Beschrijving

Antoine Courtens was leerling en medewerker van V.Horta en een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de art deco in Brussel. Hij evolueerde later naar een soepel modernisme dat vooral in het domein L'Estérel in Quebec tot ontwikkeling kwam. Afkomstig uit een kunstenaarsfamilie studeerde hij eerst architectuur aan de Sint-Lucasschool in Brussel (1916-20) en vervolgens aan het Nationaal Hoger Instituut voor Schone Kunsten van Antwerpen, waar bij onderricht kreeg van Horta. In dienst van deze laatste werkte hij mee aan het Belgische erepaviljoen op de Exposition des Arts décoratifs et industriels in Parijs in 1925. Daar maakte hij kennis met het werk van grote Franse architecten en interieurontwerpers zoals Albert Patout, Henry Sauvage, George Wybo, Emile Ruhlmann en het atelier Martine. Hij behaalde de Prijs van Rome en de Prijs Godecharle, wat hem in de gelegenheid stelde te gaan werken bij de interieurontwerpers Mercier Frères in Parijs (1925) en bij Tony Garnier in Lyon (1926). Na zijn terugkeer in Brussel eind 1926 kreeg hij al snel belangrijke opdrachten. Het flatgebouw Plais de la Folle Chanson (Sterreplein in Elsene, 1928) en het huis Haerens (Brugmannlaan in Ukkel, 1928) behoren tot de meest geslaagde art deco gebouwen van de hoofdstad. Ze vertonen invloed van het late werk van Horta en van de Parijse interieurontwerpers, vooral in het siersmeedwerk, dat een van Courtens' specialiteiten werd. Voor meerdere gebouwen ontwierp hij zelf het interieur, het meubilair, de verlichting en de tapijten. in 1936 deed de groep Louis Empain een beroep op hem voor de bouw van het woon- en vakantiecomplex L'Estérel in de Laurentides in Quebec. Van 1936 tot 1938 ontwierp hij voor dit domein talrijke gebouwen, zowel in een gestroomlijnd modernisme als in de traditionele lokale blokhutarchitectuur. Naar aanleiding van een wedstrijd verwezenlijkte Courtens het Centrum voor Onderricht en Onderzoekingen in de Voedingsindustrieën (COOVI) in Anderlecht (in samenwerking met M. Polak, A. en J. Polak, 1948-56): een uitgebreid complex van funcionalistische gebouwen die harmonieus rondom een vijver zijn gegroepeerd. Hun klassiek modernisme vertoont zekere regionale invloeden en affiniteiten met het werk van Frank Lloyd Wright, met name in de onregelmatige plinten uit Ardense zandsteen. Een soortgelijke tendens tekent zich af in de eigen villa van Courtens (Brassinelaan in Sint-Genesius-Rode, 1948). Vanaf 1951 associeerde hij zich met zijn zoon Michel (1927-1997) met wie hij voor de groep Empain meerdere tuinwijken bouwde in Marcinelle (1955), in Marseille in Frankrijk (1958) en in Frascati in Italië (1959).

Bron: Basyn, J.-M. 2003: "Courtens, Antoine", in : Van Loo, A. (red.) 2003: Repertorium van de architectuur in België van 1830 tot heden, Antwerpen, 229-230.)

Datum: 30-04-2019
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Erfgoedobjecten

Ontwerper van

Bogenbrug De Drie Gapers en ruiterstandbeeld van koning Leopold II

Gemeentehuis van Vlezenbeek

Home Pro Juventute Air et Soleil

Klooster Onze-Lieve-Vrouw van Gerechtigheid

Standbeeld voor Generaal Jacques de Dixmude

Villa ontworpen door Antoine Courtens