Juliaan Lampens (1926-2019) vestigde zich na zijn studies aan het Hoger Instituut voor Kunst en Vakonderwijs Sint-Lucas, Gent, in 1950 als zelfstandig architect. Waar hij de eerste jaren van zijn loopbaan nog een succesvol traditionele architect was, rijpten bij Lampens na de Expo ‘58 totaal nieuwe architectonische ideeën en kwam hij met het ontwerp van de eigen woning resoluut los van de architecturale vormen uit het verleden. Van dan af concentreerde hij zich op betonarchitectuur en ontwikkelde een zeer persoonlijke stijl in “brutalisme”. De nieuwe benadering van Lampens tot het bouwen en wonen sloot aan bij de architectuur van Le Corbusier en Mies van der Rohe. Ook de aanknopingspunten met de Japanse en Scandinavische architectuur zijn duidelijk herkenbaar. Een hoogtepunt in zijn oeuvre, maar ook in de naoorlogse kerkenbouw in Vlaanderen, is zijn ontwerp van de bedevaartkapel O.-L.-Vrouw van Kerselare in Edelare (Oudenaarde). Lampens werd in 1974 docent aan het Hoger Architectuurinstituut Sint-Lucas Gent en in 1985 hoogleraar (tot 1991). In 1995 ontving hij de grote architectuurprijs van België; de jury vatte zijn oordeel samen in de lovende woorden “echtheid, authenticiteit, intensiteit, spiritualiteit, diepgang, volledigheid, vanzelfsprekendheid, tijdloosheid, ruimtelijkheid en voorbeeldigheid”.
Lampens ontwierp in de jaren vijftig, en ook meer sporadisch nog in de jaren zestig en zeventig, tientallen individuele gezinswoningen in een sober regionalisme, met name in Nazareth (Eke) en in De Pinte, aan de wijk rond de Baron de Gieylaan, bijvoorbeeld aan de Begonialaan 30 (1953), 13 (1954) en 5 (1955) en de Gloxinialaan 13 (1955). In dezelfde wijk ontwierp hij ook een groter project van gelijkaardige gezinswoningen in opdracht van de Nationale Maatschappij voor Kleine Landeigendom (NMKL), onder andere aan de Guido Gezellelaan 8, 10, 24-30 en aan de Baron de Gieylaan 105-133 (1958-1961). Bij de woning Coreman aan de Baron de Gieylaan 99 in De Pinte (1957-1958) is duidelijk de invloed merkbaar van het modernisme (expostijl).
Lampens’ bijdrage tot de architectuurgeschiedenis is echter voornamelijk gelegen in zijn persoonlijke interpretatie van het modernisme-brutalisme dat hij ontwikkelde vanaf 1960 (belangrijkste realisaties zijn vetgedrukt):
Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen, Beschermingsdossier DO002327 Bedevaartsoord O.-L.-Vrouw Van Kerselare (LANCLUS K., 2009).
BROEDER URBAIN 1951-1952: Een primeur uit de tentoonstelling 1952 van werken der oud-studenten, Schets, 5.6., 174-178. Auteurs: Vandeweghe, Evert
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Stationsstraat 12 (Nazareth)
Juliaan Lampens vestigde zich in 1950 als zelfstandig architect in Eke. Het huis dat Lampens voor zich zelf bouwde is fraai geïntegreerd in de groene omgeving van het bouwterrein aan de 'oude Schelde'.
Kerzelare (Oudenaarde)
Het bedevaartsoord en de kapel Onze-Lieve-Vrouw Kerselare zijn getuigen van de eeuwenlange Mariadevotie in de streek, opklimmend tot de 15de eeuw. De 16de-eeuwse kapel, gebouwd door de heren van Pamele, werd na de brand van 1961 vervangen door een nieuwe, betonnen kapel naar ontwerp van architect Juliaan Lampens. De moderne constructie is opgetrokken uit gewapend beton onder een sterk hellend lessenaarsdak en enorme betonnen overluifeling over de grote beglaasde wand uitziend op het voorplein.
Steenweg 88 (Nazareth)
De voormalige bibliotheek in brutalistische stijl, in 1970 ontworpen door architect Juliaan Lampens, is twee bouwlagen hoog en heeft een plat dak. De halfopen bebouwing heeft een vrije doorrit aan de rechterzijde naar de achtergelegen garage, die in eenzelfde stijl is opgetrokken als het hoofdgebouw.
Brakelstraat 50 (Sint-Martens-Latem)
De Woning Van Wassenhove is gebouwd in 1970-1974 naar ontwerp van architect Juliaan Lampens in zijn typische betonarchitectuur of brutalisme. De opdracht kwam van de heer Van Wassenhove, die de architect de mogelijkheid bood om zijn eigenzinnige en radicale woonconcept te verwezenlijken.
Albrecht Rodenbachstraat 76 (Gent)
De woning Vierstraete is een minder bekend, maar erg herkenbaar en bovendien een gaaf bewaard ontwerp van Juliaan Lampens uit 1967. In deze sobere, massieve woning in brutalistische stijl brengt de architect enkele typerende elementen en principes samen, die ook in zijn andere werken voorkomen. De woning is een kangoeroewoning.
Stationsstraat 12 (Nazareth)
Juliaan Lampens vestigde zich in 1950 als zelfstandig architect in Eke. Het huis dat Lampens voor zich zelf bouwde is fraai geïntegreerd in de groene omgeving van het bouwterrein aan de 'oude Schelde'.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Lampens [online], https://id.erfgoed.net/personen/3225 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.