De Parijsstraat werd voor het eerst vermeld in 1278, en komt in historische documenten ook voor als Leger- of Lagerstraat, waarmee het ten opzichte van de Naamsestraat laaggelegen straatgedeelte werd aangeduid tussen de Drinkwaterstraat en de Wolvenpoort in de Schapenstraat. De Parijsstraat loopt in een nagenoeg recht tracé van de Brusselsestraat tot aan het Pater Damiaanplein en kruist daarbij de toegangen tot de Oude Markt - de Kroegberg, de Drie Engelenberg en de Lavorenberg -, de Drinkwaterstraat, de Rattemanspoort, de Sint-Barbarastraat, en de Minderbroedersstraat.
De Parijsstraat heeft een vrij heterogeen straatbeeld: enerzijds door de vermenging van stijlen en verschillende gebouwentypes - gaande van woonhuizen en handelspanden over kantoor- en school gebouwen -, anderzijds door de daarmee gepaard gaande grote schaalverschillen. Toch dient gezegd dat de verschillende gebouwentypes min of meer gegroepeerd zijn. De panden nrs. 1-49 en 2-32 (huidige nummering) in het eerste straatgedeelte werden tijdens de Eerste Wereldoorlog door brand volledig vernield. Ze werden heropgebouwd in zogenaamde wederopbouwstijl op de nieuwe rooilijn, waarmee homogene straatwanden, een aanzienlijke straatverbreding, en dus een meer open karakter gerealiseerd werd tussen de Brusselsestraat, de Rattemanspoort en de Drie Engelenberg. Deze panden in zogenaamde "wederopbouwstijl" worden gekenmerkt door een eclectische gevelarchitectuur, geïnspireerd op de regionale bouwstijlen, met integratie van eigentijdse of geïnterpreteerde bouwelementen. Typerend is het traditiegetrouw gebruik van bak- en/of (imitatie)natuursteen, al of niet verwerkt met blauwe hardsteen. Het zijn voornamelijk winkel-/woonpanden, doorgaans breedhuizen van drie bouwlagen, soms in combinatie met een topconstructie die als scherm fungeert voor de langsgerichte nok van het zadel- of mansardedak, als reminiscentie aan het vroegere diephuis. De begane grond is doorgaans gevelbreed opengewerkt, met aangepaste winkelpuien binnen de tot op heden veelal behouden oorspronkelijke omlijsting. Naast de lager beschreven representatieve panden, wordt de wederopbouwarchitectuur ook in een meer afgezwakte vorm vertegenwoordigd door de nrs. 9 (1922, G. Sterckx), 30 (1922, L. Landeloos), en 37 (1921, J. Piscador).
De bebouwing in het tweede straatgedeelte, tussen de Rattemanspoort / Drie Engelenberg en de Sint-Barbarastraat, bestaat voornamelijk uit panden met oudere, soms tot de 17de eeuw opklimmende kernen, die - op "Den Lusthoff" (1675, nr. 38) na - in de loop van de 19de- en 20ste eeuw werden aangepast (nr. 48 / Sint-Barbarastraat). De panden nrs. 34-48 werden omwille van hun representatief karakter opgenomen in een stadsgezicht (KB. 02.04.1982). Doordat de panden op de oude rooilijn ingeplant zijn en soms een aanzienlijke hoogte bereiken - corresponderend met de panden op de hoger gelegen Oude Markt -, heeft de straat hier een vrij gesloten karakter. Het derde straatgedeelte tussen de Sint-Barbara- en de Minderbroedersstraat wordt sterk bepaald door recente architectuur: het kantorencomplex van de KBC (1974) en de uitbreiding van het Heilig Drievuldigheidsintituut (1990, Boulanger & Van Besien). Het laatste straatgedeelte, vanaf de Minderbroedersstraat, wordt enerzijds gekenmerkt door grote gebouwencomplexen - de kapel (1931, L. Dierickx) en de klassenvleugel (1957 & 1963, L. Mispelter) van het Heilig Drievuldigheidscollege, en het voormalig jezuïetenklooster (1913, Th. Van Dormael) -, en anderzijds door de open ruimte van de parking van het Heilig Drievuldigheidscollege. Hier tegenover bevindt zich de meest gaaf bewaarde huizenrij van de Parijsstraat, beginnend bij de Empire-woning nr. 72b tot aan het Pater Damiaanplein. De meest opmerkelijke panden zijn hier ongetwijfeld het voormalige Hotel Rega in régencestijl (nr. 74) en de herenwoningen in zogenaamde bak- en zandsteenstijl (nr. 76-78). Ook vermeldenswaardig is het diephuis, nr. 80, dat een oudere kern heeft en in 1905 een lijstgevel in neoclassicistische stijl kreeg.
Bron: MONDELAERS L. & VERLOOVE C. met medewerking van VAN ROY D., VAN DAMME M. en MEULEMANS K. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Leuven binnenstad, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB2, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verloove, Claartje; Mondelaers, Lydie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Verloove C. & Mondelaers L. 2009: Parijsstraat [online], https://id.erfgoed.net/teksten/127695 (geraadpleegd op ).
Begin verbreed en heropgebouwd na de Eerste Wereldoorlog; oorspronkelijk tracé van de nummers 32-34 af.
Bron: GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.
Auteurs: Genicot, Luc; Van Aerschot, Suzanne; de Crombrugghe, Anne; Sansen, Hadewych; Vanhove, Jacqueline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Genicot L. & Van Aerschot S. & de Crombrugghe A. & Sansen H. & Vanhove J. 1971: Parijsstraat [online], https://id.erfgoed.net/teksten/100956 (geraadpleegd op ).