Beschrijving

Levensloop

Jules Van den Hende werd in 1873 geboren als zoon van Sidonie De Boel en herbergier Gustave Van den Hende. Vanaf elfjarige leeftijd volgde hij een opleiding 'fijntekenen' en bouwkunde aan de Koninklijke Academie te Gent. In 1898 was hij kandidaat-lesgever aan de Academie, maar hij werd pas vanaf december 1899 effectief benoemd als leraar Bouwkunst. Hij was lid van de vereniging Kunst en Kennis, die oud-leerlingen en leerlingen van de Gentse academie verenigde, en werkte frequent samen met kunstenaars en andere architecten. Architecten Jean Hebbelynck en Hubert Louël liepen stage bij hem. Vanaf 1909 zetelde hij een commissie om het architectuuronderwijs van de academie te herzien. Van den Hende won verschillende prijzen doorheen zijn carrière, bijvoorbeeld aan de Gentse Academie, bij een wedstrijd van de maatschappij Nijverheid en Wetenschappen, en in 1919 kreeg hij een eervolle vermelding voor het ontwerp van het herdenkingsmoment van de landing van de Engelsen in Zeebrugge. Tussen 1928 en 1932 was hij voorzitter van de Koninklijke Vereniging der bouwmeesters van Oost-Vlaanderen.

Hij woonde in Gent aan de Kasteellaan. Op 9 mei 1908 huwde hij met Irène Elisa Joséphine Martiny (23/08/1879, Gent - 3/11/1929, Gent), dochter van architect-aannemer, industrieel en gemeenteraadslid Joseph Martiny en Elise Verspiegel. Hij was de vader van tekenaar Georges Jules Van den Hende.

Oeuvre

Jules Van den Hende realiseerde een uitgebreid oeuvre in de eerste decennia van de 20ste eeuw, voornamelijk in de regio rond Gent. Zijn oeuvre evolueerde tot een persoonlijke, herkenbare stijl, waarbij hij inzette op de kracht van een samensmelting tussen architectuur, beeldhouwkunst en kunstnijverheid.

Er zijn woningen van zijn hand gekend vanaf 1900 in een eigentijdse vormgeving met invloeden van de cottagestijl en de art nouveau. Op basis van de Inventaris Onroerend Erfgoed en archief- en literatuuronderzoek kunnen volgende vooroorlogse realisaties met Van den Hende in verband gebracht worden:

• Gent, Citadellaan 47, Woning in samenwerking met Jules Brimant (1900)
• Knokke-Heist, Leopoldlaan, Villa Siegfried in opdracht van J. Van Gheluwe met uiterst verzorgde interieurafwerking (1903, in 1906 gepubliceerd in Vers l’Art) – gesloopt
• Merelbeke-Melle, Heusdenbaan 79, Villa met café (in 1906 gepubliceerd in Vers l’Art)
• Restauratie Academie royale flamande (1907)
• Gent, Holstraat, Woonhuis van A. Santy, horend bij de Fabrique de lanternes de voitures et de ville, usien à vapeur, polissage et repolissage des métaux (in 1907 gepubliceerd in Vers l’art) - niet gelokaliseerd, vermoedelijk gesloopt
• Gent, Sint-Baafsplein 25, Hoekhuis met loggia (in 1907 gepubliceerd in Vers l’art)
• Knokke-Heist, Zeedijk, hoek Marie-Joséstraat en Swolfsstraat, Dijkvilla Les Flots met interieur met buffetkast (in 1907 gepubliceerd in Vers l’Art) – gesloopt
• Ninove, Woonhuis van Van Belle (in 1907 gepubliceerd in Vers l’Art) – niet gelokaliseerd
• Ninove, Dokterwoning Vander Haeghen (in 1908 gepubliceerd in Vers l’Art) – niet gelokaliseerd
• Waregem (Sint-Eloois-Vijve), Posterijstraat 54-56, Villa met bedrijfsgebouwen ‘Fabrique de toiles’ (in 1909 gepubliceerd in Vers l’Art)
• Kruisem (Zingem), Kruishoutemsesteenweg 11-13, Villa met personeelswoning (in 1909 gepubliceerd in Vers l’Art)
• Gent, Lieven De Winnestraat (ter hoogte van nummers 53-55), Directeurswoning en nijverheidsgebouw Ateliers Suy (in 1909 gepubliceerd in Vers l’Art) – gesloopt
• Gent, Hofstraat 351, Villa Flora (1910)
• Gent, Hofstraat 363, Burgerhuis (1912)

In Vers l’Art werden ook een aantal studies gepubliceerd, die hoogstwaarschijnlijk niet werden uitgevoerd:

• Ontwerp voor een cottage aan de kust (1907, in 1909 gepubliceerd in Vers l’Art)
• Ontwerp voor een “Palais de la paix” (in 1908 gepubliceerd in Vers l’Art)
• Ontwerp voor een villa in Knokke-Heist (in 1909 gepubliceerd in Vers l’Art)
• Ontwerp voor een cottage La Warande in Wetteren (in 1910 gepubliceerd in Vers l’Art)
• Ontwerp voor een Koninklijk Paleis in Amsterdam (in 1911 gepubliceerd in Vers l’Art)

Zijn bekendste vooroorlogse realisatie is veruit het Flandria Palace Hotel in Gent aan het Koningin Maria Hendrikaplein 2. Dit complex werd gebouwd voor de Wereldtentoonstelling van 1913. Van den Hende was ook verantwoordelijk voor het Salon d’honneur de la section belge op die Wereldtentoonstelling. Het ontwerp van het Flandria Palace Hotel zette de toon voor zijn stijlkeuzes in het interbellum. Kenmerkend is de combinatie van elementen uit de beaux-artstraditie en gestileerde, eigentijdse motieven, zoals de florale toets in het omlopende bloemenfries. Ook de samenwerking met kunstenaars en andere architecten valt op doorheen zijn oeuvre en houdt vaak verband met zijn contacten binnen het milieu van de Gentse Academie. Beeldhouwer Geo Verbanck maakte zes grote beelden voor de portieken van het Flandria Palace Hotel. Met Verbanck had hij al in 1910 een grafmonument gerealiseerd in Ninove voor Karel Hautman. Ze werkten ook samen na de Eerste Wereldoorlog toen de stijl van Van den Hende sterker naar een vroege art-decostijl of zogenaamde proto art deco evolueerde. Het opvallendste totaalontwerp uit die periode is de woning De Coutere-Plas in de Tolpoortstraat in Deinze uit 1920, die getuigt van een groot vakmanschap in diverse materialen en een rijk uitgewerkt decoratief programma dat de rol van de bouwheer in de zijdenijverheid illustreert. Ook hier had Geo Verbanck een belangrijke hand in de interieurafwerking. In Gent ontwierp hij ook in 1920 het grootwarenhuis “Grand Bazaar” in de Veldstraat in dezelfde proto-art decostijl. Voor aannemer Robert Martiny ontwierp hij in 1923 een woning in Schaarbeek die qua vormgeving bij de andere realisaties past, maar nog sterker bij de beaux-artstraditie aanleunt. Ook in de wijk rond het Gentse Muinpark was hij actief. Na eerdere ontwerpen in de Hofstraat ontwierp hij onder meer in 1922 en 1924 woningen aan de Tentoonstellingslaan (respectievelijk nummer 28 met gelijkenissen met de woning in Deinze, en nummer 26) en in 1929 in de Buffelstraat (nummer 16). Hij koos voor een art-decogetinte stijl voor de woningen in de Groot-Brittanniëlaan 2-4 in 1928, voor een referenties aan de cottagestijl bij nummer 20 in dezelfde straat (1928) en voor een art deco met invloeden van neorégence in de Vaderlandstraat 6 (1928).

Van den Hende werkte samen met Geo Verbanck aan verschillende gedenktekens. Het eerste was het oorlogsgedenkteken van Lebbeke in 1921 . Ze maakten in datzelfde jaar een ontwerp voor een groot herdenkingsmonument op de Westerbegraafplaats, maar dat werd niet geselecteerd. Voor de Nationale Strijdersbond van de Heerniswijk in Gent ontwierpen ze een herdenkingsmonument dat in 1922 werd ingehuldigd. Ook voor het oorlogsgedenkteken van Dendermonde in 1922 deed Verbanck een beroep op Van den Hende voor de architecturale uitwerking.

Van den Hende werd in 1931 laureaat van de wedstrijd voor de voltooiing en decoratie van de Leuvense Stadsschouwburg. Hij nam de leiding voor de herinrichting van het interieur op het vlak materiaalkeuze en decoratiethematiek, en liet zich vanaf 1934 voor de uitvoering niet alleen door Geo Verbanck bijstaan, maar ook door de Brusselse kunstschilders Constant Montald en Omer Dierickx, en de kunstschilder-graficus Maurice Langaskens.

Auteurs: Verhelst, Julie
Datum: 2025
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Burgerhuis De Coutere-Plas

Burgerhuis naar ontwerp van Jules Van den Hende

Burgerhuis naar ontwerp van Jules Van den Hende

Burgerhuis ontworpen door J. Van den Hende en J. Birmant

Burgerhuis ontworpen door Jules Van den Hende

Café en restaurant

Flandria Palace Hotel

Grootwarenhuis

Hoekhuis

Landhuis Les Cygognes met park

Oorlogsgedenkteken van de 7e wijk

Oorlogsmonument

Oorlogsmonument

Stadsschouwburg

Villa Flora

Villa met bedrijfsgebouwen

Thema's

Ontwerper van

Buffelstraat

Groot-Brittanniëlaan

Vaderlandstraat