Beschrijving

Het architectuur- en ingenieursbureau Samyn and Partners werd opgericht in 1980 door dr. ir. Philippe Samyn. Het bureau verwierf een internationale reputatie en realiseerde een heel uitgebreid oeuvre in België en het buitenland.

Profiel van het bureau

Samyn and Partners is een multidisciplinair bureau, actief in het brede veld van architectuur en bouwtechniek. Zo houdt het bureau zich onder meer bezig met architectuur- en landschapsontwerp, stedenbouw, binnenhuisontwerp, bouwfysica, MEP en bouwkundige ingenieurswetenschap ... Sinds de oprichting in 1980 werden gelieerde bedrijven opgericht met een specifieke specialisatie, namelijk het Ingenieursbureau Jan MEIJER (opgericht in 1976), FTI (opgericht in 1985), DAE (opgericht in 1994) en AirSR (opgericht in 2003).

Anno 2024 bestaat het bureau uit zeven partners, waaronder mede-oprichter dr. ir. Philippe Samyn, die als design partner actief is als architect, stedenbouwkundige en raadgevend ingenieur. De andere partners zijn Antonio Quiñones (sinds 1994), Johan Van Rompaey (sinds 1996), Ghislain André (sinds 1997), Jacques Ceyssens (sinds 1998), André Charon (sinds 2008) en Åsa Decorte (sinds 2010). Sinds 2020 leiden André Charon en Åsa Decorte het bureau. Hoofdarchitect is Denis Melotte.

Visie

De ontwerpaanpak van Samyn als architect en ingenieur is gebaseerd op vraagstelling. Deze filosofische houding wordt sterk beïnvloed door zijn extensieve en voortdurende wereldwijde reizen voor verscheidene opdrachten. Het bureau heeft een grote aandacht voor de wensen van de klant en voor de genius loci. Door in het ontwerp rekening te houden met diverse factoren, wordt de architecturale samenhang versterkt.

De architectuurontwerpen van het bureau worden vaak gelinkt aan de stroming high-tech, namelijk vanuit de expliciet technologische blik op het bouwen en het streven om geavanceerde ingenieurskennis in te zetten om te komen tot lichte, transparante structuren. Sommige auteurs vergeleken het oeuvre van Samyn met de benadering van Norman Foster, die ook stelt dat architectuur in feite altijd een kwestie is van bouwtechnologie. Marc Dubois stelt daarentegen dat het niet correct is om het werk van Samyn onder de noemer high-tech te plaatsen. Het oeuvre van Samyn getuigt van een grote flexibiliteit en het benadrukken van de expressiviteit van een structuur, die voorkomt vanuit de constructieve logica. Het gaat bij Samyn niet om een expliciete behandeling van de technische infrastructuur. Voor Samyn en Partners hangt ontwerpen samen met het opvolgen en gebruiken van de nieuwste ontwikkelingen op het vlak van materialen, structuren en ecologie. Veel aandacht gaat naar duurzaamheid en de ecologische implicaties van de gebouwen. Architectuur moet een bescheiden rol innemen en het kader vormen voor het leven en de activiteiten die erin plaatsvinden.

Het bureau wil heldere en relevante constructies ontwerpen, die complexiteit transformeren in duidelijkheid. De ontwerpen tonen een tweestrijd en zoeken naar balans tussen de rol van de ingenieur en de architect, tussen analyse en synthese, en tussen de mathematische schoonheid van de geometrie en de vrije toets van de architect als kunstenaar. Vaak wordt gebruik gemaakt van metaal en glas, waardoor de structuur visueel wordt getoond. De structuren worden zo gekenmerkt door orde, geometrie, vaak ook door symmetrie, uitgebreide wiskundige berekeningen en het streven naar een minimaal en duurzaam gebruik van materialen. De structuur is niet enkel de vorm, maar ook de decoratie en soms zelfs de inrichting. Het bureau ontwikkelde een berekenings- en bouwmethode op basis van fractals. Ook het gebruik van wiskundige curves zoals een parabool en kettinglijn, en het gebruik van de natuurlijke effecten van de zwaartekracht keren vaak terug. Op dat punt vertonen de ontwerpen gelijkenissen met de architectuur van de Verlichting, zoals de ontwerpen van architecten Boullée en Durand. In sommige ontwerpen wordt de ruimtelijkheid versterkt door het gebruik van spiegels. Daarnaast herdenken de ontwerpers het gebruik van materialen, niet alleen op het vlak van de vorm en materialiteit, maar ook in de manier waarop ze materialen gebruiken en assembleren. Sommige ontwerpen getuigen bijvoorbeeld van een inventief gebruik van hout. Het gebruik van kleur in de ontwerpen beperkt zich tot deze van de natuurlijke materialen en een palet van wit en ‘pure grey’.

Het bureau zet sterk in op het gebruik van traditionele architectuurmodellen, die niet alleen toelaten om over het ontwerp te gaan communiceren met de opdrachtgever, maar ook de studie van en controle over het ontwerp versterken. De modellen laten toe om diverse aspecten van het ontwerp te testen en te verfijnen, en vormen zo een belangrijk onderdeel van Samyns ontwerppraktijk. De modellen worden samen met andere archiefstukken zoals tekeningen, foto’s, grafieken en teksten bewaard en ontsloten in het Algemeen Rijksarchief II te Brussel.

Oeuvre

Het oeuvre van Samyn and partners is erg uitgebreid en divers, zowel qua typologie als op het vlak van disciplines, maar wel erg coherent door de continuïteit in visie en benadering. Gebouwde realisaties situeren zich niet enkel in België, maar ook in Chili, China, Finland, Frankrijk, Italië, Luxemburg, Mauritanië, Nederland, Rusland en Zuidpool. Philippe Samyn ontwierp in eigen naam vanaf 1972 of vanaf 1980 met het bureau bijna 700 projecten, waarvan er tot heden 252 zijn uitgevoerd. Projecten werden regelmatig bekroond met prijzen en werden gepubliceerd in internationale, gespecialiseerde pers. Ook het bureau zelf zet sterk in op de publicatie van artikels en boeken over hun ontwerppraktijk.

De oeuvrelijst van Philippe Samyn omvat binnen de Vlaanderen de volgende realisaties. De ontwerpen in cursief geplaatst, worden door de ingenieur-architect zelf benoemd als zijn sleutelwerken binnen Vlaanderen:

• 1984 (dossiernummer 01/128) Huis Farr, Sint-Genesius-Rode
• 1987 (dossiernummer 01/180) Urbaine UAP Kantoren, Roeselaere
• 1989 (dossiernummer 01/123) OCAS, Onderzoek Centrum voor de Aanwending van Staal, Zelzate
• 1993 (dossiernummer 01/285) BACOB gebouw, Overijse
• 1993 (dossiernummer 01/310) Restauratie vroegere Brouwerij Lamot, Klein Willebroek
• 1997 (dossiernummer 01/352) Verbouwing Kasteel “Groenhof”, Malderen
• 1999 (dossiernummer 01/389) NMBS, Overkaping treinstation Leuven
• 1999 (dossiernummer 01/390) Huis Mileikowski, Perkstraat, Linkebeek
• 2000 (dossiernummer 01/401) Zetel De Nul, Tragel, Aalst
• 2002 (dossiernummer 01/435) TotalFina Station Minderhout, Hoogstraten
• 2002 (dossiernummer 01/436) Snepbrug over de Leie, Gent
• 2004 (dossiernummer 01/469) Glazenhuis, Dorp 14, Lommel
• 2004 (dossiernummer 01/470) Cultuur Centrum De Leest, Izegem
• 2006 (dossiernummer 01/510) K-Tower, Kortrijk
• 2006 (dossiernummer 01/515) TotalFina station, Ruisbroeck
• 2007 (dossiernummer 01/527) Rusthuis “De Groene Linde”, Sint-Genesius-Rode
• 2009 (dossiernummer 01/571) Tweede zetel De Nul, Tragel, Aalst
• 2011 (dossiernummer 01/584) Huis Hubert, Mooie Horizonlaan, Sint-Genesius-Rode
• 2017 (dossiernummer 01/644) Albertplein “Matuvu”, Knokke-Heist
• 2018 (dossiernummer 01/650) Nationale Bank van Belgîe, Cash Center, Relegemsestraat, 17, Zellik

Uitgebreidere literatuurlijst:

• CHEN Y. & TAN G. 2011: Philippe SAMYN and PARTNERS, architects & engineers, Records of Design and Realisations, Brussel-Parijs.
• DE CONINCK J. 2008: Leuven Railway Station - Philippe Samyn and Partners, architects and engineers, Waregem.
• DELLA FONTANA J. 1997: Samyn and Partners, Architecture to be lived, Milaan - New York.
• DUBOIS M. 1999: Philippe Samyn, Architecture and Engineering 1990-2000, Basel-Berlijn-Boston.
• DUBOIS M. 2005: Tussen binnenstad en spoor - Leuven 2003 – Philippe Samyn and Partners, architects and engineers, Gent – Amsterdam.
• PUTTEMANS P. en SPEHL P. 2008: Philippe Samyn, architect en ingenieur: CONSTRUCTIES, [Brussel].
• SAMYN P. & ATTALI J. 2014: The vertical city, L'Académie en poche 38, Brussel.
• SAMYN P. 2017: Between light and shade, transparency and reflection, L'Académie en poche 94, Brussel.
• S.N. 1998: Philippe Samyn, L’Arca Plus 17, Milaan.
• VAN SYNGHEL K. & DUBOIS M. 2005: SAMYN & PARTNERS. Architecten en Ingenieurs / Architects and Engineers, Gent - Amsterdam.

Auteurs: Verhelst, Julie
Datum: 2024
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Kasteeldomein Groenhof

Woning Farr