Beschrijving

De werfbegeleiding werd uitgevoerd volgens de strategie, de methoden en technieken die werden beschreven inde in akte genomen nota met ID 11749. De archeologische werfbegeleiding werd uitgevoerd van 27 september 2019 tot en met 14 maart 2020. 
Op 26/09/19 vond een startvergadering plaats. Tijdens die vergadering werden afspraken gemaakt m.b.t. de praktische planning van de werfbegeleiding. 
Het Programma van maatregelen voorzag in een archeologische werfbegeleiding van twee zones:
1) Een eerste zone vormt de lineaire opvolging van de aan te leggen riolering ter hoogte van de Grote Markt en Havermarkt (232 lopende meter, ca. 915 m²).10 De RWA leiding wordt hier gelegd op een diepte van ca. 1,5 m tot 2,5 m onder het maaiveld. De DWA-leiding wordt op een diepte van ca. 1,5 m tot 4 m onder het maaiveld gelegd. Op de Grote Markt en de Havermarkt zal dit grotendeels buiten de bestaande riolering gebeuren. Het is echter wel waarschijnlijk dat andere nutsleidingen de bodem hier reeds verstoord hebben.
2) Een tweede zone situeert zich in het zuiden van de Havermarkt en omvatte een ca. 335 m² grote zone ter hoogte van de hoek van de voormalige Cellebroedersklooster. Door een wijziging in de plannen zijn hier echter geen wegeniswerken uitgevoerd. De rioleringssleuf zoals vermeld onder punt 1 werd uiteindelijk over een lengte van 277 m opgevolgd, meer dan voorgeschreven was. Door het aantreffen van een restant van een muur ter hoogte van de Kortstraat, werd immers de sleuf ter hoogte van de Kortstraat en Koning Albertstraat over een afstand van 45 m extra opgevolgd.
Een begeleiding hiervan was niet in de in akte genomen nota (ID 11749)11 opgenomen, aangezien de werken hier zouden plaatsvinden in de bestaande rioleringssleuf op dezelfde diepte als de oude riolering.
In totaal werd zo een zone van 1160 m2 opgevolgd. Voor de aanleg van het gescheiden rioleringsstelsel werd er steeds dezelfde werkwijze aangehouden. In eerste instantie werd het bestaande wegdek of de bestaande kasseien verwijderd over de volledige breedte van de rioleringssleuf en over een lengte van enkele tientallen meters. Vervolgens werd de RWA- (regenwater) of de DWA-buis (vuilwater) aangelegd tot aan de plaatsing van een put waarin meerdere leidingen samenkomen. Beide buizen liggen parallel aan elkaar, maar op verschillende dieptes. De aanleg van de feitelijke rioleringssleuf voor de RWA of DWA gebeurde steeds in kleine fases over een lengte van ca. 3 meter en een breedte van 2 tot 3 m. Na het verdiepen van de sleuf tot 1,5 m werd een sleepkist (verplaatsbare beschoeiing) in de sleuf geplaatst om deze veilig te kunnen verdiepen tot ca. 4 m
zonder instortende wanden. Na het plaatsen van stabilisé en een buissegment kon de fase voor de volgende buis uitgegraven worden met behulp van de sleepkist. Het sleufsegment met de nieuw geplaatste buis kon nu opgevuld worden door een tweede kraan vanuit de andere richting.

Afwijkend van het programma van maatregelen werden vanaf 14 januari 2020 door de opdrachtgever ter hoogte van de Grote Markt 4 boomputten gegraven, zonder voorafgaandelijke kennisgeving. De uitgraving van deze putten werd daarom niet begeleid. Wel kon in elke put één bodemprofiel
worden geregistreerd. De aanleg van deze putten wijkt af van de plannen zoals bezorgd in de bekrachtigde archeologienota of nota. Aangezien deze putten in totaal ca. 303 m2 groot en ca. 2 m diep waren, had hier anders mee om gegaan moeten worden en was een archeologische opgraving aangewezen. Op woensdag 22 januari werd door de projectleider telefonisch contact opgenomen met bevoegde erfgoedconsulent (Onroerend Erfgoed) om deze situatie te melden. De erfgoedconsulent meldde dat de bomen geplant konden worden zonder vergunning en dat het een reeds gekend probleem is bij Onroerend Erfgoed dat dit problemen kan vormen voor het archeologisch bodemarchief.

Gedurende de archeologische werfbegeleiding van de aanleg van een gescheiden riolering werden in totaal 11 profielen geregistreerd. 
Tijdens de duur van de opgraving werd doorlopend een metaaldetector (Garrett ACE250) gebruikt. Hiermee werden geen vondsten aangetroffen.

Bronnen

Bron: Vanaenrode W., I. Van De Staey & E. Wesemael 2021: Eindverslag – Hasselt, Herinrichting Centrum. Archeologische werfbegeleiding van een gescheiden rioleringsaanleg, Tongeren.
Type: nota (archeologieportaal)
Datum: 2021