De ‘rapportage archeologie 2025' bundelt alle fiches uit de inventaris van eindverslagen van archeologische opgravingen en aanvullende onderzoeken opgeladen in het archeologieportaal in 2024, en vat eveneens de gepubliceerde syntheseonderzoeken van 2025 samen. De resultaten van de onderzoeken worden opgelijst per archeologische periode (van oud naar jong).
Steentijd
Aarschot Bekaflaan-Steystraat: enkele vuurstenen artefacten wijzen op activiteit in de steentijd, zonder mogelijkheid om preciezer te dateren.
Brugge Eekhoutpoort: drie vuurstenen artefacten zijn te situeren in de steentijd.
Eeklo Huysmanshoeve: er kwam een paleobodem aan het licht, die aan de hand van natuurwetenschappelijk onderzoek vroeg in de laatglaciale periode kan worden gesitueerd.
Essen Spijker 22-26: een ensemble van 426 artefacten kan door het ontbreken van duidelijke gidsartefacten enkel ruim in het mesolithicum geplaatst worden.
Rotselaar Provinciebaan: 33 stenen artefacten wijzen op activiteit in het vroeg- en of middenmesolithicum.
neolithicum
Antwerpen Scheldelaan: paleo-ecologisch onderzoek van een veenpakket biedt een beeld van het lokale milieu en de vegetatie van de periode van het neolithicum tot de middeleeuwen.
Bilzen-Hoeselt Boomstraat: vier aangetroffen artefacten kunnen in het neolithicum gedateerd worden. Een laatneolithische hamerbijl gevonden tijdens het vooronderzoek werd microscopisch onderzocht.
Rotselaar Provinciebaan: één artefact, een massieve kling uit vuursteen, is eerder in het neolithicum te dateren.
Metaaltijden
Oostrozebeke Ingelmunstersteenweg 153: een circulair spoor wijst vermoedelijk op de aanwezigheid van een vroegere grafheuvelstructuur, die echter niet nader kon gedateerd worden.
bronstijd
Aarschot Bekaflaan-Steystraat: enkele paalkuilen die samen de plattegrond van een 'spieker' vormen, 14C datering wijst op de periode 1495-1425 vóór Christus.
Antwerpen Scheldelaan: paleo-ecologisch onderzoek van een veenpakket biedt een beeld van het lokale milieu en de vegetatie van de periode van het neolithicum tot de middeleeuwen.
Kruibeke Camille Huysmansstraat: een kringgreppel uit de middenbronstijd en een later bijgezet crematiegraf uit de overgangsperiode van de midden- naar late bronstijd.
Kruisem Passionistenstraat 31: een kuil met vrij veel aardewerkscherven, verbrand bot en houtskool. Een 14C datering wijst deze toe aan de 10de of 9de eeuw v. Chr.
Mechelen Kerkenbos: een cirkelvormig grafmonument met dubbele palenkrans uit de middenbronstijd en een deel van een grafveld met urnengraven en kringgreppels uit de late brons- vroege ijzertijd.
ijzertijd
Aalter Onderdale fase 2: enkele greppels, kuilen en paalkuilen, waaronder twee 'spiekers', via radiokoolstofdatering te plaatsen tussen 320 en 200 vóór Christus (late ijzertijd).
Aarschot Bekaflaan-Steystraat: in de spreiding van paalkuilen kunnen vier 'spiekers' herkend worden, die via 14C datering te plaatsen zijn in de vroege- en middenijzertijd (respectievelijk tussen 760 en 420; en 455-390 vóór Christus).
Antwerpen Scheldelaan: paleo-ecologisch onderzoek van een veenpakket biedt een beeld van het lokale milieu en de vegetatie van de periode van het neolithicum tot de middeleeuwen.
Baarle-Hertog Tommelse akkers: sporen van bijgebouwen (spiekers) en crematiegraven wijzen op een intensief ontgonnen landschap hier van de vroege tot late ijzertijd.
Bilzen-Hoeselt Boomstraat: sporen van een erf en een crematiegraf uit de overgangsperiode van de vroege naar midden ijzertijd. Een erf met o.a. een hoofdgebouw en enkele spiekers behoort tot de late ijzertijd.
Bonheiden Plaslei: een greppel en een paalkuil zijn aan de hand van enkele aardewerk scherven te dateren in de vroege- middenijzertijd.
Essen Spijker 22-26: paalkuilen en kuilen uit de ijzertijd, met plattegronden van enkele spiekers. 14C dateringen situeren deze bewoningsfase in de midden-late ijzertijd.
Evergem Doornstraat: twee enclosures en enkele bijgebouwen (spiekers) zijn op basis van schaarse aardewerkvondsten wellicht te plaatsen in de ijzertijd.
Gent Technologiepark: paalkuilen, kuilen en greppels wijzen op de aanwezigheid van een nederzetting, twee 14C dateringen op bijgebouwen (spiekers) zijn gesitueerd in de middenijzertijd.
Hasselt Aldestraat 50: enkele scherven handgevormd aardewerk wijzen wellicht op bewoning in de buurt in de ijzertijd.
Kontich Groeningenlei: hier werd een deel van een nederzetting uit de middenijzertijd aangesneden, met paalkuilen die wijzen op een huisplattegrond en enkele spiekers, en een waterput.
Kortrijk Bozestraat: een houtskoolrijke kuil dateert vermoedelijk in de ijzertijd maar kon niet nader gedateerd worden via radiokoolstofdatering (geen geschikte monsters).
Kruibeke Camille Huysmansstraat: paalkuilen een structuur met onduidelijke functie uit de late ijzertijd of vroeg-Romeinse periode.
Kruisem Passionistenstraat 31: enkele bijgebouwen (spiekers), kuilen en paalkuilen wijzen op de aanwezigheid van een erf uit de late ijzertijd.
Maldegem Ringbaan en Groenzone: een gebouwplattegrond uit de vroege ijzertijd, en een groot aantal hoofd- en bijgebouwen, alsook waterputten en wegtracés uit de late ijzertijd.
Mechelen Kerkenbos: een deel van een grafveld met urnengraven en kringgreppels uit de late brons- vroege ijzertijd.
Merelbeke-Melle Brusselsesteenweg: sporen van een hoofdgebouw, enkele bijgebouwen en een crematiegraf. Op basis van het aanwezige aardewerk en 14C dateringen wordt deze bewoning gesitueerd in de late ijzertijd.
Merksplas Kleiryt: diverse sporen (kuilen, paalkuilen) tonen de aanwezigheid van tenminste één hoofdgebouw en verschillende bewoningsfasen, 14C datering wijst erop dat deze te plaatsen zijn in de middenijzertijd.
Nazareth-De Pint Eke Kouter: paalkuilen afkomstig van bijgebouwen en greppels behoren tot een nederzetting uit de ijzertijd, die eveneens bij andere opgravingen vlakbij reeds werd aangesneden.
Rotselaar Provinciebaan: paalsporen vormen samen enkele gebouwplattegronden die met enige voorzichtigheid in de late ijzertijd te dateren zijn.
Tienen Oude Vestenstraat 4-6: enkele greppels die op basis van 14C datering kunnen toegewezen worden aan de late ijzertijd.
Zandhoven Bruggestraat: nederzettingssporen met plattegronden van diverse bijgebouwen. Het onderzoek van fossiele stuifmeelkorrels toont bos in de lagere gedeelten en weiden op de hogere delen van het landschap.
Romeinse periode
Aalter Onderdale fase 2: uit één van de ijzertijdgreppels op de site werd ook vermoedelijk wat Romeins materiaal aangetroffen.
Antwerpen Scheldelaan: paleo-ecologisch onderzoek van een veenpakket biedt een beeld van het lokale milieu en de vegetatie van de periode van het neolithicum tot de middeleeuwen.
Bilzen-Hoeselt Boomstraat: een randscherf van een mortarium en verspreid bouwmateriaal wijzen op activiteiten in de buurt in de Romeinse periode.
Kruibeke Camille Huysmansstraat: sporen wijzen op leemontginning en ambachtelijke activiteiten. Drie crematiegraven zijn gesitueerd in de nabijheid van de bronstijd grafheuvel.
Laakdal Steenbergen 97-99: restanten van een villa uit de 2de-3de eeuw, met o.a. de resten van een badgebouw.
Maldegem Ringbaan en Groenzone: de bewoning uit de late ijzertijd handhaaft zich ook doorheen de Romeinse periode, o.a. getuige enkele plattegronden van hoofd- en bijgebouwen, waterputten en een rechthoekige greppelstructuur (cultusplaats?).
Mechelen Kerkenbos: enkele grachten (?) met Romeinse dakpan- en doliumfragmenten.
Menen Steenland: enkele kuilen uit de midden-Romeinse periode.
Nazareth-De Pint Eke Kouter: een vermoedelijk brandrestengraf, via 14C datering te plaatsen in de midden-Romeinse periode.
Pajottegem Vollezelestraat: sporen van een erf uit de 2de eeuw, met een hoofdgebouw, greppels, kuilen en paalkuilen.
Roeselare Gitsestraat: verder onderzoek op het houtskool van een meiler wijst er op dat deze te dateren is in de 1ste-2de eeuw Na Christus.
Ronse Lorettestraat 335-339: een wellicht meerfasige nederzetting uit de 2de helft van de 1ste eeuw tot 2de eeuw na Chr., met twee hoofdgebouwen, een aantal bijgebouwen, een waterkuil en een wegtracé.
Rotselaar Provinciebaan: twee houtskoolmeilers die middels 14C datering in de Romeinse periode kunnen geplaatst worden.
Tongeren-Borgloon Hondsstraat 5-13: sporen en structuren vanaf de stichtingsfase van de stad (ca. 10 v. Chr.) tot in de 5de eeuw n. Chr., initieel vermoedelijk met een militair karakter, evoluerend naar een residentieel karakter.
Tongeren-Borgloon Sint-Truidersteenweg 11-15: een vroeg-Romeinse gracht, mogelijk met militaire functie, en restanten van het Tongerse stratennet uit de 1ste en 2de eeuw. Na 178 n. Chr. verscheen hier een rijke Romeinse stadswoning (domus).
Zwalm Latemdreef 1: grachten, greppels en kuilen wijzen op de aanwezigheid van een erf uit de midden-Romeinse periode.
Middeleeuwen
vroege middeleeuwen
Aarschot Bekaflaan-Steystraat: enkele paalkuilen die samen een 'spieker' vormen worden door een 14C datering in de vroege middeleeuwen geplaatst (770-980 na Christus), maar het is waarschijnlijk dat deze datering foutief is, en dat de structuur in de metaaltijden moet gesitueerd worden.
Antwerpen Scheldelaan: paleo-ecologisch onderzoek van een veenpakket biedt een beeld van het lokale milieu en de vegetatie van de periode van het neolithicum tot de middeleeuwen.
Brugge Eekhoutpoort: de opvulling van een natuurlijke waterloop is te situeren in de vroege middeleeuwen, natuurwetenschappelijk onderzoek geeft een beeld van de toenmalige vegetatie. Een kuil is te situeren in de Merovingische periode.
Brugge Gistelsesteenweg: standgreppels en paalsporen, via radiokoolstofdatering te plaatsen in de Merovingische periode.
Kruisem Passionistenstraat 31: enkele greppels, kuilen en paalkuilen zijn te interpreteren als een randzone van een bewoningssite uit de Karolingische periode.
Kruisem Pastorietuin: enkele paalsporen en kuilen zonder duidelijke functie zijn op basis van 14C datering te plaatsen in de Karolingische periode.
Laakdal Steenbergen 97-99: enkele inhumatiegraven bevinden zich in de zone van een vroegere Romeinse villa.
Merksplas Kleiryt: een waterput is aan de hand van een 14C datering te plaatsen in de 7de- 8ste eeuw n. Chr.
Oudenburg Brugsesteenweg: op de site was een plattegrond van een boerderij hoofdgebouw aanwezig, en twee inhumatiegraven die via 14C kunnen gedateerd worden in de 7de- 8ste eeuw na Christus.
Ranst Pater Domstraat: een waterkuil en een boomstamwaterput worden via dendrochronologie in de 6de- 7de eeuw na Christus gesitueerd.
volle middeleeuwen
Antwerpen Scheldelaan: paleo-ecologisch onderzoek van een veenpakket biedt een beeld van het lokale milieu en de vegetatie van de periode van het neolithicum tot de middeleeuwen.
Bonheiden Plaslei: onder andere twee plattegronden van gebouwen en twee waterputten tonen de aanwezigheid van een nederzetting.
Brugge Eekhoutpoort: Sporen van een houten gebouwtje uit de 10de- 11de eeuw en van een stenen kapel gerelateerd aan de Eekhoutabdij, te dateren in de 12de eeuw. Een graf centraal in de kapel is vermoedelijk van de toenmalige abt (Lambert).
Diksmuide Wilgendijk: aanvullend natuurwetenschappelijk onderzoek van een geulvulling biedt een kijk op het plaatselijke milieu in de 12de- 13de eeuw.
Gavere Markt: twee grachten met volmiddeleeuws aardewerk.
Evergem Doornstraat: paalkuilen die samen twee huisplattegronden vormen, en een waterput met houten beschoeiing wijzen op de aanwezigheid van een rurale bewoningssite.
Gent Nederpolder 8-10: enkele kuilen en paalkuilen zijn aan de hand van het aardewerk te dateren in de volle middeleeuwen.
Kruisem Pastorietuin: paalsporen en een greppel die vermoedelijk als erfafbakening te interpreteren is.
Leuven Sint-Donatuspark: bij een werfbegeleiding kon de fundering van de opstaande muur uit de 12de- 13de eeuw onderzocht worden.
Lier Spekkestraat 6-8: een bewoningskern met o.a. enkele plattegronden van hoofdgebouwen, het oudste spoor is een waterput waarvan het hout via dendrochronologie kon gedateerd worden met een kapdatum in 1077 of 1078 n. Chr.
Maldegem Ringbaan en Groenzone: een intensieve bewoningsfase, met o.a. plattegronden van 20 hoofdgebouwen, sporen van bijgebouwen, waterputten, en kuilen voor het bewaren van voedsel.
Merksplas Kleiryt: paalsporen vormen een mogelijke bootvormige gebouwplattegrond.
Nazareth-De Pint Eke Kouter: een gracht, die zorgde voor de afwatering van het landbouwareaal in deze periode.
Oostkamp Fabiolalaan- Molenwalstraat II: enkele gebouwplattegronden, waterkuilen, greppels en andere sporen tonen de locatie van een volmiddeleeuws boerenerf.
Antwerpen Scheldelaan: paleo-ecologisch onderzoek van een veenpakket biedt een beeld van het lokale milieu en de vegetatie van de periode van het neolithicum tot de middeleeuwen.
Berlare Kasteel: bij een opgraving in vier deelzones werd een deel van een walgracht aangesneden.
Bonheiden Plaslei: een waterput en enkele andere sporen dateren in de late middeleeuwen.
Brugge Eekhoutpoort: restanten van de gotische kerkfase en verschillende grafkelders, en resten van verschillende abdijgebouwen buiten de kerk, te relateren aan de Eekhoutabdij.
Diksmuide Wilgendijk: aanvullend natuurwetenschappelijk onderzoek van een geulvulling biedt een kijk op het plaatselijke milieu in de 12de- 13de eeuw.
Eeklo Huysmanshoeve: natuurwetenschappelijk onderzoek op de vulling van de walgracht levert een beeld op van de begroeiing in deze periode.
Evergem Doornstraat: een enclosure doorsnijdt de volmiddeleeuwse sporen en is op basis van aardewerk te plaatsen in de late middeleeuwen.
Gavere Markt: diverse sporen, waaronder grachten, kuilen en een poel, en diverse begravingen van dieren. Een wegtracé gaat vermoedelijk ook terug tot deze periode.
Gent Nederpolder 8-10: bakstenen structuren (waterputten, beerputten, vloeren en muren) vanaf de late middeleeuwen tot nieuwe tijd.
Sint-Lievens-Houtem Eilandbos: bij een werfbegeleiding van de herinrichting van het kerkhof rond de Sint-Michielskerk werd een natuurstenen muur van het schip van de Romaanse kerk onderzocht.
Tongeren-Borgloon Graethemkapel: 14C onderzoek van twee skeletten bieden een datering tussen 1490 en 1650 en tussen 1320 en 1440 na christus wat aantoont dat het niet om de resten gaat van de Loonse graaf en gravin (Lodewijk I en Agnes van Metz).
Aalst Sint-Martinuskerk fase VIII: bij opvolging van restauratiewerken kwamen o.a. resten van een Maria- of Lourdesgrot en resten van begravingen aan het licht.
Aalter Kasteelstraat 36: funderingen en muurresten behorend tot 18de- 19e eeuwse bouwfasen van het kasteel van Poeke.
Berlare Kasteel: bij een opgraving in vier deelzones werden resten van muurwerk en een bruggenhoofd aangetroffen.
Bilzen-Hoeselt Boomstraat: greppels en grachten wijzen op een landschap dat werd ingericht voor landbouw en veeteelt.
Bilzen-Hoeselt Edelhof: bij een werfbegeleiding in functie van restauratie werden drie sporen gevonden die kunnen gelieerd worden aan bouwfasen van het kasteel.
Bonheiden Plaslei: een greppel en een opgevulde depressie kunnen in de 15de tot 17de eeuw gedateerd worden.
Brugge Eekhoutpoort: een fundering van een massieve toren uit de 17de eeuw, en verschillende grafkelders, deel van de Eekhoutabdij.
Eeklo Huysmanshoeve: natuurwetenschappelijk onderzoek op de vulling van de walgracht levert een beeld op van de begroeiing in deze periode.
Gavere kasteel Borgwal: resten van een ijskelder uit de 17de of 18de eeuw en aanzet van de bouw van het Chinees paviljoen (eind 18de eeuw).
Gavere Markt: greppels, kuilen, paalkuilen en resten van gebouwen in verschillende fasen. Enkele kleine gebouwen uit de 16de-17de eeuw hadden vermoedelijk een marktfunctie.
Gent Muidelaan: muurresten afkomstig van de 17de eeuwse Muidebrug.
Gent Nederpolder 8-10: bakstenen structuren (waterputten, beerputten, vloeren en muren) vanaf de late middeleeuwen tot nieuwe tijd.
Hasselt Begijnhof: enkele structuren, o.a. een waterput en resten van een brug, te relateren aan het begijnhof.
Heers kasteel van Heers: bij een beperkt proefputtenonderzoek kwamen muur- en andere resten aan het licht die behoren tot verschillende bouwfasen van het kasteel.
Herentals Burchtstraat: resten van huisjes van het begijnhof uit de 17de eeuw, en sporen van viskweekvijvers.
Kinrooi motte van Kessenich: bij een werfbegeleiding werd een postmiddeleeuwse ophogingslaag op de motteheuvel, en een muurrestant dat wellicht dateert uit de 18de eeuw, aangetroffen.
Lier Spekkestraat 6-8: de hoeve met walgracht hier dateert wellicht al uit de late middeleeuwen maar gaat zeker terug tot de 16de eeuw. Onderzoek van fossiele stuifmeelkorrels wijst op landbouw en veeteelt in de omgeving.
Riemst Iers Kruisstraat: een graf met vier individuen is waarschijnlijk te relateren aan de 'Slag van Lafelt' (1747).
Sint-Lievens-Houtem Eilandbos: bij een werfbegeleiding van de herinrichting van het kerkhof rond de Sint-Michielskerk werden enkele postmiddeleeuwse graven aangetroffen.
Sint-Truiden Speelhof: structuren van diverse verbouwingsfasen van het 'Speelhof' (16de tot 18de eeuw).
Tienen Oude Vestenstraat 4-6: een brandlaag, die op basis van 14C datering na 1670 n. Chr. moet gedateerd worden.
Tongeren-Borgloon Graethemkapel: 14C onderzoek van twee skeletten bieden een datering tussen 1490 en 1650 en tussen 1320 en 1440 na christus wat aantoont dat het niet om de resten gaat van de Loonse graaf en gravin (Lodewijk I en Agnes van Metz).
Aalst Sint-Martinuskerk fase VIII: bij opvolging van restauratiewerken kwamen o.a. resten van een Maria- of Lourdesgrot en resten van begravingen aan het licht.
Aalter Kasteelstraat 36: funderingen en muurresten behorend tot 18de- 19e eeuwse bouwfasen van het kasteel van Poeke.
Berlare Kasteel: bij een opgraving in vier deelzones werden recente funderingen, funderingssokkels en uitgravingskuilen geregistreerd. Deze kunnen gerelateerd worden aan de tuinaanleg en -inrichting.
Lier Spekkestraat 6-8: de hoeve met walgracht hier bleef in gebruik tot de 20ste eeuw, met o.a. aangetroffen muurresten uit de 19de eeuw. In de naoorloogse periode werd de laatste fase van de walgracht gedempt.
Mechelen 't Plein: o.a. een waterput en cisternes, afkomstig van de vroegere brouwerij De Plein.
Oostkamp Vrijlatenstraat I: greppels en uitbraaksporen zijn wellicht te relateren aan bewoning in de buurt, ook gekend via historische kaarten.
Roeselare Gitsestraat II: verschillende bomkraters, wellicht uit WOI of WOII, en een begraving van een hond.
Sint-Lievens-Houtem Eilandbos: bij een werfbegeleiding van de herinrichting van het kerkhof rond de Sint-Michielskerk werden enkele postmiddeleeuwse graven aangetroffen.
Sint-Truiden Speelhof: structuren van diverse verbouwingsfasen van het 'Speelhof' (19de en 20ste eeuw).
Ranst Pater Domstraat: een loopgraaf in zag-zag patroon, wellicht een verbinding met het fort van Broechem. .
WOII
Maldegem Ringbaan en Groenzone: bunkers, loopgraven, schuttersputten, bomkraters, vliegtuigonderdelen, sporen van barakken, een vliegtuighangar en een spoortracé.
Onderzoeken zonder noemenswaardige sporen of vondsten
Aarschot Orléanstoren: bij deze beperkte werfbegeleiding werden geen relevante archeologische bevindingen gedaan.
Asse Fietssnelweg: bij een werfbegeleiding van de aanleg van deze fietssnelweg werden geen archeologisch relevante waarnemingen gedaan.
Bonheiden- Boortmeerbeek Pikhaken: bij een werfbegeleiding voor de creatie van een wetland werden geen relevante sporen of vondsten aangetroffen.
Huldenberg Nachtegaalstraat 7: een beperkte werfbegeleiding binnen de perimeter van de beschermde archeologische site van Ottenburg leverde geen sporen of vondsten op.
Oud-Turnhout Steenweg op Sevendonk: bij een werfbegeleiding van wegeniswerken werden geen archeologisch relevante sporen of vondsten ontdekt.
Puurs-St.-Amands 't Steentje: dit landschappelijk booronderzoek leverde niet de mogelijke aanwezigheid van een motte of site met walgracht op.
Tongeren Paspoelstraat 7: bij een beperkte werfbegeleiding van aanpassingswerken aan een bestaande woning kwamen geen relevante sporen of vondsten aan het licht.
Waregem Blauwe-Zwaanstraat: tijdens een werfbegeleiding werd enkel een oude beekmeander aangesneden, geen archeologische sporen.
Zaventem Leopold III-laan: tijdens deze werfbegeleiding werd vastgesteld dat het terrein sterk aan erosie onderhevig is geweest.
Synthese onderzoeken archeologie
SYNTAR 28: post-middeleeuwse evoluties in de veeteelt in Vlaanderen.