Neoclassicistisch burgerhuis

Tekst van Witten Swaene (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4163)

In kern traditioneel pand genaamd "Swaene" later "Witten Swaene" op de hoek van Hoogstraat en Kleine Pieter Potstraat, samengesteld uit twee gekoppelde diephuizen die opklimmen tot de tweede helft van de 16de of de eerste helft van de 17de eeuw. Kruidenier Pierre Schols liet de bovenbouw met dubbele puntgevel, vermoedelijk in oorsprong getrapt, in 1833 in neoclassicistische stijl aanpassen. Daarbij werden de registers van kruiskozijnen, zes op de eerste en vier op de tweede verdieping, volgens een regelmatig ordonnantieschema vervangen door registers van rechthoekige vensters met lekdrempel en onderdorpel. Met behoud van de geveltoppen kreeg de opstand een klassiek hoofdgestel als afwerking. In 1839 volgde de aanpassing van de kruiskozijnen van de pui. Een rechthoekige inkomdeur met pilasters en entablement in de middenas, verving de vermoedelijk 18de-eeuwse spiegelboogpoort in de voorlaatste travee. In opdracht van de heer Janssens-Roelans voerde de architect Eugène Dieltiëns in 1904 gevelaanpassingen uit. De puilijst, cordonvormende lekdrempels en vensteromlijstingen werden toegevoegd, en de oorspronkelijk tweeledige geveltoppen met rechthoekig drielicht en luik gewijzigd. Uit 1931 dateert een grondige verbouwing in opdracht van Jos Janssens, waarbij de bovenverdiepingen werden aangepast tot flats, de topgevels en bedaking vervangen door een bijkomende verdieping, en de begane grond opengebroken tot winkelpuien.

Hoekhuis van vijf traveeën en vier bouwlagen onder een plat dak. Bepleisterde en beschilderde lijstgevel op een verbouwde pui, waarin enkel het entablement van de inkomdeur uit 1839 bewaard is. De opstand beantwoordt aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit verkleinende registers van rechthoekige bovenvensters. Op de eerste verdieping geriemde vensteromlijstingen met oren en cordonvormende lekdrempels, hogerop vlakke omlijstingen en individuele lekdrempels. Enkel de gevelverankering van de zijgevel getuigt van de traditionele kern; hardstenen schamppalen tegen de plint.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1833#152, 1839#231, 1904#434 en 1931#40073.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Braeken J. 2018: Witten Swaene [online], https://id.erfgoed.net/teksten/203986 (geraadpleegd op ).