erfgoedobject

Scheldevelde en de Zeven Dreven

landschappelijk geheel
ID
135226
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135226

Juridische gevolgen

Beschrijving

Het Scheldeveld en de Zeven Dreven liggen op grondgebied van de gemeente De Pinte. Scheldevelde gaat op een middeleeuws 'veld' of 'wastina' terug. Dit gebied was een deel van het uitgestrekte Scheldeholt of Karolingisch koningsforeest van Gent tot Sint-Eloois-Vijve. Het uitgestrekte en compacte domein in bezit van de Sint-Pietersabdij lag net ten zuiden van de samenvloeiing van Schelde en Leie en werd ook door deze waterlopen begrensd.

Het eigenlijke veldgebied was uitgestrekter dan het stuk dat in handen van de abdij was. Over de exacte zuidelijke grens van het abdijdomein zijn er wel wat onduidelijkheden, maar aangenomen wordt dat het domein zich tot aan Zevergem en de Langerake uitstrekte en dat van daaruit de grens in rechte lijn naar de Leie liep. Het Scheldeveld daarentegen liep van Sint-Martens-Latem over Sint-Denijs-Westrem langs de huidige wijk Maalte over Zwijnaarde langs de wijk Ottergem naar Zevergem. Tot waar dit veld zich in zuidelijke richting uitstrekte is moeilijker te bepalen. De grens van het groot ‘veld’ tussen Schelde en Leie lag in elk geval ten zuiden van de oude Langerake.

Tot het midden van de 19de eeuw was de helft van de gemeente Nazareth nog onontgonnen. Het binnenland tussen de waterlopen is lange tijd onbewoond en onontgonnen geweest. Ook de alluviale gronden nabij de rivieren leende zich niet tot een gemakkelijke ontginningen. Voor het eerst in de 12de eeuw begon men met de systematische ontginning van deze overgebleven woeste gronden, versneld door de inplanting van een abdijhoeve. Tegen het einde van de 13de eeuw waren verschillende stukken op de rand van de wastina in landbouwland omgezet. Een deel van de opbrengsten van de abdijhoeve gingen naar de abdij. In het huurcontract stond ook dat de huurder verplicht was elk jaar twee nieuwe bunders van het ‘veld’ te ontginnen en te bebouwen. Anders stukken werden aan de abdijen van Ottergem en aan de meier van Maalte toevertrouwd. Algemeen kan gesteld worden dat van de rand van het veldgebied richting centrum ontgonnen werd. Maar over gedetailleerde evoluties zijn geen gegevens gekend. In de 18de eeuw was in elk geval nog een groot deel van het binnenstuk onbebouwd. Pas in de tweede helft van de 18de eeuw is het gebied van de abdij volledig ontgonnen.

In de tweede helft van de 18de eeuw (1769-1784) werd de omgeving rond de abdijhoeve heringericht. Men begon met de herstelling van de abdijhoeve zelf; deze werd tot een kasteeltje verbouwd. Het overgebleven veld verdeelde men in verscheidene stukken door de aanleg van wegen die allen concentrisch naar het herstelde middengebouw liepen. Hiermee begon men in 1772 en tegen 1784 waren de werken klaar. Tenslotte werd het veld, dat door deze aangelegde wegen in vele stukken was verkaveld, ontgonnen en verbouwd. De ontginning van het Scheldeveld viel dus samen met de algemene ontginningsperiode die de Oostenrijkse Nederlanden tijdens het laatste kwart van de 18de eeuw kenmerkte. De Sint-Pietersabdij heeft dus aan deze streek een nieuw karakter verleend dat de ontginning uit die tijd tekent.

Het oude landhuis van Scheldevelde werd in 1846 gesloopt en vervangen door het huidige kasteel. Het voormalige domein en kasteel “Scheldevelde” is nu een dienstencentrum en tehuis voor bejaarden van het OCMW Scheldevelde. In 1858 werd het domein bij testament overgelaten aan het bureau van Weldadigheid van Nazareth met de verplichting het in te richten als godshuis onder leiding van de zusters van Liefde voor bejaarden van De Pinte. Nu is het kasteel deels omgracht met daarbij de gedeeltelijke aangepaste dienstgebouwen uit de 18de eeuw, het wordt omringd door het park en de landerijen met stervormig aangelegde dreven.


Bron: Ankerplaats 'Scheldevelde en de zeven dreven'. Landschapsatlas, A40068, Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
Auteurs: Van den Bremt, Paul; Tack, Guido; De Meirsman, Reginald; Vanmaele, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Hemelrijk

  • Omvat
    Kasteeldomein Hemelrijk

  • Omvat
    Kasteeldomein Scheldevelde

  • Is deel van
    De Pinte

  • Is deel van
    Zevergem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Scheldevelde en de Zeven Dreven [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135226 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.