Van der Stappen, Charles
- ID
- 12832
- URI
- https://id.erfgoed.net/personen/12832
Beschrijving
Afkomstig uit een bescheiden milieu ruilde Charles Van der Stappen (Sint-Joost-ten-Node, 1843 – Brussel, 1910) op zijn elfde de schoolbanken in voor het werken als ornamentalist. Door dit werk in Brusselse ateliers trad hij in de voetsporen van zijn vader. Op jeugdige leeftijd volgde Van der Stappen avondlessen aan de Brusselse academie bij de beeldhouwers Louis Jehotte en Louis Eugène Simonis. Bij zijn bezoeken, rond 1860, aan het Brusselse schildersatelier van Jean-François Portaels debatteerde hij met de beeldhouwer Constantin Meunier en de auteur Camille Lemonnier over de vernieuwing van de kunst. In 1864 was Van der Stappen leerling aan de Ecole nationale des Beaux-Arts de Paris. Na zijn eerste Italiëreis (Firenze, 1871) zou hij nog werken in Napels (1873) en Rome (1876-1879). In 1880 stichtte Van der Stappen in Brussel een open atelier waar hij ook lezingen en concerten organiseerde. Onder andere Guillaume Charlier, Jules Lagae en Egide Rombaux waren er zijn leerlingen. Vanaf 1883 was hij hoofddocent beeldhouwkunst aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Brussel, waar zijn leerlingen uit alle hoeken van de wereld en zelfs uit Japan kwamen. Vanaf 1887 voerde Van der Stappen als directeur van de Brusselse academie een aantal hervormingen door. Zo waren vrouwen voor het eerst welkom in de beeldhouwlessen. Om de schotten tussen de kunstdisciplines te slechten richtte hij een tentoonstellingsgalerij voor fotografie en een cursus literatuurgeschiedenis in. Van der Stappen stelde tentoon bij Les XX (1884, 1888, 1891) en La Libre Esthétique (1894, 1895). Daarnaast nam hij deel aan diverse wereldtentoonstellingen, onder meer aan de Brusselse in 1897.
Van der Stappens beeldhouwwerk is terug te vinden in diverse musea (ook sierkunst) en op pleinen en in tuinen. Iconisch zijn onder meer de symbolistisch geïnspireerde buste De geheimzinnige sfinx van 1897 (Winkel Wolfers, Brusselse musea) en het borstbeeld van de in het Frans schrijvende Vlaamse auteur Emile Verhaeren van 1902, dat op “een naturalistische wijze het gelaat van een man in diepe literaire overpeinzing” uitbeeldt (Demur A.). In Brussel vindt men onder meer het beeld De stedenbouwers (1893) in het Jubelpark en het standbeeld van Willem de Zwijger op de Kleine Zavel. In Vlaanderen beperkt Van der Stappens werk zich, voor zover bekend, tot het beeld Tijd die de jeugd de weg wijst in de Plantentuin van Meise (in de jaren 1950 overgebracht uit de Brusselse Kruidtuin) en het grafmonument van Louis Artan in Oostduinkerke (Koksijde). Van der Stappen beeldhouwde het bronzen portretreliëf van Artan voor het grafteken, ontworpen door Victor Horta en hemzelf.
- DRAQUET M., VANDEPITTE F., DEMUR A., LECLERCQ C. & DUPONT C. 2010: Charles Van der Stappen 1843-1910, Cahiers van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Gent-Kortrijk.
- ENGELEN C. & MARX M. 2002: Beeldhouwkunst in België vanaf 1830, reeks Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën, studia 90, 3 delen, Brussel, 1600-1607.
- PAS W. & G. 2002: Dictionnaire Biographique Arts Plastiques en Belgique. Peintres, sculpteurs, graveurs, 1800-2002, Antwerpen, 341.
- PIRON P. 1999: Van der Stappen, Charles in: PIRON P., De Belgische Beeldende Kunstenaars uit de 19de en 20ste eeuw L-Z, Brussel, 1394.
- S.N. s.d.: Charles Van der Stappen [online], https://nl.wikipedia.org/wiki/Charles_Van_der_Stappen (geraadpleegd op 25 februari 2025).
Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Erfgoedobjecten
Ontwerper van
Domein van de Plantentuin van Meise
Nieuwelaan (Meise), J.Van Gijsellaan, Kruidtuinlaan 2 (Wemmel)
Park in landschappelijke stijl van 143 hectare, ontstaan uit de samenvoeging van tot de 12de eeuw opklimmende domeinen: Meise en Bouchout, in 1879-1881 aangekocht door koning Leopold II voor zijn zuster Charlotte en omgewerkt tot één landschappelijk park met twee kastelen; circa 1700 een barok lustslot (Meise) en een feodale burcht (Bouchout), beide rond 1810 omringd door 'Engelse' tuinen met diverse 'fabriekjes' en 'follies', die wellicht een maçonnieke betekenis hadden, onder meer een rustieke rotsbrug annex grot (Bouchout) en een neoclassicistische 'Vriendschapstempel' (Meise), met ook nog een monumentale oranjerie (Meise) en een 'hermitage' in neogotische 'troubadourstijl' (Bouchout); in 1938 aangekocht door de Belgische Staat, vestiging van de Nationale Plantentuin; het kasteel van Meise werd in 1944 zwaar beschadigd en gesloopt; bouw van een imposant serrencomplex ('Plantenpaleis') in 1947-1958 en van een elegant, laatmodernistisch herbarium- en bibliotheekgebouw in 1959-1962.
Gemeentelijke begraafplaats Oostduinkerke
André Geryllaan (Koksijde)
De begraafplaats werd op 1 januari 1957 in gebruik genomen. De grosso modo oost-west georiënteerde rechthoekige begraafplaats is voorzien van een van oost naar west lopend hoofdpad en de haaks er op aansluitende zijpaden delen de begraafplaats op in rechthoekige percelen. In de noordoostelijke hoek werden een Brits en Belgisch militair perceel ingericht. In de zuidoostelijke hoek werden de graven met eeuwigdurende concessie samengebracht van het geruimde kerkhof, waaronder Florizoone en Artan.