De Wapenplaats of markt met driehoekige aanleg vormt de centrale plaats in de deelgemeente Wakken. Langs deze plaats liggen onder meer de kerk met kerkhof en het kasteeldomein van Wakken.

Zeker vanaf 1562 gaat de wekelijkse marktdag op het plein door, in de 17de eeuw bekend als "Coorenmarkt", gelegen tegenover de "Garenmarkt" die zich aan de westkant van het centrum situeerde. De schepenakten maken melding (periode onbekend) van "tot Wackene up de maerckt ande groote linde plaetse"; wellicht stonden hier vroeger lindebomen. Nog in de tweede helft van de 19de eeuw komt de naam "Marktstraat" (op kiezerslijsten) voor. De eerste vermelding van de huidige naam dateert van 1824. In een brief van 27 september vraagt de gemeente aan de nationale overheid om Wakken aan te duiden als hoofdplaats van het 42ste militiekanton waarbij de markt als zeer geschikt wordt beschouwd, onder meer voor de lotingen van nieuwe rekruten. Op de Poppkaart (1856) vermeld als "Places d'armes". Op enkele postkaarten uit het begin van de 20ste eeuw komt de naam "Kerkstraat" voor. Het stuk tussen de kerk en de Mandelstraat heette men vroeger "Keukeldam" (betekenis onbekend). In deze kleine buurtschap ging eertijds de varkens-, boter- en eiermarkt door.

De architectuurhistorische waarde van het dorpsplein met aanpalende straten, wordt juridisch onderstreept door de bescherming van een aantal monumenten binnen een dorpsgezicht. Het M.B. van 14/01/1998 omvat de bescherming van de kerk met pastorie (Mandelstraat nummer 17), het kasteel Kasteeldreef nummer 19) met schandpaal en de huizen Wapenplaats nummers 16, 20. Dit binnen een dorpsgezicht dat de begraafplaats en de bebouwing van de omliggende dorpskern vervat, verspreid over de Kasteeldreef, de Mandelstraat en vooral de Wapenplaats.

De aanleg van het plein verschilt in weinig van de 17de-eeuwse situatie zoals afgebeeld op de gravure van Sanderus' Flandria Illustrata (1641-1644). Heden een driehoekig plein met gesloten gevelwanden. In de zuidhoek prominente aanwezigheid van de Sint-Petrus en Catharinakerk met pal daar tegenover en in de as gelegen kasteel van Wakken toegankelijk via de Kasteeldreef. Centraal gedeelte ingericht als parkeerplaats en aan de zuidwestzijde afgezoomd met een kasseiweg uitgevend op de Kapellestraat. Aan de oostzijde van het plein maakt de asfaltweg onderdeel uit van de staatsbaan N327. Op de zuidhoek van het plein staat een oorlogsmonument met linde.

Het vrij goed behouden gebouwenbestand dateert voornamelijk uit de tweede helft van de 19de eeuw. Ze bestaat uit burger-, herenhuizen (waaronder een brouwerswoning), het voormalige gemeentehuis, enkele herbergen en winkels. Het betreft breedhuizen van één à twee bouwlagen onder pannen zadeldaken. Voornamelijk de gaaf bewaarde westrand van de Wapenplaats heeft stedelijke allures en overstijgt aldus de doorsnee dorpsbebouwing. Het betreft een viertal herenhuizen met bepleisterde, 19de-eeuwse neoclassicistische lijstgevels. Aan de oostzijde is weinig van het oorspronkelijke uitzicht overgebleven. Van de vele café's zijn enkele blijven bestaan, onder meer nummer 27 "De Haan" of vroeger "In het Haantje" genoemd; achter het nieuwe parement zit wellicht een oudere kern. Ter hoogte van nummer 33 bevond zich het café "A la cour de Ste Cecile" later "In St Cecilia" genoemd en met vestiging van een toneel- en muziekvereniging. Het huis (reeds aangeduid op het Primitief Kadasterplan, circa 1830) wordt in de loop van de 19de en 20ste eeuw meerdere malen uitgebreid en verbouwd. Op een prentkaart van 1910 heeft het huis een 19de-eeuwse lijstgevel en een hoog schilddak. Het volume (aangepast dak) is bewaard gebleven. De gevel dateert volgens kadastergegevens van circa 1941 en valt op door de bewaarde winkelpui met gevelbrede cartouche met opschrift en muuropeningen met bewaard schrijnwerk en felgekleurde, geglazuurde omlijstingen.

Voorts is bij nummer 9 van de 19de-eeuwse classicistische lijstgevel enkel de verdieping bewaard. Nummer 19, rechts van de Kasteeldreef, was zie het Primitief Kadasterplan (circa 1830) eigendom van de graaf; eventueel een oudere kern maar met eens sterk verbouwde voorgevel.