Beschrijving

Marcel Molleman (1924) groeide op in Oostende, waar hij tussen 1937 en 1940 lessen volgde aan de stedelijke kunstacademie. Tijdens de laatste drie jaar van zijn humaniora (1941-1944) volgde hij kunstonderwijs aan het Sint-Lucasinstituut in Luik, waarna hij er een vierjarige architectuuropleiding volgde tot hij in 1949 zijn diploma behaalde met grootste onderscheiding. Nadien vestigde hij zich in Oostende als zelfstandig architect. Zijn passie voor moderne kunst en architectuur waarmee hij experimenteerde in zijn ontwerpen voor kleinschalige privéwoningen, vond op dat moment echter moeilijk ingang in Oostende. Enkele deelnames aan wedstrijden droegen bij tot verdere ontgoocheling, zodat de architect zijn praktijk opgaf en vanaf 1954 ging werken in Belgisch Congo. Molleman was er werkzaam als architect bij de dienst Openbare Werken in Stanleystad (Kisangani). Hier kreeg hij de kans om grootschalige overheidsopdrachten uit te voeren, die wel volop de modernistische geest uitademden en aandacht hadden voor oriëntatie en klimaat. Door de ontwikkelingen in Congo diende hij met zijn gezin het land onverwacht te verlaten in 1960, op het moment dat enkele prestigieuze projecten zich nog in de ontwerpfase bevonden.

Hij keerde terug naar zijn geboortestad Oostende en ontwierp in 1961 zijn eigen woning met architectenbureau en tekenatelier, gelegen aan het Bauwensplein nummer 7. De woning is een echt totaalontwerp waarbij Molleman niet enkel de architectuur bepaalde, maar ook vast en los meubilair integreerde. Sommige van de meubels en gebruikte materialen zijn geïnspireerd op zijn koloniale periode. Zijn eigen woning moest een echt modelvoorbeeld worden van zijn architectuur. Hij toonde in dit ontwerp niet alleen hoe hij zijn creativiteit kon benutten binnen het concept van een rijwoning, maar ook hoe hij moderne technieken op het vlak van bijvoorbeeld verwarming (namelijk een luchtverwarmingssysteem zonder kanalen), wist te verzoenen met streekeigen bouwmaterialen en voor de bouwperiode kenmerkende elementen zoals een doorgeefkast tussen living en keuken, sandwichpanelen en glasmozaïeken.

De Belgische tijdsgeest was op dat moment gewijzigd en in Oostende was er ook een breder draagvlak voor moderne en functionele architectuur. Zo slaagde Molleman erin om zijn architectuur ingang te laten vinden en een gerespecteerde en bloeiende architectuurpraktijk uit te bouwen tijdens de jaren 1960 en 1970. Door diverse omstandigheden kwam omstreeks 1979 een eind aan deze bloei en daalde zijn cliënteel, wat hem deed zoeken naar een nieuwe modernistische vormentaal. In 1988 kwam er een definitief einde aan zijn carrière en verhuisde hij naar zijn buitenverblijf in Solwaster in de Hoge Venen, waar hij overleed in 2014.

Mollemans architectuur kende een dialectische evolutie, waarbij hij op een geleidelijke en beheerste manier leerde uit vroegere ontwerpen. Alles stond in dienst van zijn zoektocht naar een tijdloze en harmonieuze totaalarchitectuur, waarbij hij ook aandacht had voor het ontwerp van details, de interieurinrichting en indien mogelijk het meubilair. Door in een consequente architectuurtaal te bouwen en deze ook aan zijn bouwheren op te leggen, is zijn oeuvre relatief coherent. Terugkerende aandachtspunten binnen zijn architectuur zijn onder meer de integratie van de natuur en het inspelen op de oriëntatie, zoals de grote glaspartijen die de leefkamer naar buiten openen, de toepassing van proportieregels zoals de gulden snede en modulor, een voorname aandacht voor vormgeving en sculpturale details, evenals het streven naar harmonie, evenwicht en functionaliteit. Behalve zijn architectenwoning uit 1961, kunnen nog enkele andere illustratieve en herkenbaar bewaarde ontwerpen worden vermeld, namelijk de Woning Vanthomme (Berkenlaan 24 te Oostende, 1964), Woning Reyngoudt (Acacialaan 33 te Oostende, 1970), Woning Fonteyne (Heidebloemstraat 39 te Oostende, 1973), Woning Decoutere (Petunialaan 49 te Oostende, 1973) en Woning Deconynck-Cornelis (Maaltemeers 86 te Gent, 1975).

Datum: 2022
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Burgerhuizen

Kleuterschool Rosa mystica

Villa's

Wellington-hippodroom

Woning Deconynck-Cornelis

Woning Puystjens