Adriaens molenbouw is een bedrijf waarin zeven generaties op rij een bestaan vonden in het bouwen en restaureren van wind- en waterradmolens. Zonder dat hij zich daarvan bewust was, begon het met Aranius Adriaens (1722 -1788). Deze was gespecialiseerd in het maken van karrenwielen.
In Weert en omgeving was landbouw een belangrijke bron van inkomsten. Als gevolg daarvan was de streek rijk aan molens. Als een molenaar mankementen had aan het gaande werk van zijn werktuig, bood Aranius zijn diensten aan. Het lijdt nauwelijks twijfel dat hij geboeid werd door het indrukwekkende raderwerk van de molen, een naar de maatstaven van toen volmaakt werktuig.
Gaandeweg ontpopte de wielenmaker zich als molenmaker en nam daarbij zijn zoon Henricus (1760-1820) op sleeptouw. De liefde voor het molenmakersvak ging over op Henricus’ zoon Petrus (1792-1867), die in Weert en omgeving als bijnaam “de molenmeester” kreeg. Petrus’ zoon was Joannes Hubertus (1833-1903).
Tijdens zijn leven kwam niet alleen de molenmakerij tot bloei maar genoot ook zijn aannemerij in Weert en omgeving een zekere mate van bekendheid. Zijn zoon Willem (1877-1958) bleef hij het molenmakersvak trouw, ook in een tijd dat dit nauwelijks meer een bestaan bood. Ook zijn zonen Hubert (1907-1995), Willy (1920-1939), Jan (1922-2006) en Sjors (1924) werden molenmaker. Sinds eind jaren tachtig is de leiding overgenomen door Wim Adriaens, de oudste zoon van Sjors. Ook zijn broer Ron is nog actief in het bedrijf.
Auteurs: Vandeweghe, Evert
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Sint-Jansstraat 238 (Essen)
De Bakkersmolen is een stenen korenwindmolen van het type bovenkruier (stellingmolen), opgericht in 1980-82 naar ontwerp van architect Lou Jansen.
Gladiolenstraat 2 (Sint-Niklaas)
De Witte Molen is een laat 17de-eeuwse achtkantige stenen korenwindmolen (oorspronkelijk oliewindmolen) van het type bovenkruier (bergmolen) met een vroeg 19de-eeuwse molenaarswoning.
Keikenstraat (Mol)
De Ezaartmolen is een stenen korenwindmolen van het type bovenkruier (grondzeiler) uit het midden van de 19de eeuw, opgetrokken in 1856-1857.
Molenheidestraat (Aarschot)
De Heimolen is een 17de-eeuwse korenmolen, type houten staak- of standaardmolen met open voet, waarvan de bouw in 1662 werd aangevat.
Stationsstraat 34 (Waregem)
Neoclassicistisch landhuis, in oorsprong daterend van circa 1852 en vrij grondig uitgebreid in 1921, en koetshuis, eveneens van circa 1852 met oranjeriegedeelte links en in 1904 aangebouwde hondenkennel. Gelegen in een kasteelpark vermoedelijk daterend van circa 1872 en ontworpen in Engelse landschapsstijl met romantiserende invloed, voorzien van siervijvers, brugjes en een ijskelder. In het park bevindt zich ook het laatste overblijvend exemplaar van een 19de-eeuws pompmolentje in Vlaanderen, gebouwd tussen 1872 en 1883. Aan de Stationsstraat is het park afgesloten door een laag gecementeerd muurtje, waarboven een ijzeren hekwerk; de toegang wordt gemarkeerd door vierkante, gecementeerde pijlers met vaasbekroning.
Smeetsstraat (Kinrooi)
De Keijersmolen, gebouwd in 1869, is een korenmolen, van het type stenen bovenkruier, bergmolen (beltmolen).
Leopoldvest (Diest)
De Lindenmolen of Lindemolen is een tot de 18de eeuw opklimmende korenmolen, type houten staak- of standaardmolen met open voet. Aanvankelijk, sinds 1742, stond de molen op de Doodsberg in Schaffen, in 1886 werd hij heropgericht op de Mierenberg in Assent en vervolgens in 1958 opnieuw gedemonteerd en in 1960 op de stadswallen van Diest, aan de toegang van het provinciedomein Halve Maan, in zijn oorspronkelijke vorm heropgericht.
Waterloosstraat 1 (Aarschot)
De Moedermeule van Gelrode is een tot de 17de eeuw opklimmende korenmolen, van het type houten staak- of standaardmolen met open voet. De molen was afkomstig van Mechelen en werd in 1830 verplaatst naar een heuvel in Gelrode. De molenaarswoning getuigt van vakwerkbouw.
Bokrijklaan (Genk)
De molen van Millegem is een laat 18de-eeuwse korenmolen, van het type houten staak- of standaardmolen met halfopen voet. Oorspronkelijk stond de molen op een zandberg in Millegem (1788), gehucht van Mol. In 1955 werd de molen overgebracht naar het openluchtmuseum van Bokrijk
Bokrijklaan (Genk)
De molen van Schulen, oorspronkelijk gebouwd circa 1800, is een korenmolen, van het type bovenkruier, meer bepaald een achtkante houten bovenkruier. Deze molen is één van de drie laatste molens van dit type in Vlaanderen, naast de Toremansmolen in Arendonk en de Schaliënmolen in Tessenderlo. De molen, oorspronkelijk opgericht in Berbroek en in 1851 verplaatst naar Schulen, werd in 1954 overgebracht naar het openluchtmuseum in Bokrijk.
Napoleonspad 7 (Hamont-Achel)
De Napoleonsmolen is een koren- en olieslagmolen, opklimmend tot het begin van de 19de eeuw, in Limburg de enige stenen bovenkruier van het type stellingmolen met ronde houten stelling. De molen is gebouwd in 1804, zie inscriptie in witgeschilderde baksteen op de romp: AN XII/ 1804.
Looiweg 43 (Rijkevorsel)
De Nieuwe Molen is een stenen korenwindmolen van het type bovenkruier (bergmolen), in 1861-1862 door metser Jan Hoppenbrouwers-Mostmans uit Rijkevorsel opgetrokken ter vervanging van een houten standaardmolen uit 1842 die in 1861 afbrandde.
Oranjemolenstraat 19 (Turnhout)
De Oranjemolen is een stenen korenwindmolen van het type bovenkruier (bergmolen), opgericht in 1847 en in 1969 door architect Lou Jansen omgebouwd tot eigen woning met atelier.
Breugelweg (Pelt)
De Sevensmolen, is een 18de-eeuwse korenmolen, van het type houten staak- of standaardmolen met halfopen voet.
Molenstraat 34 (Bocholt)
De Sevensmolen, gebouwd in 1891, is een korenmolen, van het type stenen bovenkruier en de enige grondzeiler in Limburg. Bijhorende molenaarswoning, opgevat als een vrijstaande dorpswoning van vier traveeën en één bouwlaag onder zadeldak, met een decoratief uitgewerkte voorgevel.
Windmolenstraat (Hechtel-Eksel)
De Stermolen is een vroeg-18de-eeuwse korenmolen van het type houten staak- of standaardmolen met halfopen voet. De molen in Eksel is een van de laatste nog bestaande staakmolens afkomstig uit westelijk Henegouwen die zich onderscheiden door de hoge molenkast, de zware constructie en het zadeldak. De molen bevindt zich op deze locatie sinds 1901. Aan straatzijde bevindt zich de molenaarswoning.
Warandestraat 29, 29A-B (Gistel)
De site van de Oostmolen bestaat uit een windmolen, een molenaarswoning met stalvleugel en annex, een achterliggende schuur en een mechanische maalderij. De Oostmolen is een standaardmolen op torenkot, die zowel als koren- als oliewindmolen dienst doet.
Avelgemstraat 60 (Zwevegem)
De Stenen Molen of Klockemolen werd in 1798 – het bouwjaar is in sierlijke baksteen aangebracht op de kuip – gebouwd aan het uiteinde van de toenmalige dorpskom. De meest gangbare benaming Ste(n)en Molen is reeds aangeduid op de Vandermaelenkaart. De windvang vormde een probleem voor de bakstenen grondzeiler, en vermoedelijk rond 1890 werd hij verhoogd tot een stellingmolen met een bakstenen molenomgang met sierlijk portaal rondom de benedenverdieping van de romp. De uitzonderlijke typologie met klokvorm die zo ontstond, wordt vermoedelijk weerspiegeld in de volkse benaming Klockemolen. Op het onbebouwde, omhaagde perceel rond de molen loopt de gekasseide molenweg naar de molenpoort. De Stenen Molen vormt samen met de Houten of Mortiersmolen nog de enige getuige van het tiental windmolens dat Zwevegem ooit telde.
Windgatstraat (Kaprijke)
Houten windmolen, opgetrokken in 1785, met hergebruik van onderdelen van een oudere molen. Op deze plaats wordt reeds in 1372 melding gemaakt van een houten staakmolen.
Kronkelstraat (Retie)
De Heerser is een houten korenwindmolen van het type staak- of standaardmolen met gesloten voet uit 1794, verplaatst naar Retie in 1934. Kenmerkend zijn het breed gevlucht en de kapvorm waarmee de molen eerder aansluit bij het Hollandse molentype.
Kruisekestraat (Wervik)
De molen Ma Campagne, ook gekend als de Kruisekemolen, is een standaardmolen met open voet. Functioneel gaat het om een korenwindmolen.
Molenstraat (Maasmechelen)
De molen Nieuw Leven is een vroeg 19de-eeuwse korenmolen, van het type houten staak- of standaardmolen met halfopen voet.
Zandvlietsesteenweg (Antwerpen)
De korenwindmolen Westmolengeest of Buitenmolen, één van de twee resterende in de Antwerpse Noordpolders, is een stenen bovenkruier (stellingmolen) van 1822.
Vierselbaan 111 (Zandhoven)
Zeldenrust is een stenen korenwindmolen van het type bovenkruier (stellingmolen), gebouwd in 1986 (romp) en 1997 (gelaste roeden).
Lilsemolenstraat (Pelt)
De Lilse Molen, gebouwd in 1908-1909, is een korenmolen, van het type stenen bovenkruier, bergmolen (beltmolen). De windmolen is gelegen op een met gras begroeide belt, onderaan omringd door een meidoornhaag. Aan de oprit van de molen grenst de kopgevel van een vrijstaand bakstenen volume onder zadeldak, vermoedelijk teruggaand op een circa 1930 bijgebouwde magazijn.
Herseltsesteenweg 162 (Aarschot)
De Witte Molen, gebouwd in 1920, is een vrij recente maar traditioneel opgevatte korenmolen, van het type bovenkruier (kettingkruier), stenen bergmolen (beltmolen).
Oudekerkstraat 12 (Kinrooi)
De Zorgvlietmolen, gebouwd in 1919, is een korenmolen, van het type stenen bovenkruier, bergmolen (beltmolen).
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gebroeders Adriaens (Jos en Jan) [online], https://id.erfgoed.net/personen/9032 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.