Ateliers Léon Michel-Simonis (L.M.S.)
- ID
- 12856
- URI
- https://id.erfgoed.net/personen/12856
Beschrijving
De Ateliers Léon Michel-Simonis (afgekort: L.M.S.) werden in 1909 door Léon Michel-Simonis opgestart in Jupille nabij Luik. Gespecialiseerd in reinigings-, sorteer-, calibreer- en maal- of pletinstallaties rustten de Ateliers L. Michel-Simonis, later Ateliers de Constructions LMS genaamd, niet alleen middelgrote en grote maalderijen maar ook grootmouterijen uit. Behalve producent was L.M.S., die was aangesloten bij de Union des Chaudronniers en Cuivre de Belgique, ook officieel verdeler voor België van het Engelse constructiebedrijf Henry Simon Ltd. In het interbellum maakte L.M.S. onder meer furore met zijn moutbrekers met twee of vier walsen. De moutbrekers met twee walsen waren speciaal ontworpen voor kleine brouwerijen. Andere belangrijke producten waren zijn ontkiemers en moutpolijsters alsook zijn molensteenbrekers en-vermalers, speciaal voor het breken en fijnmalen van tarwe, maïs en rijst. Omstreeks 1925 bracht L.M.S. een nieuw ontkiemingstoestel op de markt dat zich vooral liet opmerken door zijn schroefsysteem, dat het graan in een uiteendrijvende en wrijvende beweging voortdreef. Omstreeks 1947 stelde het bedrijf, dat kwalitatief zeker kon wedijveren met belangrijke buitenlandse bedrijven, ongeveer 250 arbeiders en bedienden tewerk. Opgestart op een bouwperceel van 0,2 ha besloeg het bedrijf in 1949 intussen meer dan 2 ha bebouwde oppervlakte.
In Vlaanderen waren de Ateliers Léon Michel-Simonis onder meer betrokken bij een modernisering van de Bloemmolens van Diksmuide in Diksmuide. Van L.M.S. zijn er nog twee walsenstoelen, vier voorzifters, twee metalen builtoestellen (zogenaamde Forsters), twee houten builmolens, een houten builmolen, een houten zekerheidsbuil, twee dubbele plansichters en een patentmolen bewaard. Verder was L.M.S. ook betrokken bij de modernisering van bijvoorbeeld de Molens Van Orshoven in Leuven, de Scheldemolens in Sint-Amands-aan-de-Schelde, de Drie Fonteinen in Vilvoorde, de Meunerie Bruxelloise in Brussel, de Nieuwe Molens van Gent en Brugge in respectievelijk Gent en Brugge, de Molens van Deinze in Deinze en de Antwerpse Bloemmolens. Bij de inrichting omstreeks 1957 van de nieuwe volautomatische veevoederfabriek Debaillie in Roeselare zorgde L.M.S. eveneens voor een deel van het machinepark. Van L.M.S. waren ook in diverse kleinmaalderijen maalderijmachines te vinden, zoals een cilindermolen in de Grote Napoleonmolen in Hamme, een koekenpers in de Koutermolen met maalderij (maalderij Vandenberghe) in Kortemark of een plansichter in de maalderij Pinxteren in Sint-Stevens-Woluwe.
Ook diverse brouwerijen-mouterijen werden door de Ateliers Léon, Michel-Simonis van machines voorzien. Zo bevinden zich bijvoorbeeld nog een L.M.S.-moutpletmolen in de brouwerij Huyghe in Melle en in de brouwerij Den Hert (ook Mort-Subite genaamd) in Kobbegem, en een moutpletmolen en een builmolen in de brouwerij-mouterij De Baer in Sint-Niklaas. De moutreiniger waarmee de brouwerij Concordia in Geraardsbergen omstreeks 1930 het mout reinigde, was van L.M.S.-makelij. Omstreeks 1930 werd een L.M.S.-moutbreker geïnstalleerd in de brouwerij-mouterij Beirens Tipsor (Den Draaiboom) in Wommelgem. Met een aandrijving van 2 pk kon deze stalen cilindermolen, die toen 4.000 fr kostte, 1000 kg mout per uur pletten. De moutbreker die omstreeks 1933 in de brouwerij Muyshondt in Hingene werd gebruikt, was eveneens van L.M.S.-makelij. In 1931 stond L.M.S. in voor de uitbreiding van de mouterijinstallatie van de mouterij Dandelooy in Merksem. L.M.S., die ook in het toenmalige Belgisch Congo actief was, leverde in de vroege jaren 1920 voor de eerste aldaar opgerichte brouwerij de mout- en graanbrekers alsook de moutreinigingsinstallatie. Een L.M.S.-ontkiemer is nog bewaard in de brouwerij-mouterij Het Anker (Feys-Callewaert) in Beveren-aan-de-IJzer.
- BECUWE F. 2007: De Bloemmolens van Diksmuide (West-Vlaanderen). Het industrieel erfgoed van een grootmaalderij, in: Relicta 3. Archeologie, Monumenten- en Landschapsonderzoek in Vlaanderen, Brussel, 325-326.
- BECUWE F. 2009: In de ban van Ceres. Klein- en grootmaalderijen in Vlaanderen (ca. 1850 - ca. 1950), Brussel, 236-237.
- BECUWEF. 2011: Het gerief van de bierbrouwer. Producenten van brouwerijmachines en -benodigdheden in Vlaanderen, Brussel en Wallonië, Het Vlaamse brouwbedrijf in historisch perspectief 16, Alveringem, 44-45.
- BECUWE F. 2016: Tel orge, tel malt. Klein- en grootmouterijen in Vlaanderen (1850-1950), Brussel - Gent, 261-262.
- DAELEMAN P. 2001: Goud van den Tip (Tipsor). Een geschiedenis in vogelvlucht van de brouwerij aan de ‘Tip’ in Wommelgem bij Antwerpen (17e-20e eeuw), Het Vlaams brouwbedrijf in historisch perspectief 6, Alveringem, 33.
Auteurs: Becuwe, Frank
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Erfgoedobjecten
Uitvoerder van
Bloemmolens Société Minoterie et Huilerie de Dixmude
Beerstblotestraat 3 (Diksmuide)
Bloemmolens van de Société Minoterie et Huilerie de Dixmude, gelegen aan de samenvloeiing van IJzer en Handzamevaart. Industrieel-archeologisch complex van twee torens; betonskeletstructuur met hoofdzakelijk houten vloerconstructies en integraal bewaarde elektrisch aangedreven maalinrichting. Opgetrokken in 1922 met de financiële steun van de Dienst der Verwoeste Gewesten, door de firma "Schneider-Jaquet".
Brouwerij Beirens Tipsor
Draaiboomstraat 6 (Wommelgem)
Vroegere brouwerij, opgevat als een baksteenbouw van circa 1899 van vijf bouwlagen onder plat dak met grote getoogde muuropeningen.
Brouwerij De Baer
Vijfstraten 91 (Sint-Niklaas)
Aan de straat gelegen gebouwengroep van de deels gesloopte brouwerij De Baer, opgericht in 1839.
Brouwerij Den Hert
Ganzenbos 2, Lierput 1 (Asse)
Beeldbepalend bedrijfscomplex met brouwzaal en bijhorende brouwerswoning uit de jaren 1940; enkele brouwerij- en hoevegebouwen, waarvan de oudste gedeelten opklimmen tot de tweede helft van de 19de eeuw, doch grotendeels dateren uit de eerste helft van de 20ste eeuw.
Koutermolen met maalderij
Koutermolenstraat 5A (Kortemark)
De Koutermolen is een standaardmolen op torenkot, gelegen op een molenberg. De windmolen was vroeger een olie- en korenmolen, maar doet heden enkel nog dienst als korenmolen. Bij de molen behoort ook een voormalige maalderij.
Maalderij De Nieuwe Molens van Gent en Brugge
Tondelierlaan 1-25, 1A (Gent)
Behouden gevel van het voormalige magazijn, representatief voor de industriële architectuur van rond de eeuwwisseling. Een eerste gedeelte van zeven traveeën dateert van 1897 naar ontwerp van E. De Weerdt, in 1904 uitgebreid in dezelfde stijl met zeven traveeën rechts naar ontwerp van dezelfde architect; verhoogd met twee bouwlagen in 1930 naar ontwerp van architect H. Thilly.
Maalderij Van Orshoven
Havenkant 30-32, Stapelhuisstraat 4, 11-13 (Leuven)
Ensemble van woonhuis, molencomplex met silo, magazijn, machinekamer, zakkenkuiserij en schrijnwerkerij, grosso modo U-vormig ingeplant op een diep en schuin georiënteerd perceel.
Molens van Deinze en Antwerpen
Markizaatpark 11-40 (Deinze)
Herbestemde site van de vroegere Molens van Deinze en Antwerpen. Productie-eenheid met oudste maalderijgebouw palend aan de Leie met loskaai. Typisch bakstenen industriegebouw van dertien traveeën en zes bouwlagen onder laag zadeldak, vermoedelijk daterend van circa 1892. Loopbrug naar het tegenover gelegen gebouw, in kern eveneens opklimmend tot eind 19de eeuw. Uitbreiding uit de eerste helft van de 20ste eeuw.
Mouterij- en brouwerijcomplex Het Anker
Bergenstraat 4 (Alveringem)
Voormalig mouterij- en brouwerijcomplex "Het Anker"; "N.V. Feys", "Malterie Feys-Callewaert" volgens opschriften. Familiebedrijf gesticht in 1890 en gegroeid uit een zoutziederij die bestaan heeft tot begin 20ste eeuw. Vanaf circa 1906 neemt ook de mouterij een belangrijke plaats in. Achterliggende, ronde fabrieksschoorsteen. Gekasseid straatje.