Meura
- ID
- 12861
- URI
- https://id.erfgoed.net/personen/12861
Beschrijving
Het bedrijf Meura werd in 1845 in Doornik opgestart door Jean-Baptiste Meura. Onder zijn zoon Philippe Meura, die tussen 1891 en 1901 de eerste Meura-filter ontwikkelde, kende het bedrijf een belangrijke expansie. Hij was het die het familiebedrijf oriënteerde in de richting van de bouw van machines voor mouterijen, brouwerijen, suikerraffinaderijen en distilleerderijen. Op het einde van de 19de eeuw pakte Meura ten behoeve van pneumatische mouterijen in het bijzonder uit met zijn kiemtrommels Galland. Omstreeks 1898 waren volgens een advertentie in Le Petit Journal du Brasseur al 2780 dergelijke toestellen in gebruik, verspreid over 257 mouterijen. De bouw van stoommachines behoorde al eerder tot de bedrijfsactiviteiten. In 1906 nam zijn zoon Philippe junior de leiding over het bedrijf over. Toen deze vroegtijdig stierf in 1916, nam Philippe senior terug het heft in handen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog liepen de fabrieksgebouwen in Doornik en Warchin zeer veel schade op. Door onmiddellijk na de wapenstilstand met hun wederopbouw te starten slaagde Philippe senior erin om de productie in de Meura-fabrieken reeds in juni 1919 herop te starten. Voortaan trad Meura ook op als concessionaris van L.M.S.-mouterijmachines. Na het overlijden van Philippe sr. Meura in 1920 werd het bedrijf omgevormd tot een naamloze vennootschap. Het bedrijf telde toen fabrieken in Doornik (de mechanieke afdeling), Warchin (de ijzergieterij en de productieafdeling van de ijzeren ketels) en Boussu (de brons- en aluminiumgieterij en de productieafdeling van de koperen en aluminiumketels). In het interbellum werd Meura, die intussen ook machines voor de chemische industrie bouwde, ook actief op de buitenlandse markt. In eerste instantie richtte het bedrijf Noord-Franse brouwerijen in, maar al vrij vlug breidde het zijn buitenlandse activiteit uit naar andere Europese landen als ook naar de Belgische, Nederlandse, Engelse en Franse kolonies. In de jaren 1930 bestond het bedrijf structureel uit drie grote afdelingen. Een eerste divisie was gevestigd in Warchin vlakbij Doornik en omvatte de gieterij, de grote ketelmakerij (voor ijzeren en roestvrije stalen ketels) en de mekanieke werkhuizen. In Boussu bij Mons werd vooral het materieel in koper en brons vervaardigd. Deze afdeling bezat ook zijn eigen brons- en aluminiumgieterij. De derde afdeling betrof in wezen een filiaal die in 1934 was opgericht in het Franse Petite-Forêt nabij Valenciennes. Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde het bedrijf de toonaangevende Meurabloc-stoomketels, waarvan er tussen 1950 en 1965 twee per week werden gebouwd. De technologische vooruitstrevendheid die het bedrijf kenmerkte, kon echter niet vermijden dat voor Meura door een slecht management eind 1977 het faillissement dreigde. Door een interventie van de Belgische staat en het Waalse gewest kon een faling evenwel afgewend worden. Een overname door de Ateliers Carton, een ander toonaangevend Doorniks bedrijf dat met het Duitse Krupp-Polysius was gelieerd, bracht uiteindelijk soelaas. Vandaag is Meura, die in 2004 zijn productie-eenheden verhuisde naar Peruwelz, als bouwer van brouwerij- en mouterijinstallaties een wereldspeler.
Stoomketels werden door Meura onder andere geplaatst in de maalderij Laga-Houtekier (in 1939) in Roeselare, de maalderij Cloet (in 1946) in Deerlijk, de brouwerij-mouterij Van Hencxthoven (in 1954) in Gistel, de brouwerij-mouterij ’t Hamerken (in 1961) in Brugge en de brouwerij-mouterij Rodenbach (in 1964) in Roeselare. Mouterij- en brouwerijmaterieel werd door Meura omstreeks 1897 in de brouwerij-mouterij Martens in Bocholt geïnstalleerd. Een Meura-moutbreker werd in 1919 in de brouwerij-mouterij Mertens in Kruibeke geplaatst. De mechanische roerkuip die Meura in 1902 in de brouwerij Vuylsteke in Kortrijk installeerde, is er nog altijd bewaard. Dit geldt ook voor de tubulaire koelinstallatie die het bedrijf vermoedelijk in de jaren 1932-1933 voorzag in de brouwerij De Kroon in Neerijse.
- BECUWE F. 2009: In de ban van Ceres. Klein- en grootmaalderijen in Vlaanderen (ca. 1850 - ca. 1950), Brussel, 177.
- BECUWE F. 2011: Het gerief van de bierbrouwer. Producenten van brouwerijmachines en -benodigdheden in Vlaanderen, Brussel en Wallonië, Het Vlaamse brouwbedrijf in historisch perspectief 16, Alveringem, 45-47.
- BECUWE F. 2016: Tel orge, tel malt. Klein- en grootmouterijen in Vlaanderen (1850-1950), Brussel - Gent, 216 & 262-263.
Auteurs: Becuwe, Frank
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Erfgoedobjecten
Uitvoerder van
Brouwerij 't Hamerken
Verbrand Nieuwland 10A-B (Brugge)
Van de brouwerijsite 't Hamerken resteert een 19de-eeuws bedrijfsgebouw en aansluitende mouterij van 1902 aan het Verbrand Nieuwland. Twee panden met onregelmatige travee-indeling en twee bouwlagen onder zadeldak met bewaarde ronde schoorsteen.
Brouwerij De Kroon
Beekstraat 20 (Huldenberg)
Brouwerij De Kroon is een goed voorbeeld van een nog volledig uitgeruste, volgens ambachtelijke normen middelgrote brouwerij opgericht in 1897. De brouwerijgebouwen staan opgesteld rond een besloten rechthoekige brouwerijkoer. Aan de westzijde bevindt zich het brouwerijgebouw met de brouwzaal, de koelruimte en de gistingskelders, aan de zuidzijde de brouwerswoning met aansluitend burelen, technische ruimtes en kelders en aan de noordzijde de zogenaamde garage. Aan de oostzijde sluit een hek de koer af van de straat.
Brouwerij Rodenbach
Spanjestraat 133-137, 141 (Roeselare)
In 1821 overname van brouwerij Norbert, naamswijziging in Brouwerij Rodenbach en Cie. In 1864 naamsverandering in Brasserie et Malterie Saint Georges, in 1920 N.V. Brouwerij Rodenbach. Heden overgenomen door brouwerij Palm. Uit de eerste helft van de 19de eeuw zijn enkele kleine kelders bewaard. Tussen 1864-1877 oprichting van volledig nieuw bedrijf.
Brouwerij Vuylsteke
Beheerstraat 20 (Kortrijk)
De hoge gistingsbrouwerij Vuylsteke werd in 1887 gebouwd in opdracht van Albert Vuylsteke-Veys. Brouwerijgebouw van rode baksteen verfraaid met gesinterde baksteen. De brouwerij is een zeldzaam voorbeeld van een vrijwel compleet bewaarde stedelijke brouwzaal voor bieren van hoge gisting.