Persoon

Bascourt, Jos.

ID
235
URI
https://id.erfgoed.net/personen/235

Beschrijving

Jos Bascourt (1863-1927) kan bestempeld worden als een echt Antwerpse architect, sinds de vroege dood van zijn ouders woont hij er immers bij zijn tante. Zowat al zijn bouwwerken zijn bijgevolg ook terug te vinden in deze stad. Voorbeelden van bouwsels elders in de provincie zijn schaars.

Dat Bascourt een excellente student is aan de Koninklijke Academie staat buiten kijf, getuige daarvan is de prijs van uitmuntendheid die hij ontvangt bij het afstuderen. Na zijn studies neemt Bascourt deel aan diverse wedstrijden. In vele hiervan wordt hij uitverkozen tot laureaat.

Hoewel Bascourt volgens bepaalde bronnen als dé pionier van de Antwerpse art nouveau bestempeld wordt, is deze stijl niet de meest voorkomende in zijn oeuvre. Meer kenmerkend voor deze architect is de term eclecticisme. Doorheen zijn carrière schakelt Bascourt probleemloos van de ene naar de andere stijl (gaande van neo-Vlaamse renaissance tot laat-empire) en mixt hij deze ook in zijn bouwwerken. Ondanks deze veelzijdigheid zijn polychromie en asymmetrie steeds wederkerende elementen in zijn bouwwerken.

De woningen uit Bascourts vroege werk, de pre-art nouveauperiode, herinneren aan de sprookjesachtige neo-Vlaamserenaissance kastelen. Rond de eeuwwisseling voegt Bascourt – onder invloed van de stijgende populariteit – de art nouveau toe aan zijn stijlenpakket. Hoogtepunt van deze periode is zijn eigen woning uit 1902: Sint-Vincentiusstraat, 16 in Antwerpen. Dit bouwwerk, dat een mix is van verschillende stijlen (empire, Louis XVI, art nouveau, Moorse stijl en Berlagiaans rationalisme), staat volgens bepaalde bronnen qua inventiviteit op hetzelfde niveau als het Brusselse Hortahuis. Deze creativiteit gaat echter gedeeltelijk verloren tijdens de laatste jaren van zijn carrière.

Voorts ontwikkelt Bascourt in deze post-art nouveauperiode een grote voorliefde voor het neoclassicisme. Zijn bouwwerken – die nog steeds eclectisch zijn – vertonen bijgevolg ook veel neoclassicistische elementen en in bepaalde gevallen zelfs elementen uit de neo-Louis XVI-stijl.

Bascourts bouwactiviteit stopt grotendeels bij het begin van de eerste wereldoorlog. “De aarde” (Generaal Capiaumontstraat 15-17) is zijn laatste grote bouwwerk. Toch blijft hij ook na de oorlog een toonaangevend architect in Antwerpen. Zo neemt hij de leiding over de restauratie van de Onze-Lieve-Vrouwetoren tussen 1920 en 1927.

Nadat Bascourt sterft in 1927, staat zijn zoon Gaston klaar om in zijn vaders voetsporen te stappen.

  • STRAUVEN, Francis, Jos Bascourt 1863-1927: art nouveau in Antwerpen, Brussel, 1993.
  • VANHOVEN, B., De art nouveau – architectuur in het Antwerpse: een doorsnee, Gent, 1978.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Architectenwoning Jos. Bascourt

Sint-Vincentiusstraat 16 (Antwerpen)
Burgerhuis in eclectische stijl, als eigen woning gebouwd door de architect Jos. Bascourt, naar een ontwerp uit 1902, en voltooid in 1904. Het pand werd symmetrisch geflankeerd door twee meer conventionele, neoclassicistische burgerhuizen, die Bascourt later in 1902 in opdracht van Franz Cox had ontworpen. Gesloopt in mei 1986.


Architectenwoning Jos. Bascourt

Kleinehondstraat 15 (Antwerpen)
Burgerhuis in neorenaissancestijl, voor eigen rekening opgetrokken door architect Jos. Bascourt, naar een ontwerp uit 1896. De architect bouwde deze bescheiden rijwoning als drieëndertigjarige vrijgezel, maar lijkt er nooit zijn intrek te hebben genomen.


Art-nouveau-burgerhuizen Lotus en Papyrus

Transvaalstraat 52-54 (Antwerpen)
Ensemble van twee woningen naar een ontwerp van architect Jos Bascourt uit 1901, in opdracht van de Naamlooze Maatschappij voor het Bouwen van Burgershuizen in het Oostkwartier.


Art-nouveau-hoekhuis

Laar 30 (Antwerpen)
Hoekhuis met witte bakstenen lijstgevel van vier bouwlagen onder zadeldak, van 1907 naar ontwerp van Jos Bascourt.


Burgerhuis Boreas

Transvaalstraat 56 (Antwerpen)
De woning Boreas was het eerste ontwerp in art-nouveaustijl van architect Jos Bascourt. Hij ontwierp de burgerwoning in 1898.


Burgerhuis De Gulden Spoor

Lange Herentalsestraat 50 (Antwerpen)
Deze woning werd in 1906 ontworpen door Jos Bascourt voor Clement De Roover- Van Wijngaerde, een klant voor wie hij in 1902 in Brasschaat al een villa ontwierp.


Burgerhuis De Morgenster

Cogels-Osylei 55 (Antwerpen)
Opvallend burgerhuis in art nouveau, waarvoor bouwaanvraag van 1904, naar ontwerp van J. Bascourt.


Burgerhuis Euterpia

Generaal Capiaumontstraat 2-4 (Antwerpen)
De woning werd in 1906 gebouwd naar een ontwerp van architect Jos Bascourt. De dubbelwoonst werd opgetrokken in een fraaie neoclassicistische Griekse stijl.


Burgerhuis in art-decostijl

Eglantierlaan 37 (Antwerpen)
Burgerhuis in gematigde art-decostijl gebouwd in opdracht van Alex. Prud’homme, naar een ontwerp door de architect Jos. Bascourt uit 1925.


Burgerhuis in beaux-artsstijl

Sint-Thomasstraat 28 (Antwerpen)
Oorspronkelijk burgerhuis in neoclassicistische stijl, volgens de bouwaanvraag uit 1880 voor eigen rekening opgetrokken door de aannemer Louis Van Hellemont. Tot zijn huidige vorm verbouwd in opdracht van de heer J. Grésillion, naar een ontwerp door de architect Jos. Bascourt uit 1913.


Burgerhuis in eclectische stijl

Theophiel Roucourtstraat 12 (Antwerpen)
Bescheiden burgerhuis in eclectische stijl gebouwd in opdracht van Charles Lauwerickx, naar een ontwerp door de architect Jos. Bascourt uit 1898.


Burgerhuis in eclectische stijl

Lamorinièrestraat 141 (Antwerpen)
Burgerhuis in eclectische stijl naar een ontwerp door de architect Jos. Bascourt uit 1906. Opdrachtgever was de wisselagent Raymond Storms, gehuwd met Pauline Thérèse Isabelle Fontaine, die voordien een vandaag verdwenen hotel betrok aan de Warandestraat (huidige Koningin Elisabethlei).


Burgerhuis in eclectische stijl

Lange Leemstraat 250 (Antwerpen)
Burgerhuis in eclectische stijl, het resterende rechter zijpand van een geheel van drie gekoppelde woningen, naar een ontwerp door de architect Jos. Bascourt uit 1903. Opdrachtgever was Désiré Leclercq, een patissier gevestigd aan de Eiermarkt.


Burgerhuis in eclectische stijl

Coebergerstraat 39 (Antwerpen)
Burgerhuis in klassiek geïnspireerde, eclectische stijl, gebouwd in opdracht van de heer Hardt, naar een ontwerp door de architect Jos. Bascourt uit 1899.


Burgerhuis in neoclassicistische stijl

Prinsstraat 5 (Antwerpen)
Burgerhuis in neoclassicistische stijl, in kern opklimmend tot de vroege 19de eeuw of ouder. In 1837 verhoogd door Charles de Meulenaer-Goubau, in 1887 en 1893 verbouwd door de slager Leonard Van Dievort, en in 1898-1899 door de notaris Florent Boeynaems.


Burgerhuis in neoclassicistische stijl

Rembrandtstraat 21 (Antwerpen)
Burgerhuis in neoclassicistische stijl gebouwd in opdracht van de heer Ch. Desmecht, naar een ontwerp door Jos. Bascourt uit 1894. Het hotel Desmecht behoort tot het vroege oeuvre van de architect, die op dat moment vooral actief was in Zurenborg.


Burgerhuis in neoclassicistische stijl

Fortuinstraat 4 (Antwerpen)
Burgerhuis in neoclassicistische stijl gebouwd in opdracht van de zussen Isabella (of Charlotte) en Josephina Visschers en Jan Van Abbenij, naar een ontwerp door de architect Jos. Bascourt uit 1894. Tot het bouwproject behoorde ook een ‘vismagazijn’ achteraan op het perceel. Het pand werd 2007 gesloopt voor een nieuwbouwflat.


Burgerhuis ontworpen door Jos. Bascourt

Waterfordstraat 22 (Antwerpen)
Voor het burgerhuis in neo-Vlaamserenaissance-stijl werd in 1890 een bouwaanvraag ingediend naar ontwerp van Jos. Bascourt. Opdrachtgever was kunstschilder Jos Ratinckx.


Burgerhuis Villa Marie-Thérèse

Cogels-Osylei 66 (Antwerpen)
Het burgerhuis is een bescheiden enkelhuis in strakke art nouveau, dat in 1903 werd ontworpen door architect Jos Bascourt.


Burgerhuizen in groepsbebouwing

Dolfijnstraat 66-70 (Antwerpen)
Deze drie neoclassicistische burgerhuizen werden in 1897 ontworpen door architect Jos. Bascourt voor de Naamlooze Maatschappij voor het Bouwen van Burgershuizen in het Oostkwartier.


Café du Dôme

Grotehondstraat 2 (Antwerpen)
Het opvallende, rijk uitgewerkte eclectische Café du Dôme werd in 1893 ontworpen door architect Jos Bascourt in opdracht van de Naamlooze Maatschappij voor het Bouwen van Burgershuizen.


Café Oud België

Herentalsebaan 721 (Wommelgem)
Naar ontwerp van Jos Bascourt, 1893 gedateerd door middel van muurankers.


Chocolaterie Anversoise Aug. Brees & Ad. Swolfs

Kaasstraat 4-6 (Antwerpen)
Chocoladefabriek gebouwd in opdracht van de vennoten Aug. Brees en Ad. Swolfs, naar een ontwerp door door aannemer-architect Adolphus Kockerols uit 1892, uitgebreid met een machinekamer en kantoor door architect Jos. Bascourt in 1896.


Comptoir Commercial Anversois

Keizerstraat 14 (Antwerpen)
Kantoorgebouw in beaux-artsstijl opgetrokken in opdracht van de société anonyme Comptoir Commercial Anversois, naar een ontwerp door de architect Jos. Bascourt uit 1910. Het nieuwbouwcomplex kwam tot stand na afbraak van de stallingen van het hotel “Sphera Mundi” aan het Kipdorp, waar de maatschappij gevestigd was.


Comptoir Sucrier

Oudesteenweg 85-91 (Antwerpen)
Geheel van drie burgerhuizen in neoclassicistische stijl, met een achterliggende broodbakerij, gebouwd in opdracht van de heer A. Van Seters-Belsac, naar een ontwerp door de architect Edmond Van Waeterschoodt uit 1892. Sinds 1920 Comptoir Sucrier.


Drie burgerhuizen In de Sterre, de Sonne en de Mane

Cogels-Osylei 25-29 (Antwerpen)
Ensemble van drie eclectische burgerhuizen. Het vrijstaand geheel van drie lusthuizen werd gebouwd naar een bouwaanvraag van 1894, opgemaakt door architect Jos Bascourt.


Eclectisch burgerhuis

Markgravelei 103 (Antwerpen)
Burgerhuis in eclectische stijl gebouwd in opdracht van juffrouw Marie-Eugenie Buelens, naar een ontwerp door architect Jos. Bascourt uit 1887. Deze bescheiden rijwoning is de allereerste realisatie van de architect, die pas twee jaar voordien was afgestudeerd.


Eclectisch burgerhuis

Bosmanslei 30 (Antwerpen)
Burgerhuis in eclectische stijl gebouwd in opdracht van Georges Janssen, naar een ontwerp van architect Jos. Bascourt uit 1911. De rijwoning met een natuurstenen lijstgevel van twee ongelijke traveeën op een arduinen plint, omvat een souterrain en drie bouwlagen onder een pseudo-mansarde (leien).


Eclectisch burgerhuis

De Burburestraat 4A (Antwerpen)
Architect Jos Bascourt ontwierp in 1899 dit burgerhuis met grote paardenstal voor 42 paarden in opdracht van P. Van der Aa.


Eclectisch burgerhuis

Jan Van Rijswijcklaan 117 (Antwerpen)
Burgerhuis in eclectische stijl gebouwd in opdracht van Egide Vandermoere-De Wilde, naar een ontwerp van architect Jos Bascourt uit 1910. Deze rijwoning van drie traveeën omvat een souterrain en drie bouwlagen onder een zadeldak.


Eclectisch burgerhuis

Jan Van Rijswijcklaan 52 (Antwerpen)
Burgerhuis in eclectische stijl gebouwd in opdracht van Gustave Albrecht, naar een ontwerp van architect Jos. Bascourt (inscriptie op de puilijst) uit 1910. Het ontwerp behoort tot een latere fase in het oeuvre van Bascourt, waarin hij de art nouveau achter zich liet om terug te grijpen naar een eclectische praktijk.


Ensemble met 't Molentje, Minerva of Athena, De Zevensterre of Grote Beer

Cogels-Osylei 9-17 (Antwerpen)
Eclectisch ensemble van vijf burgerhuizen, in 1896 ontworpen door bouwmeester Jos Bascourt.


Ensemble van vier hoekhuizen Herfst, Winter, Zomer en Lente

Generaal Van Merlenstraat 27-30 (Antwerpen)
Stedebouwkundig project, bestaande uit vier, sterk op elkaar gelijkende hoekhuizen, waarvoor bouwaanvraag van 1899, naar ontwerp van Jos. Bascourt.


Geheel van vier gekoppelde burgerhuizen in art-nouveaustijl

Lamorinièrestraat 115-121 (Antwerpen)
Geheel van vier gekoppelde burgerhuizen in art-nouveaustijl, naar een ontwerp door de architect Jos. Bascourt uit 1903. Opdrachtgever was Franz Cox, die met zijn broer August de Dogueries Herboristeries Cox Frères uitbaatte, een handel in dogisterijproducten en kruiden.


Gesticht voor Doofstomme Kinderen

Jonghelinckstraat 17 (Antwerpen)
Gesticht voor Doofstomme Kinderen, later Koninklijk Instituut voor Kinderen met Gehoor-, Spraak-, Taal- en/of Leesstoornissen, en heden campus "Jonghelinckshof" van het Koninklijk Orthopedagogisch Centrum Antwerpen.


Hedendaagse woning naar ontwerp van Chr. Conix

Cogels-Osylei 29A (Antwerpen)
Half vrijstaande eengezinswoning naar ontwerp van Chr. Conix uit 1989 in opdracht van K. Baert.


Herenhuis De Balsemboom

Vrijheid 58 (Hoogstraten)
Vrijstaand herenhuis in eclectische stijl met neo-Vlaamserenaissance-inslag, 1902-1903, naar ontwerp van J. Bascourt; gebouwd in opdracht van geneesheer J. Bongaerts.


Hoekcomplex De Aarde

Generaal Capiaumontstraat 15-17, Velodroomstraat 17-19 (Antwerpen)
Dit ensemble van vier burgerhuizen werd opgetrokken in 1912, naar een ontwerp van architect Jos Bascourt in een vrije neo-Vlaamserenaissance-stijl.


Hoekensemble van Jos Bascourt

Dolfijnstraat 40-44, Tweelingenstraat 1 (Antwerpen)
In 1894 kreeg Bascourt de opdracht om voor de Naamlooze Maatschappij voor het Bouwen van Burgershuizen een ensemble van vier huizen te bouwen op de hoek van de Tweelingen- en de Dolfijnstraat.


Hoekhuis

Lievevrouwestraat 4 (Ranst)
Dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak met ijzeren vorstkam, van circa 1910 naar ontwerp van Jos Bascourt.


Hoekpand ontworpen door Jos Bascourt

Grotebeerstraat 72, Stierstraat 35 (Antwerpen)
Op het smalle hoekperceel van de Grotebeerstraat met de Stierstraat liet de "Société anonyme pour la construction de maisons bourgeoises", opgericht in 1896 om de woningbouw op Zurenborg te organiseren, in 1893 een hoekpand ontwerpen door architect Jos Bascourt.


Hof Servais & Collin met chauffeurswoning

Alfons Servaislei 19 (Schoten)
Het Hof Servais & Collin werd in 1923 ontworpen door architect Jos Bascourt voor het echtpaar Jeanne Servais en Pierre Collin.


Hotel Lieven Gevaert

Belgiëlei 117 (Antwerpen)
Het statige herenhuis in beaux-artsstijl neemt samen met de tuin een groot deel in van het bouwblok begrensd door Belgiëlei, Lange Leemstraat, Isabellalei en Lamorinièrestraat. Het werd in opdracht van de industrieel Lieven Gevaert opgetrokken in 1912, naar een ontwerp door de architect Jos. Bascourt.


Hotel Paul Donnet

Kipdorp 42 (Antwerpen)
Burgerhuis in neo-François I-stijl gebouwd naar een ontwerp door de architect Jos. Bascourt uit 1908 (gevelinsriptie). Opdrachtgever was jonkheer Paul Donnet (Antwerpen, 1882-Oxford, 1918), ‘chef de service’ bij de automobielfabriek Minerva. Hij vluchtte aan het begin van de Eerste Wereldoorlog met zijn gezin naar Engeland, waar hij op 35-jarige leeftijd overleed aan de Spaanse griep.


Hotel Vandevelde

Louiza-Marialei 8 (Antwerpen)
Herenhuis in eclectische stijl gebouwd in opdracht van Louis Vandevelde, naar een ontwerp door de architecten Jean Baptiste en Emile Vereecken uit 1895. Prominent gelegen op de hoek van de Louiza-Marialei en de Rubenslei, behoort het statige hotel Vandevelde tot de laatst overgebleven, voorname herenhuizen aan de rand van het Stadspark.


Koninklijk Instituut voor Dove en Spraakgestoorde kinderen Emmaüs

Van Schoonbekestraat 131 (Antwerpen)
"Koninklijk Instituut voor Dove en Spraakgestoorde kinderen Emmaüs", vandaag "Koninklijk Orthopedagogisch Centrum Antwerpen". De maatschappij werd opgericht in 1835, en was sinds 1862 hier gevestigd, na de aankoop van het "Hof Emmaüs".


Landhuis in cottagestijl

Ulicotenseweg 57 (Hoogstraten)
Alleenstaand landhuis in een uitgepuurde cottagestijl met elementen ontleend aan de art deco, gelegen op een afhellend, open perceel.


Meergezinswoning in art-decostijl

Korte Lozanastraat 10 (Antwerpen)
Meergezinswoning in art-decostijl gebouwd in opdracht van Edmond Marckx, naar een ontwerp door de architect Raymond Ceurvorst uit 1926. Marckx baatte op het aanpalende perceel de Grande Garage Van Rijswijck uit, een parkeergarage in beaux-artsstijl door architect Jos. Bascourt uit 1923.


Neoclassicistisch burgerhuis

Lange Van Ruusbroecstraat 5 (Antwerpen)
Architect Jos Bascourt tekende in 1906 het ontwerp voor drie woningen in een originele neoclassicistische stijl in opdracht van juffrouw Maria Van Ast uit de Millisstraat 59.


Nottebohm Kliniek

Biartstraat 2 (Antwerpen)
Dermatologisch ziekenhuis opgericht door Maria Amelia Nottebohm-von Laer. Eclectisch hoofdgebouw naar ontwerp van Jos. Bascourt uit 1899-1900, verbouwd en uitgebreid door Gustaaf Van Meel in 1950-1952. Ziekenhuisvleugel naar ontwerp van Jef Huygh uit 1927.


Pakhuis Cox Frères

Breughelstraat 27-29 (Antwerpen)
Pakhuis van de Dogueries Herboristeries Cox Frères, naar een ontwerp door de architect Jos. Bascourt uit 1899. Het gebouw is in 2002 en volgende gerenoveerd en inwendig verbouwd tot een complex van tien appartementen met garage.


Résidence Le Zodiaque

Jan Van Rijswijcklaan 154-156 (Antwerpen)
Modernistisch appartementsgebouw op de hoek met de Bosmanslei, naar een ontwerp van architect André Bandoni (opschrift) uit 1958. Het complex omvat zeven bouwlagen en een terugwijkende dakverdieping.


Samenstel van twee art-decowoningen

Frans Beckersstraat 80-82 (Antwerpen)
Samenstel van twee spiegelende rijwoningen in art-decostijl; ontworpen in 1926 door architect Jos Bascourt.


Villa Castellamare

Frans Reinemundlei 17 (Schoten)
Art-nouveauwoning op onregelmatige plattegrond, van 1908-09 naar ontwerp van architect Jos Bascourt, gelegen in beboomde tuin.


Villa Sunny Home

Grote Singel 11 (Schoten)
Eclectische villa van twee bouwlagen en souterrain onder overkragende leien zadeldaken, naar een ontwerp door de architect Alfred Portielje uit 1909.


Winkelhuis in neoclassicistische stijl

IJzerenwaag 7 (Antwerpen)
Smal winkelhuis in neoclassicistische stijl, gebouwd in opdracht van de heer L. Maes-Vets, naar een ontwerp door Jos. Bascourt uit 1895. Het gebouw behoort tot het vroege oeuvre van de architect, die in 1887 debuteerde met een burgerhuis voor zijn tante Marie-Eugenie Buelens aan de Markgravelei.


Woning Nymphea

Waterloostraat 31 (Antwerpen)
De woning werd in 1904 ontworpen door Jos Bascourt. Hij tekende de woning in een art-nouveaustijl die perfect in zijn oeuvre past.

Opdrachtgever van

Architectenwoning Jos. Bascourt

Sint-Vincentiusstraat 16 (Antwerpen)
Burgerhuis in eclectische stijl, als eigen woning gebouwd door de architect Jos. Bascourt, naar een ontwerp uit 1902, en voltooid in 1904. Het pand werd symmetrisch geflankeerd door twee meer conventionele, neoclassicistische burgerhuizen, die Bascourt later in 1902 in opdracht van Franz Cox had ontworpen. Gesloopt in mei 1986.


Architectenwoning Jos. Bascourt

Kleinehondstraat 15 (Antwerpen)
Burgerhuis in neorenaissancestijl, voor eigen rekening opgetrokken door architect Jos. Bascourt, naar een ontwerp uit 1896. De architect bouwde deze bescheiden rijwoning als drieëndertigjarige vrijgezel, maar lijkt er nooit zijn intrek te hebben genomen.


Thema's

Ontwerper van

Acacialaan

Admiraal de Boisotstraat

Jan Van Rijswijcklaan

Korte Lozanastraat

Oostenstraat

Seringenlaan


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bascourt [online], https://id.erfgoed.net/personen/235 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.