De belangrijkste Sint-Lucasglazenier uit de beginperiode is zonder twijfel Gustave Ladon geweest.
Hij werkte een tijdlang bij Arthur Verhaegen (1847-1917; ingenieurarchitect, glasschilder en politicus en die van 1875 tot 1895 het glasatelier van J. B. Bethune overnam, beide voorvechters van de neogotische beweging). Het atelier van Verhaegen draaide op het artistieke vakmanschap van Frans Coppejans en vanaf de jaren 1880 ook op dat van Gustave Ladon. In 1894 opende Ladon zijn eigen atelier te Gent. Zijn zeer omvangrijke productie staat bekend zowel om de technische kwaliteit van de uitvoering als om het raffinement van techniek en kleurgebruik. In zijn neo-laatgotische periode zal hij afwijken van de strenge neogotische canons door de glascompositie als één geheel te omvatten, dat door de monelen wordt versneden. Tot aan de Eerste Wereldoorlog bleef het atelier van Ladon het boegbeeld van de Belgische glasschilderkunst.
Aanvankelijk was de neogotische glaskunstenaar uit de Sint-Lucasscholen een onbetwiste meester van traditionele brandschildering, die in hoge perfectie werd uitgevoerd. De typische medaillons of figuren met baldakijnen (cf. Bethune) respecteerden strikt het architecturale kader, doordat ze ingeschreven bleven tussen de vensterstijlen. Anatomie en perspectief werden doelbewust archaïsch opgevat en naar middeleeuws voorbeeld werd het koloriet tot enkele hoofdkleuren beperkt.
De vernieuwing in de glaskunst zal gepaard gaan met belangstelling voor laatgotische stijl een meer realistische weergave van anatomie en perspectief, een rijker gevat coloriet en een voorkeur voor meer anekdotische onderwerpen, en dit als reactie op de streng religieuze symboliek uit Bethunes tijd.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Begijnhof 39 (Hoogstraten)
De oude begijnhofkapel werd opgericht in 1381 ter plaatse van een bestaande bidplaats; ze bevond zich ter hoogte van het schip van de huidige kerk.
Kerkstraat 1 (Hamont-Achel)
Zogenaamde Kathedraal van het noorden, genoemd naar Sint-Laurentius, waarvoor men in Hamont op bedevaart kwam. De huidige kerk werd gebouwd in 1903-04 naar ontwerp van architecten J. Cuypers en J. Stuyt.
Grote Markt (Turnhout)
Georiënteerde pseudo-basiliek, met vroeggotische kern uit de 13de - 14de eeuw, hooggotisch koor en transept, renaissancistische kruisingstoren, schip en zijbeuken in classicistische stijl.
Italiëlei 8 (Antwerpen)
De Norsk Sjømandskirke of Betlehemskirken, ingewijd in 1870, geldt als de oudste nog dienstdoende zeemanskerk ter wereld. De neogotische kerk, werd in 1928-1929 uitgebreid met een missiegebouw en een campanile, naar een ontwerp door de architect Adolphe Van Coppernolle.
Dorsweg 6 (Lievegem)
Neoclassicistische bakstenen kerk opgericht in 1855-56 ter vervanging van een in 1854 gesloopt éénbeukig romaans kerkje met achthoekige toren. Omringend kerkhof met ijzeren afsluiting. Op het kerkhof, bakstenen neoromaanse kapel met graf van familie De Smet, met binnenin een calvarie.
Kerkstraat 87 (De Haan)
De kerk is gewijd aan het Heilig Kruis, de kruisdevotie en bedevaart ontstaan in de 16de eeuw. In oorsprong een gotische kerk, mogelijk opklimmend tot midden 13de eeuw, gevolgd door een grote bouwcampagne midden 17de eeuw en later, typisch voor de Vlaamse kustkerken, uitgebreid met een neogotisch schip naar ontwerp van Alphonse De Pauw van 1906. De plattegrond ontvouwt een georiënteerde, driebeukige hallenkerk op nagenoeg rechthoekig grondplan met achtzijdige vieringtoren; een schip van vier traveeën, een pseudotransept van één travee en een koor van vier ongelijke traveeën met vlakke apsis. Sacristie, stook- en bergplaatsen bevinden zich in de zuidoostelijke aanbouw.
Onze-Lieve-Vrouwkerkplein 1, 1B (Dendermonde)
Imposante gotische collegiale kerk ingeplant te midden van het huidige Onze Lieve Vrouwkerkplein ten noorden van de Kerkstraat, tot 1784 omgeven door het kerkhof. Nu is de kerk grotendeels omgeven door een lage haag en enkele bomen en struiken. Op de plaats van het kerkhof aan de zuid- en westkant is een parkje aangelegd. De complexe bouwgeschiedenis van de kerk sluit nauw aan bij de geschiedenis van de stad Dendermonde.
Zaffelare-Dorp 8 (Lochristi)
De parochiekerk is gelegen aan de noordkant van Zaffelare-Dorp binnen een ommuurd kerkhof met enkele opgaande lindes, dat uitgewerkt is met hekpijlers en ijzeren hekken. Het betreft een basilicale kerk met driebeukig schip van zes traveeën met een iets vooruitspringende vierkante toren en met uitgebouwde sacristie tegen de noordelijke zijbeuk.
Pamelekerkplein (Oudenaarde)
Bouw van de kerk aangevat in 1234 aan de oostzijde met koor, kooromgang en kruisingspijlers onder leiding van de oudst bij naam vermelde bouwmeester in Vlaanderen, Arnold van Binche. Kort erna oprichting van toren en transept en vermoedelijk eind 13de eeuw bouw van schip. Overwelven van schip en transept in de periode 1502-16. De plattegrond ontvouwt een basilicale kerk met een driebeukig schip en twee zijkapellen, rond traptorentje en koor met vijfzijdige apsis en kooromgang, sacristieën tegen zuidtranseptarm. Opheffing van het omringend kerkhof in 1784 en inrichting als parkje.
Marktstraat 36 (Maldegem)
De huidige plattegrond van de Sint-Barbarakerk ontvouwt een driebeukige hallenkerk met kruisingstoren, drie gelijke beuken van vier traveeën, transept met uitspringende armen met rechte sluiting, koor van twee traveeën met apsis met vijfzijdige sluiting.
Markt (Aalter)
De kerk werd volledig heropgebouwd eind 15de en eerste helft van de 16de eeuw. Alleen de natuurstenen gevel van de zuidelijke transeptarm kan opklimmen tot de 12de-13de eeuw. Vernieling tijdens de godsdiensttroebelen, gevolgd door restauratie en wederopbouw in de loop van het eerste kwart van de 17de eeuw. In 1901-1903 werd de kerk onder leiding van architect J. Goethals vergroot met twee traveeën met een nieuwe westgevel en doopkapel.
Van Helmontstraat 23 (Antwerpen)
Neogotische, driebeukige kruisbasiliek met toren op de hoek van Van Helmontstraat, Familiestraat en Onderwijsstraat, opgetrokken in 1903-1905, naar een ontwerp door de architect Jules Coomans.
Kardinaal Mercierplein (Lier)
Georiënteerde kruisbasiliek in Brabantse hooggotiek. Eén der gaafste voorbeelden van deze stijl, voornamelijk wat de binnenordonnantie betreft.
Wolverbosstraat 42 (Mechelen)
De huidige neoclassicistische hallenkerk dateert van 1862-1867 en heeft een vrijwel rechthoekig grondplan; voorbouw met ingebouwde westertoren.
Kerkplein (Ronse)
De neogotische Sint-Martinuskerk, ontworpen door architect Modeste De Noyette in 1891-1892, is centraal ingeplant op het ovaal plein aangelegd in het nieuwe stationskwartier tussen de oude binnenstad en de spoorweg. De aanleg rond de kerk en de pastorie met beplanting en de voetpaden zijn volgens plan van architect H. Vigneron van 1903 gerealiseerd.
Dorp (Lievegem)
Voor het eerst vermeld in 1140. Het eind 15de eeuw heropgebouwde kerkje werd grotendeels verwoest door beeldenstormers in de tweede helft van de 16de eeuw. Heropbouw van de driebeukige kerk in 1616 door Jan en Robrecht Persyns. Heden driebeukige basilicale kerk met schip van vijf traveeën met westtoren en polygonale zijkapellen.
Geelsebaan (Laakdal)
Neogotische kerk van 1910-1912 naar ontwerp van P. Langerock van 1909 gelegen in de as van de Meerlaarstraat.
Speelhof 12A (Borgloon)
De Sint-Odulphuskerk is een zeer oude stichting, die mogelijk opklimt tot vóór het gebruik ervan als burchtkapel van de graven van Loon. Van de oudste romaanse kerk uit de 12de eeuw resteren het middenschip met de rondboogarcade op pijlers, de muren van de kruising, de zuidelijke transeptarm en de ingebouwde, rechte koortravee. Ook de oostvleugel van het romaanse kloosterpand uit eind 12de, begin 13de eeuw is bewaard. De huidige gotische toren dateert van 1406. De ingrijpende vergrotings- en herstellingswerken door H. Martens en V. Lenertz in 1903-04 geven de kerk haar huidige uitzicht.
Huiseplein (Kruisem)
Georiënteerde dorpskerk met omringend ovaal kerkhof heden afgesloten door een laag bakstenen muurtje of haag en rij acasiaboompjes in plaats van vroegere fraaie ijzeren hekken. Beeld van Heilige Adalardus op zuil van circa 1900 in noordwestelijke hoek.
Nokeredorpstraat 13A (Kruisem)
De parochiekerk Sint-Ursmarus, teruggaand tot de 12de eeuw, fungeerde als begraafplaats voor de kasteelheren van Nokere. Het interieur van de kerk herbergt een uniek ensemble geschonken door de lokale kasteelheren. Het deels ommuurde en omhaagde voormalig kerkhof omgeeft de kerk.
Kerkplein (Eeklo)
Neogotische kerk op de plaats van de vroegere, in 1878 gesloopte parochiekerk, en gebouwd naar de plannen van 1875 van de Gentse architect Modeste De Noyette, uitgevoerd door aannemer Désiré Heysse tussen 1878 en 1883.
Elisabethlaan 103A-C, Gasthuisstraat 18, 22-24 (Aarschot)
Het omvangrijke complex van het Sint-Elisabethgasthuis gaat terug tot 1655, toen heropgericht door de grauwzusters van Sint-Annadal in Diest. Na de Franse Revolutie werd het omgevormd tot Burgerlijk Gasthuis. Het heterogene gebouwenbestand biedt een boeiend overzicht van opeenvolgende architectuurstromingen: de oudste kern met de kloostergebouwen (1655-1706) in traditionele bak- en zandsteenstijl, een latere uitbreiding (1767) in Louis XV-stijl, het neoclassicistische 'nieuw gasthuis' (1840) van Van Arenbergh en de neogotische kapel (1905) van Langerock. De oude kloostergebouwen, die na de Tweede Wereldoorlog gedeeltelijk werden heropgebouwd, getuigen bovendien van de toen vigerende restauratiementaliteit. Daarnaast bevatten ze nog originele interieurelementen, waaronder een compleet bewaarde apotheekinrichting uit 1767.
Oscar Delghuststraat 62-80 (Ronse)
Voormalig "Hospice Canfijn", "Burgerlijk Hospitaal" en rustoord voor bejaarden met "Apostelhuisjes". Complex van eclectische gebouwen in decoratieve baksteenarchitectuur opgetrokken in verschillende bouwcampagnes tussen 1896 en 1932.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ladon [online], https://id.erfgoed.net/personen/10569 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.