De herinventarisatie van Kraainem werd eind 2010 afgerond. De gegevens van het bouwkundig erfgoed van deze gemeente zijn nu raadpleegbaar op de website. Het gaat om 51 bouwkundige relicten die werden beschreven en voorzien van foto's. Bovendien werden 3 bouwkundige gehelen afgebakend, namelijk een tuinwijkje en twee wooncomplexen naar ontwerp van Willy Van der Meeren.
Kraainem, gelegen in de Vlaamse Rand, was tot aan de Tweede Wereldoorlog erg landelijk, en kende lang slechts bewoning in het noorden (Hoog- en Laag-Kraainem) en centraal in de gemeente (Stokkel). De zuidelijke helft van Kraainem bestond sinds mensenheugenis uit bosgebied, nu zo goed als volledig verdwenen.
Momenteel heeft Kraainem echter een uitgesproken voorstedelijk karakter. De bebouwing wordt voornamelijk getypeerd door sterk verstedelijkte zones, verkavelingen met sociale woningbouw en een groot residentieel gebied met villabebouwing op de zuidelijke helft van de gemeente. Opvallende woningen zijn hier onder andere de beschermde woning Brauns van Renaat Braem en in dezelfde straat een modernistische villa van W. Minnigh. De beperkte open ruimte in de gemeente situeert zich vooral in de noordelijke helft.
De historische kern van de gemeente wordt gevormd door Hoog-Kraainem in het noorden, waar zich een erg kleine bewoningskern ontwikkelde rond de markante Sint-Pancratiuskerk met romaanse toren en de hofkern (nu Kasteel Jourdain). Vanouds was de dichtstbevolkte woonkern Laag-Kraainem in het noordwesten, aan de samenvloeiing van de Kleine Maalbeek en de Woluwe. Twee 18de-eeuwse hoeves vormen hier opvallende restanten, namelijk Jozef Hovestraat 86 en Jozef Hovestraat 90-92.
Stokkel, centraal in Kraainem gelegen, vormt de meest verstedelijkte zone van Kraainem met dichte rijbebouwing. In het uiterste zuiden van Kraainem, aan de Steenweg op Brussel, liggen enkele opvallende landhuizen, zoals Steenweg op Brussel nummer 301. Eveneens aan deze steenweg ligt het Henri Jasparinstituut, een grootschalig opvangtehuis voor kinderen uit lagere sociale klassen. Het is een atypische aanwezige in het voorts erg residentiële Kraainem.