De Begijnenbeek behoort tot het Demerbekken. Deze ankerplaats omvat het deel van de vallei ten zuidwesten van Diest. De Kloosterberg is een getuigeheuvel uit het Diestiaan. De Begijnenbeek maakt mogelijk deel uit van een voormalige fossiele vallei die zou kunnen doorgetrokken worden naar het westen langs de vallei van de Winge. Sommige auteurs zien hierin een voormalige Demerbedding. Ten zuiden van Diest vloeit de Begijnenbeek voorbij Assent gedeeltelijk rond de Kloosterberg, in combinatie met de Gele Gracht. In de vallei van de Begijnenbeek vinden we een nog grotendeels oorspronkelijk beemdenlandschap met sporadisch nog perceelsrandbegroeiing. Het Papenbroek is een waardevol natuurgebied.

Reeds op het einde van de 18de eeuw waren de meeste bossen op de Kloosterberg gerooid. Akkerland had de plaats ingenomen, waardoor een open landschap tot stand kwam met een weids panorama. De heuvel wordt door holle wegen doorsneden. Enkele taluds zijn op de flank van de Kloosterberg aanwezig. Ook tussen de vallei van de Begijnenbeek en het gehucht Papenbroek ligt een aantal holle wegen die uit de vallei opklimmen. Recent werden aan de zuidkant boomgaarden aangeplant. Ten zuiden van de Kloosterberg ligt het Gasthuisbos, een recent bosreservaat met specifieke aandacht voor middelhoutbeheer. Het zuidelijk deel van het gebied wordt gekenmerkt door bolle akkers, talrijke hoeves liggen langs de zuidrand op de heuvelrug. Er zijn ook enkele veldkapelletjes in deze omgeving.