Beschrijving

Naar aanleiding van de bouw van een appartement met ondergrondse parkeergelegenheid werd een opgraving uitgevoerd ter hoogte van het Vleminckveld 39-47. De geplande uitgravingsdiepte voor de parkeerkelder bedroeg 4,00m onder het maaiveldniveau en dit over de volledige oppervlakte van het plangebied, namelijk 884 m².

Tijdens de eerste fase, op 22 november 2018, werd een strook van ongeveer 5,00 m breed aan de noordelijke zijde van het terrein onderzocht tot het niveau van de moederbodem. Dit gebeurde ter voorbereiding van het plaatsen van een berliner-damwand op deze zijde van het plangebied. In deze fase werden de aanwezige funderingen en bakstenen structuren in deze zone in kaart gebracht. Deze zouden namelijk worden verstoord bij plaatsing van de damwand. In het westen van het plangebied werd gebruik gemaakt van een secanspalenwand. In het oosten was reeds een damwand aanwezig van het naastgelegen gebouw. De berlinerwand in het zuiden werd pas geplaatst na fase 2.
De tweede fase van het onderzoek werd uitgevoerd tussen 1 april en 16 april 2019. Tijdens deze fase kon het gehele oppervlak van het onderzoeksgebied onderzocht worden tot ongeveer 1,50 m onder het maaiveld. Vanaf dat niveau dienden namelijk grondankers te worden geplaatst in de damwanden. Omwille van de veiligheid konden in fase 1 de zijkanten van het perceel zeker niet dieper worden uitgegraven. Vooral aan de straatzijde had dit consequenties, want hier bevonden zich verschillende oude kelders waarvan het vloerniveau dieper dan 1,50 m was. De kelders werden wel reeds gedeeltelijk uitgegraven en gedocumenteerd tijdens fase 1. Tijdens het plaatsen van de berlinerdamwanden op deze zijde werd een deel van de kelderwand en vloer verstoord.
De derde fase werd uitgevoerd tussen 30 april en 7 mei 2019 na het plaatsen en aanspannen van de grondankers in de damwand. Omdat gedurende deze laatste fase het gehele onderzoeksterrein verder kon worden verdiept tot de geplande verstoringsdiepte, konden resterende archeologische vlakken worden aangelegd en onderzocht tot op het niveau van de moederbodem. Diepere sporen en structuren, zoals waterputten, werden hierbij in regel volledig onderzocht en afgewerkt. Enkele zeer diepe structuren (waterputten) konden omwille van veiligheid slechts tot de geplande verstoringsdiepte van 4,00 m onder het maaiveld worden onderzocht en afgewerkt.

Tijdens het veldwerk werd het terrein uiteindelijk als één enkele werkput opgegraven en dit grotendeels in twee archeologische vlakken. Plaatselijk werd al op het eerste niveau de moederbodem bereikt en werd maar één vlak aangelegd. In sommige zones was een derde vlak noodzakelijk in functie van een meer complexe stratigrafie en/of diepere structuren. De werkput had een totale oppervlakte van 833 m². Uitgebreide profielopnames over de gehele lengte of breedte van de werkput konden niet worden gedocumenteerd omwille van de vele kelders langs de gehele straatzijde en tot ver op het achtererf. Waar mogelijk werden tussen deze structuren wel kleinere profielen gedocumenteerd.

Bronnen

Bron: Terryn B. 2022: Eindverslag opgraving Antwerpen, Vleminckveld, BAAC Vlaanderen Rapport 2245, Gent.
Type: eindverslag (archeologieportaal)
Datum: 2022