Geografisch thema

Bedevaartstraat

ID
10732
URI
https://id.erfgoed.net/themas/10732

Beschrijving

Straat ten zuiden van de overweg van de spoorlijn Gent - De Panne aan de splitsing met de Gruuthusestraat, met lichte knik zuidwaarts tot de Marialoopsesteenweg aan het kruispunt met de Geluwestraat en de Seyntexlaan. Vormt samen met de pas in 1879 aangelegde steenweg de verbindingsweg naar het gehucht Marialoop (Meulebeke), zie eertijds gekend als de "Dreve naer Maerloop" (1635) of "Maerloopstrate".

Gelegen ten zuiden van het zogenaamd Stoktgebied (zie Stoktmolenstraat), na goedkeuring door Keizer Karel in 1550 bij het schependom gevoegd, en ten oosten van de voormalige stadsblekerij (zie Blekerijstraat). Vormt eertijds een deel van de westgrens van "Te Hulsvelt", een achterleen van "Tielt-ten-Hove" of "Gruuthuse", opgericht in de 14de eeuw en via de ammanie van Tielt afhankelijk van het grafelijk kasteel van Kortrijk.

Op de kaart van de "Hoeberghtiende" in Tielt-buiten van 1738 en op de Ferrariskaart (1770-1778) wordt de weg afgebeeld als een dreef omzoomd met bomen en boomgaarden. Wordt verbonden met de Deinsesteenweg, aangelegd in 1771-1772, na de verharding van de Grote Hulststraat in 1788. De weg wordt pas volledig bestraat in 1880.

Huidige benaming dateert van 1948 ter verwijzing naar de route waarlangs de Tieltenaren eeuwenlang naar de Meulebeekse Marialoopkapel - reeds vermeld in 1443 - op bedevaart trekken.

Nadat in 1860 op de plaats van de blekerij het station wordt opgetrokken, ontwikkelt zich deze buurt tot een groeipool voor de nieuwe industrie. Zo worden aan de Bedevaartstraat onder meer enkele mechanische weverijen opgericht. In 1906-1907 bouwt Oscar J. Van Maele een mechanische linnenweverij op gronden behorend tot de vroegere stadsblekerij, thans nog in bedrijf en in 1990 voorzien van een nieuw kantoorgebouw (zie nummers 21-23). In 1927 richten de gebroeders Baeckelandt een katoen- en kunstzijdeweverij op, zogenaamd "'t Zijdefabriekske", in 1936 verkocht aan Franse nijveraars (J. & L. Dubar & Fils) en in 1976 gekocht door de familie Defraeye (Defratex n.v.); tot op heden in bedrijf (zie nummer 103). In 1927 wordt er de gekende bouwonderneming Aloïs Van Ryckegem opgericht.

In het begin van de 20ste eeuw zijn in de straat veel herbergen gevestigd, onder meer "De Samenkomst", later gekend als "De Toerist", "De Nieuwe Commercie", "Moline" later gekend als onder meer "De Wever" en "De Sportman", "Het Poorthof", later gekend als "In Wingene" en gesloopt in 1977, "Purfina" of "De Hippodroom" op de hoek met de Korte Weg, "De Nieuwe Steenweg", later "De Marialoopsesteenweg", "De Toekomst", "De Kilo", later "Den Draver" en "De Nieuwe Wandeling". De meeste uitbatingen zijn in de loop van de 20ste eeuw stopgezet. Nummer 3/ Blekerijstraat, café "De Loskaai", voorheen "Café des Sports", herberg met nog steeds bestaande weegbrug, uitgebaat vanaf het interbellum tot heden, in 1975 gesloopt en herbouwd.
Voornamelijk woonfunctie met enkele bedrijven gevestigd langsheen de westzijde van de straat. Overwegend aaneengesloten heterogene 20ste-eeuwse bebouwing van één tot drie bouwlagen; aan de zuidzijde van de straat woonhuizen uit de tweede helft van de 20ste eeuw, terugwijkend ten opzichte van de rooilijn en voorzien van voortuintjes.

Nummers 15, 73-81, restant van eenlaagse eenheidsbebouwing uit het eerste kwart van de 20ste eeuw met verankerde bakstenen gevelparementen en gecementeerde plint onder pannen zadeldak (nok evenwijdig met straat), allen met nieuwe dakvlakvensters en nieuwe muuropeningen onder betonnen latei; oorspronkelijke ontlastingsbogen bewaard bij nummers 75-79; nummer 73 met nieuw parement, nummer 81 verbouwd met onder meer nieuwe gevelbrede dakkapel. Bewaard houtwerk van ramen bij nummers 75-79; nummer 75 bewaart de deels beglaasde deur met hekwerk en bovenlicht.
Overige bebouwing grotendeels daterend uit het interbellum. Nummers 25-27, ensemble van twee woonhuizen onder groot pannen zadeldak doorbroken door brede centrale dakkapellen; geelbruine bakstenen parementen voorzien van verticaliserend siermetselwerk op penanten van bovenverdieping; inkom onder korte luifel met bovenlicht.

Veelal kleurrijk uitgewerkte gevelparementen: nummers 16-18, interbellumensemble onder groot zadeldak (zwart geglazuurde mechanische pannen) doorbroken door brede dakkapellen; risalietgevel met rood- en geelbakstenen parement; deels bewaard houtwerk met onder meer horizontale roedeverdeling in bovenlicht (nummer 16); verdiepte inkom. Zelfde materiaalgebruik voor nummer 46/ Korte Weg, voorheen café "Hippodroom", met afgeschuinde inkom op de hoek. Enkele bakstenen parementen worden verlevendigd door witschildering van lateien en luifels boven de inkom: onder meer nummer 36, woonhuis met garage waarvan inkom met gedeeld zijlicht, nummer 64/ Kastanjelaan, hoekpand voorzien van siermetselwerk in tweede bouwlaag en afgeschuinde hoektravee, en nummers 72 en 114. Nummers 43-45, ensemble getypeerd door roodbakstenen lijstgevels met gebruik van gele baksteen voor banden en strekken van muuropeningen met afgeschuinde hoeken; gedeeltelijk bewaard houtwerk bij nummer 45.

Nummers 30-34, eenheidsbebouwing met deels gecementeerd bakstenen gevelparement en muuropeningen met kepervormige, licht vooruitspringende omlijsting. Nummers 32-34 met bewaarde licht verdiepte en getrapte inkom onder korte rechte luifel met bovenlicht. Nummer 59 met doorgetrokken betonnen lateien boven muuropeningen, zwarte betegelde pui en korte luifel boven inkom. Nummer 82, vrijstaand interbellumvillaatje met laag ommuurde voortuin; L-vormige baksteenbouw met rechtervolume oplopend in puntgevel; onderbouw met imitatiebossage in baksteen; vlakke simili lateien en banden. Nummer 90, vrijstaand woonhuis met voortuin, laag ommuurd en voorzien van geometrisch ijzeren hek; kleine driezijdige erker in tweede bouwlaag; nieuw schrijnwerk (kunststof).

Zonder nummer, elektriciteitscabine van twee bouwlagen met platte bedaking en drie smalle korfbogige muuropeningen in tweede bouwlaag, waarvan centraal blind venster ingevuld door metselwerk in visgraatmotief.

Nummer 78, breedhuis opgetrokken volgens kadaster in 1946, thans in gebruik als kinderdagverblijf; verharde voortuin met lage bakstenen ommuring en ijzeren hek; in tweede bouwlaag rechthoekig beglaasd gevelkapelletje waarin gepolychromeerd beeldje van Sint-Antonius met Kind.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207 : Mutatieschetsen, Tielt, Afdeling 3, 1929/46, 1932/31, 1933/28, 1938/29, 1938/42, 1946/25.
  • Dit is West-Vlaanderen, deel 3, Brugge, 1962, p. 1868.
  • Gids voor Groot-Tielt 1987, Tielt, 1987, p. 45.
  • HOLLEVOET F. e.a., Als straten gaan… praten. De roede van Tielt, Tielt, 2005, p. 206.
  • HOLLEVOET F., Tielt feodaal, in De Roede van Tielt, jg. 33, nummer 3, 2002, p. 96.
  • OSTYN R., Historische stedenatlas van België, Tielt, Brussel, 1993, p. 47, 60.
  • VERBRUGGE J., Tieltse caférijkdom. Een overzicht van cafés en uitbaters tussen 1900 en 1980, in De Roede van Tielt, jg. 11, nummer 2-3-4, 1980, p. 61-64.
  • VERBRUGGE J., Tielt, textielstad (Deel I: negentiende eeuw), in De Roede van Tielt, jg. 18, nummer 2, 1987, p. 47.
  • VERBRUGGE J., Tielt, textielstad (Deel 2: twintigste eeuw), in De Roede van Tielt, jg. 21, nummer 2-3, 1990, p. 42, 45, 110-118, 129-132.

Bron: CALLAERT G. & SANTY P. met medewerking van BOONE B., DEVOOGHT K. & MOEYKENS S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda; Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis uit het interbellum

  • Omvat
    Dorpswoning uit het interbellum

  • Omvat
    Ensemble van dorpswoningen uit het interbellum

  • Omvat
    Herberg

  • Omvat
    Weverij 't Zijdefabriekske en dorpswoning

  • Omvat
    Weverij O.J. Van Maele n.v.

  • Is deel van
    Tielt


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bedevaartstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/10732 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.