Usines A. Vandergeeten
- ID
- 12868
- URI
- https://id.erfgoed.net/personen/12868
Beschrijving
De Usines A. Vandergeeten, genoemd naar de stichter Arthur Vandergeeten, was na de Eerste Wereldoorlog gevestigd in de Isidore Teirlinckstraat (nabij het Hertoginneplein) te Brussel. Later verhuisde het bedrijf naar de Birminghamstraat in Brussel-Oost, waar het gevestigd bleef tot aan zijn sluiting in de jaren 1980. De Usines A. Vandergeeten bouwden alle mogelijke toestellen voor brouwerijen, limonaderijen, melkerijen en wijnbedrijven. Zeer bekend waren hun complete saturatie-, filtratie- en afvulinstallaties, evenals hun flessenwasinstallaties. De borstelmachine Bene, die het bedrijf omstreeks 1924 op de markt bracht, was vooral bekend voor zijn geruisloosheid. Eén van de producten die in het late interbellum vrij veel bijval kende was de flessenwasmachine Astra, waarbij water in de flessen gespoten werd. Eveneens specifiek voor dit model was dat het om een carrousel op kogellagers ging.
Tot de zeer vele brouwerijen die door de firma Vandergeeten van machines werden voorzien, behoorden bijvoorbeeld de abdijbrouwerij Sint-Sixtus in West-Vleteren en de brouwerij-mouterij Feys-Callewaert, die respectievelijk met onder meer een Vandergeeten-afvulinstallatie en een Vandergeeten-flessenspoelmachine waren uitgerust. In de brouwerij-mouterij De Vijfhoek in Veurne liet Joseph Houvenaghel in het interbellum door Vandergeeten een volledig automatische aftrekinstallatie, een capsuleermachine en een semi-automatische flessenwasmachine installeren. In dezelfde brouwerij-mouterij werd omstreeks 1964 een lagedrukketel van Vandergeeten geplaatst, waarvan de stoom gebruikt werd in een bierflessenreinigingsmachine. Een Vandergeeten-saturator voor tonnenbier stond omstreeks 1921 opgesteld in de brouwerijen Deronne (Gent), Vanscheevensteen (Wijnegem), Van Roy (Steenhuffel), Dekeersmaecker (Wolvertem), Verbeek & Minnen (Dessel), Dewitte (Lebbeke) en Terlinck (Veurne). In de brouwerij-mouterij Sint-Joris in Reningelst is de Vandergeeten-flessenreinigingsmachine die er in het interbellum werd geplaatst, nog bewaard. De brouwerij-mouterij De Snoek in Alveringem herbergt nog de Vandergeeten-capsuleertoestel en de Vandergeeten-afvulmachine die kort na de Tweede Wereldoorlog werd aangeschaft. In de brouwerij De Kroon (De Coster) in Neerijse is de Vandergeeten-bottelinstallatie eveneens nog bewaard.
- BECUWE F. 1996: De brouwersfamilie Houvenaghel in Veurne-Ambacht (19de - 20ste eeuw), Het Vlaamse brouwbedrijf in historisch perspectief 1, Alveringem, 20.
- BECUWE F. 1998: De Roo(d)kop van Sint-Joris. De mouterij-brouwerij Sint-Joris in Reningelst (19de – 20ste eeuw), Het Vlaamse brouwbedrijf in historisch perspectief 3, Alveringem, 35 & 47, 131.
- BECUWE F. 2010: De ‘Usines Arthur Vandergeeten’ te Brussel, Brouwbulletin van het Mout- & Brouwhuis de Snoek 2.3, 8-11.
- BECUWE F. 2011: Het gerief van de bierbrouwer. Producenten van brouwerijmachines en -benodigdheden in Vlaanderen, Brussel en Wallonië, Het Vlaamse brouwbedrijf in historisch perspectief 16, Alveringem, 36-39.
- VAN ROYEN H. 2007: L’usine nommée la blanche. De brouwerij van de abdij Sint-Sixtus en de Trappist Westvleteren (1839-), Het Vlaamse brouwbedrijf in historisch perspectief 12, Alveringem, 33.
Auteurs: Becuwe, Frank
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Erfgoedobjecten
Uitvoerder van
Brouwerij De Kroon
Beekstraat 20 (Huldenberg)
Brouwerij De Kroon is een goed voorbeeld van een nog volledig uitgeruste, volgens ambachtelijke normen middelgrote brouwerij opgericht in 1897. De brouwerijgebouwen staan opgesteld rond een besloten rechthoekige brouwerijkoer. Aan de westzijde bevindt zich het brouwerijgebouw met de brouwzaal, de koelruimte en de gistingskelders, aan de zuidzijde de brouwerswoning met aansluitend burelen, technische ruimtes en kelders en aan de noordzijde de zogenaamde garage. Aan de oostzijde sluit een hek de koer af van de straat.
Brouwerij De Witte
Aalstersestraat 6-8 (Lebbeke)
Voormalige brouwerijgebouwen van Brouwerij De Witte, volgens het kadasterarchief vernieuwd in de jaren 1930.
Brouwerij Houvenaghel
Duinkerkestraat 10 (Veurne)
Voormalige brouwerij Houvenaghel volgens opschrift van poort, thans drankopslagplaats. Breedhuis van zes traveeën en twee en een halve bouwlaag onder mank zadeldak (Vlaamse pannen). Oude kern uit de 18de eeuw, zie bewaard linker aandak bij achtergevel; 19de-eeuwse gevelordonnantie met toevoeging van halve verdieping.
Brouwerij-mouterij De Snoek
Fortem 39-40 (Alveringem)
De brouwerij-mouterij De Snoek op het gehucht Fortem bestaat uit een brouwerswoning met poortgebouw en herberg, een brouwerij-mouterijgebouw met nog volledig bewaarde brouw- en moutuitrusting en een paardenstal. Het complex gaat terug op de oude afspanning De Leeuw die rond 1871 tot brouwerij-mouterij met brouwerswoning werd verbouwd. Door de kanalisatie van de Lovaart tussen 1865-1871 was de oorspronkelijke brouwerij-mouterij De Snoek onteigend en gesloopt.
Brouwerswoning met brouwerij
Heuvellandseweg 1, Reningelstplein 6 (Poperinge)
De brouwerswoning van 1922 met 19de-eeuwse brouwerij Sint-Joris ligt aan het Reningelstplein, schuin tegenover de parochiekerk Sint-Vedastus. Ten zuidoosten van het brouwershuis situeren zich de na de Eerste Wereldoorlog gebouwde vredeskapel en de toegang tot de bijgebouwen en de brouwerijkoer. Vanop deze koer is het brouwerij-mouterijgebouw, dat zich achter het brouwershuis bevindt, toegankelijk. Ten zuiden van de koer staat het wagenhuis met paardenstal.
Mouterij- en brouwerijcomplex Het Anker
Bergenstraat 4 (Alveringem)
Voormalig mouterij- en brouwerijcomplex "Het Anker"; "N.V. Feys", "Malterie Feys-Callewaert" volgens opschriften. Familiebedrijf gesticht in 1890 en gegroeid uit een zoutziederij die bestaan heeft tot begin 20ste eeuw. Vanaf circa 1906 neemt ook de mouterij een belangrijke plaats in. Achterliggende, ronde fabrieksschoorsteen. Gekasseid straatje.
Sint-Sixtusabdij
Donkerstraat 11-12 (Vleteren)
Trappistenklooster gesticht in 1831 door enkele paters, afkomstig uit een gelijkaardige orde op de Katsberg, op de plaats van het in 1783 afgeschafte Birgittijnenklooster. De priorij van Westvleteren was afhankelijk van de abdij van Westmalle en werd 1871 tot abdij verheven.