Beschrijving

Charles De Wailly (Parijs, 1730-1798), ontwerper van het paviljoen van Hingene, was één van de beste Franse architecten uit zijn tijd, maar een groot aantal van zijn werken werden vernield of werden nooit gerealiseerd. Pas vanaf 1975 verwierf De Wailly meer naam, dankzij de groeiende interesse voor het neoclassicisme waarvan hij één van de stichters was. De architect was tussen 1779 en 1795 redelijk actief in België, en de meerderheid van zijn verwezenlijkingen in dit land zijn bewaard gebleven, zoals het theater van Seneffe en het paviljoen in Hingene, beide prachtige werken. Ook de vleugels met colonnades, die hij toevoegde aan het kasteel Rivierenhof in Deurne, bij Antwerpen, en de ronde tempel in het park van Laken bestaan nog. Anderzijds ontwierp De Wailly in België ook een aantal huizen die ondertussen afgebroken werden en maakte hij enkele ongerealiseerde projecten, soms van grote omvang, zoals het kasteel van Edingen en het theater van Brussel. Na een uitstekende opleiding in Parijs verwierf hij er de Grand Prix d'Architecture in 1752. Hij won er een tweejarige reis naar Rome mee, waar hij deelnam aan de internationale artistieke revolutie die rococo verwierp ten voordele van een terugkeer naar de Romeinse oudheid. Bij zijn terugkeer in Parijs kreeg hij ook dankzij zijn tekentalent een aantal belangrijke bestellingen, wat hem ertoe bracht in 1767 opgeroepen te worden voor de Bâtiments royaux en door Lodewijk XV meteen als lid van de Académie Royale d'Architecture benoemd te worden. Met zijn vriend Peyre l'aîné werd hij aangewezen voor het ontwerp van het Théâtre de la Comédie française, waarvan de bouw in 1779 begon. Zo nam hij deel aan de merkwaardige opleving van de theaterbouw in Frankrijk, waarvan een aantal gebouwen beroemde realisaties zijn geworden, zoals de opera van Versailles, waaraan hij meewerkte, en het theater van Bordeaux. Dankzij zijn beroemdheid kreeg hij ook meerdere bestellingen voor het buitenland, bijvoorbeeld in Italië, Rusland, Duitsland en vooral België. Hij begon zijn activiteiten in België in 1779 met het ontwerp van een salon voor een belangrijke handelaar uit Antwerpen en, in 1780, met een theater in het park van het kasteel van Seneffe, waardoor hij naam verwierf in het land. Tegelijkertijd voegde hij vleugels met colonnades toe aan het kasteel Rivierenhof in Deurne. Kort nadien ontwierp De Wailly voor de hertog van Arenberg een groots project voor een kasteel in Edingen en een ander voor het kasteel van Heverlee. Maar de radicale hervormingen van keizer Jozef II brachten het land uit evenwicht en onderbraken de bouwactiviteiten. De hertog van Arenberg beperkte zich tot een landhuis in zijn park van Edingen, dat in 1786, pas afgewerkt, werd vernield door een brand. Naast enkele niet-gerealiseerde projecten, zoals een jachthuis voor de Prins de Ligne in Beloeil en een groots herenhuis voor de graaf van Velthem in Brussel, ontwierp De Wailly op zijn minst de grote lijnen van de Dorische ronde tempel in het park van het kasteel van Laken. Ook in Brussel ontwierp hij verschillende projecten om het belangrijkste theater te vervangen, wat hem bezighield vanaf 1785 tot 1792, maar waarvan de verwezenlijking door de Franse invasie werd verhinderd. In 1792 begon hij de bouw van het De Notelaer voor de hertog van Ursel, een groots werk zoals het theater in Seneffe. Naast secundaire activiteiten, eindigt het hoofdstuk met een opsomming van verschillende onderwerpen betreffende De Wailly in België, hoofdzakelijk de hypothese van zijn betrokkenheid in de bouw van de toekomstige Belvedère, de Koninklijke residentie in Laken.

Citaat uit: https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/1996

Bron: DUQUENNE X. 2010: L'architecte De Wailly en Belgique. In: BUIJS J. & BERGMANS A. (red.): Een belvedère aan de Schelde. Paviljoen De Notelaer in Hingene (1792-1797), Relicta Monografieën 5, Brussel, 152-215.

Datum: 30-04-2019
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Domein d'Ursel

Paviljoen De Notelaer

Rivierenhof