Beschrijving

Van 2002 tot en met 2005 werd een inventaris gemaakt van de materiële overblijfselen uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek. Deze inventaris was een gemeenschappelijk project van de Vlaamse Gemeenschap en de provincie West-Vlaanderen in het kader van de (momenteel lopende) procedure om de Eerste Wereldoorlog-relicten in dit gebied te laten erkennen als UNESCO-werelderfgoed en het project "De Westhoek: oorlog en vrede" van de provincie West-Vlaanderen. De inventarisatie werd uitgevoerd door twee projectmedewerkers: Hannelore Decoodt en Nele Bogaert.

De focus van de inventaris van het Wereldoorlogerfgoed ligt op de zogenaamde Westhoek (Alveringem, De Panne, Diksmuide, Heuvelland, Hooglede, Houthulst, Ieper, Koekelare, Koksijde, Kortemark, Langemark-Poelkapelle, Lo-Reninge, Mesen, Moorslede, Nieuwpoort, Poperinge, Staden, Veurne, Vleteren, Wervik, Zonnebeke). Het project omvat ook gegevens uit aangrenzende gemeenten, namelijk Gistel, Hooglede en Menen.

De inventaris bevat in de eerste plaats de nog aanwezige relicten van de Eerste Wereldoorlog langsheen de frontlijn en in het niet-bezette gebied van West-Vlaanderen. Omdat bepaalde sites of relicten in de Tweede Wereldoorlog opnieuw werden gebruikt, zijn ook die erin te vinden. Ook monumenten, begraafplaatsen en graven werden opgenomen – ongeacht wanneer ze tot stand kwamen: tijdens of (lang) na de Eerste wereldoorlog.

De lijst van opgenomen relicten is zeer lang en gevarieerd: het gaat om militaire begraafplaatsen, perken voor oudstrijders, spoorweginfrastructuur, observatieposten, loopgravenstelsels, deep-dugouts, bunkers, noodwoningen, oude wegwijzers, musea en gedenktekens zoals demarcatiepalen, standbeelden, vredesbomen, naamstenen en gedenkkapellen.

De relicten uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek werden aanvankelijk in een afzonderlijke databank opgenomen. Deze 'WO I - databank' werd in 2017-2018 geïntegreerd in de algemene Inventaris van het Onroerend Erfgoed. Relicten die niet voldeden aan de selectiecriteria van de inventaris werden niet mee overgenomen. In sommige gevallen (bijvoorbeeld bij gedenkplaten in een kerk) werd de informatie toegevoegd aan bestaande inventarisfiches (in de fiche van de kerk).