Voormalig klooster en kerk van de annonciaden. Protestants Evangelische kerk.
Historiek
Kerk gebouwd in eerste kwart 17de eeuw (waarschijnlijk) naar ontwerp van W. Cobergher voor de zusters annonciaden die in 1610 naar Antwerpen kwamen; na de afschaffing van de kloosterorde in 1784 deden de gebouwen achtereenvolgens dienst als gasthuis, magazijn en kazerne. In 1817 werden de kerk en de kloostergebouwen afgestaan aan de protestantse gemeente. De kerk werd in de 19de eeuw hersteld en uitgebouwd; de voorgevel werd rond 1975 gerestaureerd.
Beschrijving
Kerk. Naar het noorden gerichte zaalkerk van acht traveeën en twee bouwlagen met een vijfzijdige koorsluiting onder een leien zadeldak. Baksteenbouw met overvloedig gebruik van zandsteen voor de voorgevel, de sokkel met afzaat, speklagen, vensteromlijstingen en steigergaten.
Voorgevel, volledig van natuursteen, gemarkeerd door kordons en op elkaar gestelde steunberen; in- en uitgezwenkte top bekroond met een octogonaal opengewerkt klokkentorentje waarin de 17de-eeuwse klok van het Zuidkasteel, overgebracht in 1819 Geprofileerde poortomlijsting geflankeerd door pilasters en bekroond met hogers en kruisbloem. Houten vleugeldeur met fraai smeedijzeren beslagwerk en gedrukt spitsboogvormig bovenlicht met laat-gotisch maaswerk. Daarboven groot gedrukt spitsboogvenster met laat-gotische tracering en een klein halfrond topvenster. Zijgevels met speklagen gemarkeerd door steunberen; spitsboogvensters in zandstenen profiel. Aan westzijde enkele latere bijgebouwen in aangepaste stijl. Lage voorhal (19de eeuw?) van twee traveeën met ribgewelven steunend op arduinen kapiteelloze zeilen op hoge achtzijdige sokkels, afgesloten van het schip door een muur met drie spitsboogvormige doorgangen.
Sober bepleisterd interieur, kruisribgewelven op consoles met vergulde sleutels. Blinde oostgevel en aan de westzijde blinde spitsboognissen onder de ramen.
Mobilair. Neogotisch altaar en preekstoel. Doksaal (boven de voorhal) met een orgel van 1905.
Bijgebouwen . Aan oostzijde van de kerk: overblijfselen van het voormalig annonciadenklooster (16de eeuw). Links breedhuis van één + vier traveeën en twee bouwlagen onder een leien zadeldak. Bak- en zandstenen punten lijstgevels met hoekstenen, speklagen, steigergaten en holronde daklijst. Begane grond met toegemetselde -spitsboogvensters in een geprofileerde omlijsting van witte steen. Op tweede bouwlaag, eveneens gedichte kruiskozijnen, bewaarde druiplijst en wigvormig ontlastingssysteem. Puntzijgevel op schouderstukken met laaddeuren en hijssysteem.
Daarnaast bakstenen gebouwtje van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (roofing). Begane grond met spitsboogvensters in een geprofileerde omlijsting en rondboogdeuren in de eerste en laatste travee, hogerop aangepaste rechthoekige vensters. Zijgevel van drie traveeën met rechthoekige doorbrekingen.
Ten westen van de kerk: pastorij in neotraditionele stijl; lijstgevel van vijf traveeën en twee verdiepingen onder een leien zadeldak, zandstenen plint en negblokken; rechthoekige vensters.
Bron: DE MUNCK-MANDERYCK M., DECONINCK-STEYAERT R. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nb, Brussel - Gent.
Auteurs: Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. & Manderyck M. 1979: Klooster van de annonciaden, Protestantse kerk [online], https://id.erfgoed.net/teksten/5416 (geraadpleegd op ).