Gebeurtenis

Rapportage archeologie 2025

literatuurstudie
ID
1085727
URI
https://id.erfgoed.net/gebeurtenissen/1085727

Beschrijving

De ‘rapportage archeologie 2025' bundelt alle fiches uit de inventaris van eindverslagen van archeologische opgravingen en aanvullende onderzoeken opgeladen in het archeologieportaal in 2024, en vat eveneens de gepubliceerde syntheseonderzoeken van 2025 samen. De resultaten van de onderzoeken worden opgelijst per archeologische periode (van oud naar jong).

Steentijd

paleolithicum

  • Eeklo Huysmanshoeve: er kwam een paleobodem aan het licht, die aan de hand van natuurwetenschappelijk onderzoek vroeg in de laatglaciale periode kan worden gesitueerd.
  • Maldegem Ringbaan en Groenzone: in het laatglaciaal bevond zich hier een natuurlijke depressie met open water.

mesolithicum

neolithicum

  • Antwerpen Scheldelaan: paleo-ecologisch onderzoek van een veenpakket biedt een beeld van het lokale milieu en de vegetatie van de periode van het neolithicum tot de middeleeuwen.
  • Bilzen-Hoeselt Boomstraat: vier aangetroffen artefacten kunnen in het neolithicum gedateerd worden. Een laatneolithische hamerbijl gevonden tijdens het vooronderzoek werd microscopisch onderzocht.
  • Rotselaar Provinciebaan: één artefact, een massieve kling uit vuursteen, is eerder in het neolithicum te dateren.

Metaaltijden

bronstijd

  • Aarschot Bekaflaan-Steystraat: enkele paalkuilen die samen de plattegrond van een 'spieker' vormen, 14C datering wijst op de periode 1495-1425 vóór Christus.
  • Antwerpen Scheldelaan: paleo-ecologisch onderzoek van een veenpakket biedt een beeld van het lokale milieu en de vegetatie van de periode van het neolithicum tot de middeleeuwen.
  • Kruibeke Camille Huysmansstraat: een kringgreppel uit de middenbronstijd en een later bijgezet crematiegraf uit de overgangsperiode van de midden- naar late bronstijd.
  • Kruisem Passionistenstraat 31: een kuil met vrij veel aardewerkscherven, verbrand bot en houtskool. Een 14C datering wijst deze toe aan de 10de of 9de eeuw v. Chr.
  • Maldegem Ringbaan en Groenzone: plattegronden van hoofd- en bijgebouwen tonen bewoning in de middenbronstijd.
  • Mechelen Dorpsstraat fase 1: een grafveld met urnengraven uit de late brons- vroege ijzertijd.
  • Mechelen Dorpsstraat fase 2: een grafveld met urnengraven uit de late brons- vroege ijzertijd.
  • Mechelen Kerkenbos: een cirkelvormig grafmonument met dubbele palenkrans uit de middenbronstijd en een deel van een grafveld met urnengraven en kringgreppels uit de late brons- vroege ijzertijd.

ijzertijd

  • Aalter Onderdale fase 2: enkele greppels, kuilen en paalkuilen, waaronder twee 'spiekers', via radiokoolstofdatering te plaatsen tussen 320 en 200 vóór Christus (late ijzertijd).
  • Aarschot Bekaflaan-Steystraat: in de spreiding van paalkuilen kunnen vier 'spiekers' herkend worden, die via 14C datering te plaatsen zijn in de vroege- en middenijzertijd (respectievelijk tussen 760 en 420; en 455-390 vóór Christus).
  • Antwerpen Scheldelaan: paleo-ecologisch onderzoek van een veenpakket biedt een beeld van het lokale milieu en de vegetatie van de periode van het neolithicum tot de middeleeuwen.
  • Baarle-Hertog Tommelse akkers: sporen van bijgebouwen (spiekers) en crematiegraven wijzen op een intensief ontgonnen landschap hier van de vroege tot late ijzertijd.
  • Bilzen-Hoeselt Boomstraat: sporen van een erf en een crematiegraf uit de overgangsperiode van de vroege naar midden ijzertijd. Een erf met o.a. een hoofdgebouw en enkele spiekers behoort tot de late ijzertijd.
  • Bonheiden Plaslei: een greppel en een paalkuil zijn aan de hand van enkele aardewerk scherven te dateren in de vroege- middenijzertijd.
  • Essen Spijker 22-26: paalkuilen en kuilen uit de ijzertijd, met plattegronden van enkele spiekers. 14C dateringen situeren deze bewoningsfase in de midden-late ijzertijd.
  • Evergem Doornstraat: twee enclosures en enkele bijgebouwen (spiekers) zijn op basis van schaarse aardewerkvondsten wellicht te plaatsen in de ijzertijd.
  • Gent Technologiepark: paalkuilen, kuilen en greppels wijzen op de aanwezigheid van een nederzetting, twee 14C dateringen op bijgebouwen (spiekers) zijn gesitueerd in de middenijzertijd.
  • Hasselt Aldestraat 50: enkele scherven handgevormd aardewerk wijzen wellicht op bewoning in de buurt in de ijzertijd.
  • Kontich Groeningenlei: hier werd een deel van een nederzetting uit de middenijzertijd aangesneden, met paalkuilen die wijzen op een huisplattegrond en enkele spiekers, en een waterput.
  • Kortrijk Bozestraat: een houtskoolrijke kuil dateert vermoedelijk in de ijzertijd maar kon niet nader gedateerd worden via radiokoolstofdatering (geen geschikte monsters).
  • Kruibeke Camille Huysmansstraat: paalkuilen een structuur met onduidelijke functie uit de late ijzertijd of vroeg-Romeinse periode.
  • Kruisem Passionistenstraat 31: enkele bijgebouwen (spiekers), kuilen en paalkuilen wijzen op de aanwezigheid van een erf uit de late ijzertijd.
  • Maldegem Ringbaan en Groenzone: een gebouwplattegrond uit de vroege ijzertijd, en een groot aantal hoofd- en bijgebouwen, alsook waterputten en wegtracés uit de late ijzertijd.
  • Mechelen Dorpsstraat fase 1: een grafveld met urnengraven uit de late brons- vroege ijzertijd.
  • Mechelen Dorpsstraat fase 2: een grafveld met urnengraven uit de late brons- vroege ijzertijd.
  • Mechelen Kerkenbos: een deel van een grafveld met urnengraven en kringgreppels uit de late brons- vroege ijzertijd.
  • Merelbeke-Melle Brusselsesteenweg: sporen van een hoofdgebouw, enkele bijgebouwen en een crematiegraf. Op basis van het aanwezige aardewerk en 14C dateringen wordt deze bewoning gesitueerd in de late ijzertijd.
  • Merksplas Kleiryt: diverse sporen (kuilen, paalkuilen) tonen de aanwezigheid van tenminste één hoofdgebouw en verschillende bewoningsfasen, 14C datering wijst erop dat deze te plaatsen zijn in de middenijzertijd.
  • Nazareth-De Pint Eke Kouter: paalkuilen afkomstig van bijgebouwen en greppels behoren tot een nederzetting uit de ijzertijd, die eveneens bij andere opgravingen vlakbij reeds werd aangesneden.
  • Oostkamp Fabiolalaan- Molenwalstraat II: een kuil en een greppel, een scherf aardewerk dateren deze sporen in de late ijzertijd.
  • Ranst Pater Domstraat: een gracht uit de ijzertijd vorm een vierkante structuur van ca. 50 op 50 meter.
  • Riemst Iers Kruisstraat: enkele sporen dateren uit de late ijzertijd.
  • Rotselaar Provinciebaan: paalsporen vormen samen enkele gebouwplattegronden die met enige voorzichtigheid in de late ijzertijd te dateren zijn.
  • Tienen Oude Vestenstraat 4-6: enkele greppels die op basis van 14C datering kunnen toegewezen worden aan de late ijzertijd.
  • Zandhoven Bruggestraat: nederzettingssporen met plattegronden van diverse bijgebouwen. Het onderzoek van fossiele stuifmeelkorrels toont bos in de lagere gedeelten en weiden op de hogere delen van het landschap.

Romeinse periode

  • Aalter Onderdale fase 2: uit één van de ijzertijdgreppels op de site werd ook vermoedelijk wat Romeins materiaal aangetroffen.
  • Antwerpen Scheldelaan: paleo-ecologisch onderzoek van een veenpakket biedt een beeld van het lokale milieu en de vegetatie van de periode van het neolithicum tot de middeleeuwen.
  • Bilzen-Hoeselt Boomstraat: een randscherf van een mortarium en verspreid bouwmateriaal wijzen op activiteiten in de buurt in de Romeinse periode.
  • Gavere Markt: een greppel en enkele kuilen.
  • Kruibeke Camille Huysmansstraat: sporen wijzen op leemontginning en ambachtelijke activiteiten. Drie crematiegraven zijn gesitueerd in de nabijheid van de bronstijd grafheuvel.
  • Laakdal Steenbergen 97-99: restanten van een villa uit de 2de-3de eeuw, met o.a. de resten van een badgebouw.
  • Maldegem Ringbaan en Groenzone: de bewoning uit de late ijzertijd handhaaft zich ook doorheen de Romeinse periode, o.a. getuige enkele plattegronden van hoofd- en bijgebouwen, waterputten en een rechthoekige greppelstructuur (cultusplaats?).
  • Mechelen Kerkenbos: enkele grachten (?) met Romeinse dakpan- en doliumfragmenten.
  • Menen Steenland: enkele kuilen uit de midden-Romeinse periode.
  • Nazareth-De Pint Eke Kouter: een vermoedelijk brandrestengraf, via 14C datering te plaatsen in de midden-Romeinse periode.
  • Pajottegem Vollezelestraat: sporen van een erf uit de 2de eeuw, met een hoofdgebouw, greppels, kuilen en paalkuilen.
  • Roeselare Gitsestraat: verder onderzoek op het houtskool van een meiler wijst er op dat deze te dateren is in de 1ste-2de eeuw Na Christus.
  • Ronse Lorettestraat 335-339: een wellicht meerfasige nederzetting uit de 2de helft van de 1ste eeuw tot 2de eeuw na Chr., met twee hoofdgebouwen, een aantal bijgebouwen, een waterkuil en een wegtracé.
  • Rotselaar Provinciebaan: twee houtskoolmeilers die middels 14C datering in de Romeinse periode kunnen geplaatst worden.
  • Tienen Oude Vestenstraat 4-6: enkele Romeinse dakpanfragmenten, maar geen geassocieerde sporen.
  • Wingene Ruiseledesteenweg: twee houtskoolmeilers gevonden bij een vooronderzoek dateren uit de vroege/ midden-Romeinse periode.
  • Oudenburg Brugsesteenweg: een deel van een hoofdgebouw, karrensporen en twee brandrestengraven.
  • Tongeren-Borgloon Hondsstraat 5-13: sporen en structuren vanaf de stichtingsfase van de stad (ca. 10 v. Chr.) tot in de 5de eeuw n. Chr., initieel vermoedelijk met een militair karakter, evoluerend naar een residentieel karakter.
  • Tongeren-Borgloon Sint-Truidersteenweg 11-15: een vroeg-Romeinse gracht, mogelijk met militaire functie, en restanten van het Tongerse stratennet uit de 1ste en 2de eeuw. Na 178 n. Chr. verscheen hier een rijke Romeinse stadswoning (domus).
  • Zwalm Latemdreef 1: grachten, greppels en kuilen wijzen op de aanwezigheid van een erf uit de midden-Romeinse periode.

Middeleeuwen

vroege middeleeuwen

  • Aarschot Bekaflaan-Steystraat: enkele paalkuilen die samen een 'spieker' vormen worden door een 14C datering in de vroege middeleeuwen geplaatst (770-980 na Christus), maar het is waarschijnlijk dat deze datering foutief is, en dat de structuur in de metaaltijden moet gesitueerd worden.
  • Antwerpen Scheldelaan: paleo-ecologisch onderzoek van een veenpakket biedt een beeld van het lokale milieu en de vegetatie van de periode van het neolithicum tot de middeleeuwen.
  • Brugge Eekhoutpoort: de opvulling van een natuurlijke waterloop is te situeren in de vroege middeleeuwen, natuurwetenschappelijk onderzoek geeft een beeld van de toenmalige vegetatie. Een kuil is te situeren in de Merovingische periode.
  • Brugge Gistelsesteenweg: standgreppels en paalsporen, via radiokoolstofdatering te plaatsen in de Merovingische periode.
  • Kruisem Passionistenstraat 31: enkele greppels, kuilen en paalkuilen zijn te interpreteren als een randzone van een bewoningssite uit de Karolingische periode.
  • Kruisem Pastorietuin: enkele paalsporen en kuilen zonder duidelijke functie zijn op basis van 14C datering te plaatsen in de Karolingische periode.
  • Laakdal Steenbergen 97-99: enkele inhumatiegraven bevinden zich in de zone van een vroegere Romeinse villa.
  • Maldegem Ringbaan en Groenzone: een plattegrond van een hoofdgebouw en een waterput.
  • Merksplas Kleiryt: een waterput is aan de hand van een 14C datering te plaatsen in de 7de- 8ste eeuw n. Chr.
  • Oudenburg Brugsesteenweg: op de site was een plattegrond van een boerderij hoofdgebouw aanwezig, en twee inhumatiegraven die via 14C kunnen gedateerd worden in de 7de- 8ste eeuw na Christus.
  • Ranst Pater Domstraat: een waterkuil en een boomstamwaterput worden via dendrochronologie in de 6de- 7de eeuw na Christus gesitueerd.

volle middeleeuwen

  • Antwerpen Scheldelaan: paleo-ecologisch onderzoek van een veenpakket biedt een beeld van het lokale milieu en de vegetatie van de periode van het neolithicum tot de middeleeuwen.
  • Bonheiden Plaslei: onder andere twee plattegronden van gebouwen en twee waterputten tonen de aanwezigheid van een nederzetting.
  • Brugge Eekhoutpoort: Sporen van een houten gebouwtje uit de 10de- 11de eeuw en van een stenen kapel gerelateerd aan de Eekhoutabdij, te dateren in de 12de eeuw. Een graf centraal in de kapel is vermoedelijk van de toenmalige abt (Lambert).
  • Brugge Naaldenstraat: een gracht uit de 11de tot 13de eeuw.
  • Diksmuide Wilgendijk: aanvullend natuurwetenschappelijk onderzoek van een geulvulling biedt een kijk op het plaatselijke milieu in de 12de- 13de eeuw.
  • Gavere Markt: twee grachten met volmiddeleeuws aardewerk.
  • Evergem Doornstraat: paalkuilen die samen twee huisplattegronden vormen, en een waterput met houten beschoeiing wijzen op de aanwezigheid van een rurale bewoningssite.
  • Gent Nederpolder 8-10: enkele kuilen en paalkuilen zijn aan de hand van het aardewerk te dateren in de volle middeleeuwen.
  • Kruisem Pastorietuin: paalsporen en een greppel die vermoedelijk als erfafbakening te interpreteren is.
  • Leuven Sint-Donatuspark: bij een werfbegeleiding kon de fundering van de opstaande muur uit de 12de- 13de eeuw onderzocht worden.
  • Lier Spekkestraat 6-8: een bewoningskern met o.a. enkele plattegronden van hoofdgebouwen, het oudste spoor is een waterput waarvan het hout via dendrochronologie kon gedateerd worden met een kapdatum in 1077 of 1078 n. Chr.
  • Lokeren Windhaarstraat: een gracht- en greppelsysteem uit de 12de-13de eeuw.
  • Maldegem Ringbaan en Groenzone: een intensieve bewoningsfase, met o.a. plattegronden van 20 hoofdgebouwen, sporen van bijgebouwen, waterputten, en kuilen voor het bewaren van voedsel.
  • Merksplas Kleiryt: paalsporen vormen een mogelijke bootvormige gebouwplattegrond.
  • Nazareth-De Pint Eke Kouter: een gracht, die zorgde voor de afwatering van het landbouwareaal in deze periode.
  • Oostkamp Fabiolalaan- Molenwalstraat II: enkele gebouwplattegronden, waterkuilen, greppels en andere sporen tonen de locatie van een volmiddeleeuws boerenerf.
  • Oostkamp Vrijlatenstraat I: greppels wijzen op de aanwezigheid van een rurale site in de omgeving.
  • Pajottegem Vollezelestraat: een extractiekuil, op basis van het aardewerk in de vulling te dateren in de 12de eeuw.
  • Roeselare Gitsestraat II: enkele gebouwplattegronden en andere sporen tonen de aanwezigheid van verschillende boerenerven.
  • Rotselaar Provinciebaan: een deel van een boerenerf met o.a. greppels en gebouwplattegronden, uit de 11de-12de eeuw.
  • Vilvoorde Heldenplein en Portaelsstraat: bij werken rond de kerk werd het kerkhof aangesneden, met begravingen van de 11de tot de 19de eeuw.

late middeleeuwen

Nieuwe tijd

Nieuwste tijd

WOI

WOII

Onderzoeken zonder noemenswaardige sporen of vondsten

  • Aarschot Orléanstoren: bij deze beperkte werfbegeleiding werden geen relevante archeologische bevindingen gedaan.
  • Asse Fietssnelweg: bij een werfbegeleiding van de aanleg van deze fietssnelweg werden geen archeologisch relevante waarnemingen gedaan.
  • Bonheiden- Boortmeerbeek Pikhaken: bij een werfbegeleiding voor de creatie van een wetland werden geen relevante sporen of vondsten aangetroffen.
  • Huldenberg Nachtegaalstraat 7: een beperkte werfbegeleiding binnen de perimeter van de beschermde archeologische site van Ottenburg leverde geen sporen of vondsten op.
  • Maaseik Monseigneur Koningsstraat 10-12: een werfbegeleiding van sloopwerken toonde aan dat deze zone sterk verstoord is.
  • Oud-Turnhout Steenweg op Sevendonk: bij een werfbegeleiding van wegeniswerken werden geen archeologisch relevante sporen of vondsten ontdekt.
  • Puurs-St.-Amands 't Steentje: dit landschappelijk booronderzoek leverde niet de mogelijke aanwezigheid van een motte of site met walgracht op.
  • Tongeren Paspoelstraat 7: bij een beperkte werfbegeleiding van aanpassingswerken aan een bestaande woning kwamen geen relevante sporen of vondsten aan het licht.
  • Waregem Blauwe-Zwaanstraat: tijdens een werfbegeleiding werd enkel een oude beekmeander aangesneden, geen archeologische sporen.
  • Zaventem Leopold III-laan: tijdens deze werfbegeleiding werd vastgesteld dat het terrein sterk aan erosie onderhevig is geweest.

Synthese onderzoeken archeologie

  • SYNTAR 28: post-middeleeuwse evoluties in de veeteelt in Vlaanderen.
  • SYNTAR 29: Deinze in de middeleeuwen.
  • SYNTAR 30: aardewerk uit de ijzertijd uit de Rupelstreek en Klein-Brabant.
  • SYNTAR 31: ijzertijdbewoning ten westen van Leie en Schelde.
  • SYNTAR 32: Middeleeuwse nederzettingsevolutie in Zuidwestelijk Vlaanderen.

Auteurs: Meylemans, Erwin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Bronnen

Bron: Eindverslagen, Nota's met afwerking en Syntheseonderzoeken archeologie 2025.
Type: literatuur
Datum:


Relaties

Heeft als voorganger

Rapportage archeologie 2024

Antwerpen, Limburg, Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant, West-Vlaanderen

Bekijk gerelateerde erfgoedobjecten


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Rapportage archeologie 2025 [online], https://id.erfgoed.net/gebeurtenissen/1085727 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.