Beschrijving

De inventarisatie beeldkwaliteitsplan Stationsbuurt Ninove had plaats in de periode 2023 en 2024. Het Beeldkwaliteitsplan Stationsstraat-Astridlaan waarin deze actualisatie en herinventarisatie is opgenomen werd goedgekeurd door de gemeenteraad van de stad Ninove op 26 februari 2024. Het projectgebied kan opgedeeld worden in twee deelgebieden met een eigen architecturale identiteit. De Weggevoerdenstraat - Dreefstraat - Stationsstraat ontwikkelde zich vanaf 1855 en wordt hoofdzakelijk gekenmerkt door neoclassicistische stijlkenmerken. De Astridlaan ontwikkelde zich vanaf 1936 en wordt gekenmerkt door hoofdzakelijk art decostijl, met invloeden van modernisme.

Context en doelstellingen

De stad Ninove gaf aan intercommunale SOLVA de opdracht tot opmaak van een beeldkwaliteitsplan voor het afgebakende projectgebied Stationsstraat-Astridlaan. Een beeldkwaliteitsplan is een niet-bindend beleidsinstrument gericht op toekomstige ontwerpvoorstellen. In het bijzonder werd een atlas met oplijsting van waardevol onroerend erfgoed opgemaakt op basis waarvan richtlijnen werden opgesteld waarmee ontwerpen kunnen afgetoetst worden met het oog op behoud en opwaardering van de beeldkwaliteit.

Participatie en communicatie

Bij het opstellen van de atlas van waardevol bouwkundig erfgoed werd afstemming gezocht met de Erfgoedraad van Ninove. Zo kon de Erfgoedraad een eerste oplijsting maken van waardevolle panden. Ook inzake het fotograferen van de panden kon de Erfgoedraad een rol spelen en tenslotte werd ook een workshop georganiseerd voor beschrijving van erfgoedelementen en erfgoedwaarden voor de leden van Erfgoedraad. Hierbij werd een toelichting gegeven omtrent kenmerken van bouwstijlen en selectiecriteria voor erfgoedwaardering. Enkele beschrijvende fiches werden samen opgemaakt als oefening. Voor de opmaak van de bouwrichtlijnen deed de consulent bouwkundig erfgoed van SOLVA een aanzet die met de Erfgoedraad en de gemeentelijke omgevingsambtenaar (GOA) werd besproken.

Via een startvergadering met SOLVA, Erfgoedraad, GOA en de bevoegde schepen werd het project met alle betrokken partijen doorgenomen. SOLVA zorgde voor een presentatie en verslag. Vóór de inhoudelijke start werd een brief opgesteld voor de bewoners van het projectgebied met toelichting over het opzet van het project. SOLVA leverde de brief aan en deze wordt door de stad Ninove geadresseerd en verstuurd. Op eenzelfde manier werden de betrokken bewoners uitgenodigd voor een presentatie van de resultaten met mogelijkheid tot vragen en opmerkingen.

Methodologie

Het beeldkwaliteitsplan bestaat enerzijds uit een inventarisatie van het waardevol bouwkundig erfgoed en anderzijds uit een kader met bouwrichtlijnen. De inventarisatie omvat een historische nota van de stationsomgeving en individuele fiches per waardevol erfgoedpand met beschrijving van de waardevolle erfgoedelementen en (decretale) erfgoedwaarden. De analyse van deze inventarisatie en synthese van vormgeving, materialiteit en kleur vormt de basis voor een kader met bouwrichtlijnen. Hierbij wordt uitgegaan van een opdeling in gebouwen met of zonder erfgoedwaarde. Hieraan zijn verschillende richtlijnen gekoppeld. Verder wordt nog een onderscheid gemaakt tussen gebouwen met erfgoedwaarde van klasse A en klasse B.

▪ Klasse A= beeldbepalend voor de omgeving en individueel van hoge kwaliteit. Het vastgesteld bouwkundig erfgoed behoort grotendeels tot deze categorie.

▪ Klasse B= beeldbepalend of ondersteunend in het straatbeeld. Het uitwerken van richtlijnen beoogt een kader waarmee de gemeentelijke omgevingsambtenaar (GOA) omgevingsvergunningen kan beoordelen.

Inhoudelijke afbakening

De inhoudelijke focus voor het beeldkwaliteitsplan blijft beperkt tot bouwkundig erfgoed en meer bepaald het exterieur zichtbaar vanaf de straatzijde. Andere beleidsdomeinen of aspecten zoals omgevingsaanleg, straatmeubilair, groenaanleg (en -beheer) of mobiliteit zijn aandachtspunten die ook impact kunnen hebben op beeldkwaliteit maar niet in deze opdracht worden meegenomen.

Resultaat

In totaal zijn 27 fiches opgemaakt of geactualiseerd van individuele panden of ensembles waarvan 8 fiches reeds waren opgenomen in de wetenschappelijk inventaris en vastgesteld als bouwkundig erfgoed. Enkel voor fiches van Klasse A wordt opname in de wetenschappelijke inventaris beoogd.