even duidelijk zichtbaar is. Toch kent het een lange geschiedenis die sterk samenhangt met de ontwikkeling van de stad Ieper. Bij Drie Grachten stroomt de Ieperlee in het Kanaal Ieper-Ijzer (soms ook Ieperleekanaal genoemd), dat sinds lange tijd de scheepvaartfunctie van de Ieperlee overgenomen heeft en nu het meest opvallende landschapselement binnen deze ankerplaats is. Bij Drie Grachten stroomt tevens de Martjesvaart in het kanaal. Deze vaart is een gekanaliseerde waterloop die tot het grondgebied Merkem behoorde. Bij het dorp Merkem vormen het kasteel en park van de familie de Coninck de Merckem een belangrijk historisch en landschappelijk geheel.

Ieperleedijkstraat (Houthulst), Knokke (Lo-Reninge)
Fort de Cnocke, zie Ferrariskaart van 1770-1778. Geheel van landschappelijke sporen in de onmiddellijke omgeving van de samenvloeiing van de IJzer en de Ieperlee als resten van een 17de-eeuws fort dat op het einde van de 18de eeuw werd geslecht.

Loswegstraat, Nachtegaalstraat, Poelstraat, Tekkerstraat, Tommestraat, Waversestraat (Huldenberg)
De prehistorische site te Ottenburg omvat een van de drie gekende middenneolithische enclosure sites in Vlaanderen. De aanwezige Tomme wordt beschouwd als het meest imposante prehistorische monument van Vlaanderen, alsook het enige aan het oppervlak zichtbare langbed.

Rijselsepoort (Ieper)
De Rijselpoort, deel uitmakend van de vestinggordel rond de stad Ieper, is te situeren ten zuiden van het centrum van de stad.

Rijselstraat (Ieper)
Van de Vaubanvestingen, uitgebouwd op 14de-eeuwse kern, resten twee derden van de gebastioneerde binnenversterking met gracht en drie halve manen, fragmenten en/of tracé van het buitenwerk, en sporen van een oorspronkelijk overstromingsgebied. Naoorlogse inbreng van nieuwe constructies in plaats van verdwenen stadspoorten, waaronder het bekende Britse oorlogsgedenkteken door R. Blomfield als poortgebouw ontworpen ter vervanging van de vroegere Menensepoort. De beboomde natuurwandeling naar ontwerp van L. Fuchs sluit aan bij een in de 19de eeuw ontstane "promenade"-traditie.

Fortsteenweg (Kapellen)
Het fort van Kapellen (13 ha) is het oudste betonnen pantserfort van de vesting Antwerpen, gebouwd tussen 1893-1897, met de verdediging van de spoorweg Antwerpen - Roosendaal tot doel.

Oude Galgenstraat (Kapellen)
Fort Ertbrand is een betonnen pantserfort van de buitenste fortengordel rond Antwerpen, gebouwd in de periode 1906-14. Naar een infanteriesteunpunt omgevormd in de jaren 1930. Gedeclasseerd in 1947.