Beschrijving

Naar aanleiding van een aantal ad hoc beschermingsaanvragen voor kasseiwegen in Vlaams-Brabant in 2018 en 2019 was er nood aan een ruimer kader voor het waarderen van kasseiwegen als erfgoedelement. Er werd een inventarisatieproject opgestart om een beter zicht te krijgen op de zeldzaamheid van nog intacte kasseiwegen in Vlaams-Brabant. Veel van deze kasseiwegen worden bedreigd door infrastructuurwerken in functie van een betere toegankelijkheid, rioleringswerken etc. Vaak worden het oorspronkelijk wegprofiel gewijzigd, de boordstenen verwijderd of de kasseiweg vervangen door een asfaltlaag. Bijzondere aandacht ging uit naar kasseiwegen aangelegd in streekeigen materiaal zoals Tiense kwartsiet en/of Gobertange.

In een eerste fase ligt de focus op de gemeenten Hoegaarden, Boutersem, Linter, Geetbets, Tienen, Landen en Zoutleeuw. De erfgoedwaarden en selectiecriteria voor de inventarisatie van kasseiwegen werden verfijnd en op basis hiervan werden 65 kasseiwegen opgenomen in de inventaris. Deze selectie vormt de basis ter voorbereiding van een thematische bescherming van een pakket kasseiwegen in Vlaams-Brabant in 2023-2024.

Gezien het technische karakter van kasseiwegen en het belang van een sterke samenhang tussen de verschillende elementen, is een hoge technische waarde de eerste voorwaarde voor selectie voor bescherming. Kasseiwegen waarvan niet alle bepalende onderdelen aanwezig zijn, namen we niet op in de selectie. Ook heraangelegde kasseiwegen met betonboorden of nieuwe kasseien komen niet in aanmerking voor bescherming. Op basis van deze eerste evaluatie scoorden 34 kasseiwegen hoog op technische waarde.

Van dit pakket van 34 kasseiwegen werden de historische, esthetische, ruimtelijk-structurerende en volkskundige waarde afgewogen aan de hand van de verschillende selectiecriteria. De keuze ging uit naar kasseiwegen die hoog scoorden op meerdere erfgoedwaarden. Kasseiwegen met minder hoge erfgoedwaarde maar wél binnen een zeldzame context werden eveneens geëvalueerd. Kasseiwegen die al deel uitmaken van een beschermd monument of dorpsgezicht werden niet weerhouden.

Het resultaat van deze evaluatie is een pakket van 14 kasseiwegen die in aanmerking komen voor een bescherming als monument.