De 17de-eeuwe orgelmakers Jan en Guilielmus van Belle, vader en zoon, waren actief in Zuid-Westvlaanderen en Frans-Vlaanderen. Hun precieze geboorte- en sterfdata zijn nog niet achterhaald.
Jan is geboren in Sint-Winoksbergen (Bergues, Fr.); in 1663-1667 is er in Veurne een "organist" Jan van Belle (men mag aannemen dat het dezelfde persoon betreft : organisten waren soms ook orgelbouwer, en de termen "orgelist" en "orgelmaker" werden door archiefscribenten soms door mekaar gehaald. Aansluitend vinden we dat Jan van Belle in Ieper gevestigd is als orgelmaker. We zien orgelmaker Van Belle voor het eerst opdagen in 1667, als keurder van het orgel dat Vincent Bourme gemaakt had in de hoofdkerk van Oostende. In Boulogne-sur-Mer (Fr.) wordt J. van Belle ontboden om er het orgel in de kathedraal, dat onafgewerkt stond door het overlijden op 5 oktober 1682 van orgelmaker François van Isacker, te voltooien. Vanuit dit feit wordt verondersteld dat Jan van Belle een leerling was geweest van Van Isacker. Daardoor zou zijn oeuvre niet enkel door de lokale stijl van de Langhedul's (Ieper en Frans-Vlaanderen) maar ook door de meer noordelijke school rond Nicolaas van Hagen beïnvloed zijn geweest.
Vanaf ca. 1685 zien we de naam Guilielmus van Belle op de voorgrond treden; men mag aannemen dat het een zoon van Jan betreft. Het orgel dat sinds 1792 in Nielles-les-Ardres (Fr.) staat is op twee plaatsen gesigneerd, resp. 1686 en 1688, "Guilielmus Van Belle Fecit tot ypre".
Twee Van Belle-orgels zijn in het eerste decennium van de 21ste eeeuw gerestaureerd naar hun (approximatieve) originele vorm : Het orgel in Desselgem (Waregem), 1680, dat afkomstig is uit de abdij van Zonnebeke, en het orgel in Nielles-les-Ardres (Fr.) dat afkomstig is uit de kerk Sainte-Aldegonde in Sint-Omaars (Saint-Omer, Fr.), gedateerd 1688 (& 1696).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Hendrik Geeraertplein 6 (Nieuwpoort)
Het orgel ging verloren in de Eerste Wereldoorlog. In 1927 werd een nieuw orgel geleverd door J. Anneessens; dit ging verloren in de brand van 1940. Het huidig orgel is van Jos. Loncke en Zonen uit 1966.
Garenstraat (Poperinge)
In de 17de eeuw zijn diverse interventies van de orgelmakers Van Belle gedocumenteerd; de oudste materiële resten in het orgel dateren van toen. Nadien volgeden verschillende ingrepen.
Esenplein 1 (Diksmuide)
In 1924 werd een nieuw orgel gebouwd door de gebroeders Jos. en Pieter Loncke. In 1971-72 werd nogmaals een nieuw orgel gebouwd door de firma Jos. Loncke en Zonen.
Desselgem (Waregem)
Vóór 1870 was er reeds een orgel aanwezig; er is weinig over bekend, behalve dat eraan gewerkt werd door de orgelmakers De Rijckere uit Kortrijk (activiteit te situeren tussen 1769 en 1791), en door Ch.-L. van Houtte (Waregem) in 1851. Volgens zijn eigen getuigenis kreeg Peter Benoit zijn eerste muzieklessen op dit orgel. In 1870 werd een orgel aangekocht dat in 1680 door Jan en Guilielmus van Belle (Ieper) gebouwd werd voor de abdijkerk van Zonnebeke.
Hendrik Geeraertplein 6 (Nieuwpoort)
Parochiekerk gelegen binnen de voormalige vestingen, in het meest zuidelijke stadsgedeelte in nabijheid van de vroegere zuidelijke stadspoort. Reconstructie van circa 1922 van in oorsprong gotische hallenkerk met neogotische toren naast het noordelijke transept, omgeven door omhaagde grasperken afgezoomd met linden; natuurstenen zuil met verweerde inscriptie, vermoedelijk afkomstig uit de voormalige 15de-eeuwse kerk, ten zuiden van het huidig kerkgebouw.
Garenstraat (Poperinge)
Laatgotische, bakstenen hallenkerk met zware westtoren, grosso modo daterend uit het tweede en derde kwart van de 15de eeuw. De kerk is gebouwd in baksteengotiek van de kuststreek, hiernaar verwijzen het bouwmateriaal, het kerkschema, en de architectonische versieringen. Het gaat om de oudste parochiekerk gelegen in de stadskern.
Liebaardstraat (Waregem)
Parochiekerk van Desselgem, toegewijd aan Sint-Martinus. Neoclassicistische parochiekerk van 1841-1843 met bewaarde 18de-eeuwse westtoren.
Esenplein 1 (Diksmuide)
Georiënteerd bedehuis te midden van een kerkhof met omringend geelbakstenen muurtje onder ezelsrug en tussen pijlers. Op het kerkhof, negen bakstenen kapellen - vermoedelijk daterend uit de jaren 1920.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Van Belle (vader & zoon) [online], https://id.erfgoed.net/personen/8157 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.