Filomenastraat (herinventarisatie)

Tekst van Filomenastraat (https://id.erfgoed.net/themas/11695)

De Filomenastraat is een korte, rechte straat in het Antwerpse gedeelte van de wijk Zurenborg. De woonstraat verbindt de Dageraadplaats met de Grotehondstraat en maakt deel uit van het rationele stratenplan met rechte straten dat in 1882 werd uitgetekend voor de nieuwe Oostwijk. In 1883 Filomenastraat genoemd, vermoedelijk naar een familielid van de voormalige grondeigenaars.

Opvallend in deze straat is de gave oostelijke gevelwand met een eenheidsbebouwing van neoclassicistische burgerhuizen. De rij van 8 tot 22 werd in 1886 getekend door architect Albert Arnou voor rekening van de "Naamlooze Maatschappij voor het bouwen van burgershuizen". Deze maatschappij werd in 1886 opgericht om Zurenborg als woonwijk uit te bouwen. Albert Arnou was één van de aandeelhouders, waardoor hij zowel investeerder als ontwerper was in Zurenborg en daarmee een belangrijke stempel heeft gedrukt op het uitzicht van Zurenborg. Hij voerde talrijke opdrachten uit voor de maatschappij, waaronder talrijke ensembles. Hij gebruikte zowel de neoclassicistische als de eclectische bouwstijl, een stijlencombinatie die de eigenheid van Zurenborg heeft bepaald. Voor dit ensemble uit 1886 koos hij het neoclassicisme, de meest gangbare stijl in de toen in ontwikkeling zijnde nieuwe wijken van de stad. De zeer eenvoudige, maar speels uitgewerkte neoclassicistische huizenrijen die Arnou voor Zurenborg ontwierp zijn essentieel voor het typische straatbeeld in de wijk Zurenborg.

De twee woningen in het begin van de rij (nummers 4-6) werden ontworpen door Ernest Dieltiëns, die net als Arnou een belangrijk deel van zijn oeuvre in Zurenborg realiseerde. Hoewel hij er vooral gekend is om zijn monumentale ensembles op de Cogels-Osylei, bestaat zijn inbreng in Zurenborg vooral uit ensembles als deze, bestaande uit fantasierijk aangeklede neoclassicistische panden. Ook aan oneven zijde zijn er twee neoclassicistische huizen van Dieltiëns te zien, op nummers 11 en 15. Tussen die huizen hoorde echter een kleurrijke neo-Vlaamse renaissance geveltop, die nu verdwenen is.

Dergelijke kleurrijke accenten tussen de overwegend witte huizenrijen, kenmerken het straatbeeld in Zurenborg. De opvallende woning op nummer 24, een ontwerp van Ernest Stordiau, is hier een zeer goed voorbeeld van.


Auteurs:  Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Hooft E. 2014: Filomenastraat [online], https://id.erfgoed.net/teksten/158961 (geraadpleegd op ).