Geografisch thema

Sint-Michielstraat

ID
10848
URI
https://id.erfgoed.net/themas/10848

Beschrijving

Rechte brede straat vanaf het kruispunt Deken Darraslaan - Ieperstraat - Polenplein - Stedemolenstraat met zuidoostwaarts verloop tot aan het kruispunt Kortrijkstraat - Vredestraat - Kasteelstraat - Stationstraat. Vormt onderdeel van de "kleine ring" of "Conventieweg", gevormd in 1980 in afwachting van de aanleg van een zuidelijke ring, samen met de Deken Darraslaan, de Vredestraat, de Grote Hulststraat, het Hulstplein, de Adolf Loosveldtstraat, de Europalaan en de Sint-Janstraat (oostdeel).

Aangelegd in 1890 waardoor de Ieperstraat via een rechte laan verbonden wordt met de in 1873 aangelegde Stationstraat en de zich ontwikkelende stationsbuurt ten zuiden van het stadscentrum. Tevens ontstaat hierdoor aan de zuidzijde het kruispunt "De (Katte-)Knok", later gekend als "De Vierhoek" naar een gelijknamige begin 20ste-eeuwse herberg op de hoek met de Kortrijkstraat. In 1899 wordt de straat samen met de Stationstraat en het verbindingsstuk naar de Wakkensesteenweg aan de overheid overgedragen.

In de eerste decennia van de 20ste eeuw krijgt deze laan met brede voetpaden en omzoming door acacia's (verwijderd in 1940) een aaneengesloten bebouwing.

Op het einde van de 19de eeuw - begin van de 20ste eeuw zijn in de straat tal van herbergen gelegen, onder meer "Sint-Michel" met een openbare pomp, "De Lancier", later uitgebaat aan de overzijde van de straat met een smidse, waarna het oude café achtereenvolgens gekend is als "De Vlaamse Brouwerij", "Het Boldershof" en "Titan", "De Patisserie", "De Nieuwe Sint-Michel" op de hoek met de Luchtbalstraat, "Het Gildhof" (zie nummer 9), "De Landsman", "De Vlaming", "Au Passage", "De Klauwaert", "'t Gildhof", later gekend als "De Stad Brussel", "De Nieuwe Vlaming", "De Reisduif", later gekend als "Sportrevue", "Toulon" en "Waregem". De uitbatingen zijn in de loop van de 20ste eeuw stopgezet.

In 1905 wordt in opdracht van baron Adile-Jacques Mulle de Terschueren aan de noordoostzijde van de straat het "Gildhof" gebouwd naar de plannen van de Tieltse architect Henri Vanden Broucke, een polyvalent complex voor gilden en katholieke verenigingen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog doet het gebouw dienst als Duits militair hospitaal of "Lazaret" en wordt de zuidelijke vleugel, die omgevormd is tot ziekenzaal, zwaar beschadigd door een Engels bombardement in 1918.

In 1922 richten de Witte Zusters van Onze-Lieve-Vrouw van Afrika een klooster in in een complex op de oostelijke hoek met de Ieperstraat en de Ontvangerstraat. Zij stellen in 1934 voor om vanuit een verbrede Ontvangerstraat een verbindingsweg met de Sint-Michielstraat aan te leggen, doch het stadsbestuur wijst dit plan af. Na hun verhuis in 1935 naar Herent wordt het hoekperceel grotendeels verkaveld (zie Ieperstraat nummer 84).
Tijdens de Tweede Wereldoorlog richt de bezetter het Gildhof in als gevangenis en ravitailleringscentrum. Nadat diverse functies in het gebouw worden ondergebracht, wordt het in 1955 aangekocht door de stad. In 1980 volgt de omvorming en opening als Cultureel Centrum (zie nummer 9).

Van 1974 tot 1983 wordt in de straat een deel van de communauteit van de Heilige Familie van Helmet, zogenaamd "Mikaël", gehuisvest, later overgebracht naar het Hulstplein (zie Hulstplein nummer 32).

In 2005 wordt het "Masterplan-Kortrijkstraat" opgemaakt waarbij men opteert het bouwblok gelegen tussen de Sint-Michielstraat, de Kortrijkstraat en de Ieperstraat aantrekkelijker te maken als publieke ruimte met kernversterkende rol voor de ganse historische stadskern.

Voornamelijk woonfunctie. Heterogene eind 19de- en 20ste-eeuwse rijbebouwing van twee tot drie bouwlagen.
Nummers 75-79, achterin gelegen eenlaagsbebouwing van werkmanshuisjes toegankelijk via smalle doorgang in de linkertravee van nummer 73. Drie dubbelhuizen onder zadeldak (nok evenwijdig met straat; nummers 77-79: Vlaamse pannen; nummer 75: vernieuwd dak met dakvlakvensters); vlak afgedekte dakkapellen bij nummer 77. Gecementeerd, geschilderd en verankerd parement voorzien van schijnvoegen. Natuurstenen onderdorpels. Getoogde (nummer 75) en rechthoekige muuropeningen; nummer 77 met driedelige vensters waarvan zijvleugels met (gekleurde) glas-in-loodinvulling; nummer 79 met schuiframen. Gemetste waterpomp in zuidelijke hoek bij nummer 79.

Doorsneebebouwing daterend uit eind 19de - eerste kwart van de 20ste eeuw van twee bouwlagen onder zadeldak met Vlaamse of mechanische pannen (nok evenwijdig met straat), onder meer nummers 23, 25, 27, 35, 60, 62, 64, 66, 68, 117.

Woonhuizen met roodbakstenen lijstgevels al dan niet voorzien van gecementeerde plint, waarvan enkele met verwerking van (licht-)gele baksteen voor onder meer doorlopende banden. Natuurstenen onderdorpels. Getoogde of rechthoekige muuropeningen, onder meer onder blind tudorboogvormig boogveld; gewijzigde muuropeningen op begane grond van nummers 27 en 117. Veelal vernieuwd houtwerk; nummers 25 en 117 met geschilderde T-ramen en deels beglaasde deur met getoogd bovenlicht. Nummer 23, breedhuis van vier traveeën waarvan lijstgevel met doorlopende band in zwarte baksteen en getrapte baksteenfries; ijzeren voetschraper rechts. Nummer 35 met kroonlijst op geelbakstenen consooltjes; lagere annex onder mansardedak (mechanische pannen) waarin onder meer garage.

Nummer 31, enkelhuis met witgeschilderd bakstenen parement; benedenvenster in vlak gepleisterde omlijsting met oren. Nummers 11, 43, 61, 87, 95, 107, 131, woonhuizen waarvan het parement voorzien is van een (sier-) cementering, veelal met schijnvoegen of imitatiebanden. Nummer 11 met geschilderd houtwerk van T-ramen en bewaarde rolluikkast van benedenvenster. Nummer 43 met vlakke omlijstingen, op begane grond voorzien van oren en sluitsteen.

Nummer 61 met geschilderde lijstgevel waarvan muuropeningen op begane grond voorzien van gedecoreerde bovenlijstjes; imitatievakwerk in tweede bouwlaag. Nummer 87 met plint in imitatiebreuksteen met opgelegd voegwerk. Pui van nummer 107 bekleed met groen-rode betegeling; in tweede bouwlaag segmentbogig gevelnisje in vlakgepleisterde omlijsting waarin gepolychromeerd beeldje van Sint-Jozef en Kind. Nummer 131 met plint in imitatiebreuksteen, sierlijst boven (voormalige) winkelpui en bovenvensters in vlakke omlijstingen met oren.

Nummers 65, 69-73, woonhuizen met geelbakstenen lijstgevels afgelijnd door baksteenfries. Bij nummers 69 en 73 verwerking van oranje baksteen voor banden en strekstenen; sierankers. Nummer 65 met decoratief metselwerk, onder meer imitatiebanden op begane grond onder zaagtandlijst en bovenvensters met omlijstingen op oren.

Verder veelal bebouwing daterend uit het interbellum. Nummer 12, enkelhuis daterend van 1936 van twee traveeën en twee bouwlagen onder plat dak; lijstgevel met verzorgd metselwerk van donker- en geelbruine baksteen; getrapte belijning voor openingen in deurtravee. Verdiepte inkom met deels beglaasde deur en bovenlicht (gekleurd glas in lood). Nummers 14-16 en nummer 36, woonhuizen naar ontwerp van architect Valère Lievens (Tielt) (gesigneerd); nummer 22, gesigneerd "A. V.D. WEGHEN AUDENAERDE". Woonhuizen van twee bouwlagen onder zadel- of mansardedak (nummer 16) met zwartgeglazuurde mechanische pannen. Lijstgevels met verzorgd sierstenen parement waarvan gootlijst doorbroken door breed vlak afgedekt dakvenster. Gebruik van natuursteen voor plint en doorlopende dorpels. Nummers 14 en 22, houtwerk met deels bewaarde horizontale roedeverdeling. Inkom onder rechte luifel. Nummer 36 met onder meer driedelige poort waarvan beglazing horizontaal verdeeld.

Nummer 28, woonhuis met geelbakstenen lijstgevel verlevendigd door gebruik van rode (plint) en zwarte (bovenlijsten, liseen, console tweezijdige bovenerker) betegeling. Deurtravee doorgetrokken tot boven de kroonlijst onder getrapte belijning.

Nummer 76, woonhuis met gecementeerde en witgeschilderde banden boven de bouwlagen en verdiepte rechthoekige muuropeningen. Bewaarde typerende roedeverdeling in bovenlicht van deur en in beglazing van poortje rechts.

Nummer 78, woonhuis daterend van 1937 naar ontwerp van architect Gerard Vande Weghe (Tielt), van drie bouwlagen onder zadeldak (zwartgeglazuurde mechanische pannen) met kleurrijk materiaalgebruik van natuursteen (onderbouw), rode (parement) en gele (bovenerker, penant tweede bouwlaag) baksteen. Deels beglaasde deur en poort met geometrische ijzeren hekjes.

Nummer 86, breedhuis van twee bouwlagen onder zadeldak (nok evenwijdig met straat; zwart geglazuurde mechanische pannen); brede vlak afgedekte dakkapel. Geelbruin bakstenen parement, met "gevlamde" onderbouw; natuurstenen plint. Licht uitkragende bovenerker. Geschilderd houtwerk van twee- of driedelige vensters. Brede verdiepte inkom in natuurstenen omlijsting; deels beglaasde deur met roedeverdeling en driedelig bovenlicht.

Nummer 90, breedhuis onder nieuw pannen zadeldak. Risalietgevel in gele baksteen met donker bakstenen plint en geblokte deuromlijsting. Accent op tweede travee door driezijdige bovenerker en dakvenster in puntgevel. Muuropeningen onder witgeschilderde lateien; houtwerk met decoratieve roedeverdeling. Deur met horizontaal verdeelde beglazing onder luifel met bovenlicht. Verbouwde begane grond in linkertravee (garage).

Nummer 103, enkelhuis gesigneerd in plint "V. LIEVENS ARCH. T'STAD", waarvan lijstgevel bekleed met gele siersteen. Breed overkragende bovenerker. Gemarkeerde inkom door bekleding van zijmuurtjes in zwarte baksteen; deels beglaasde deur met hekjes onder rechte luifel met klein bovenlicht (glas in lood).

Nummer 129, eind 19de-eeuws woonhuis verbouwd in het interbellum; lijstgevel in gele siersteen centraal oplopend in groot dakvenster met getrapte belijning. Witgepleisterde banden en penanten. Geschilderd houtwerk met horizontale roedeverdeling in bovenlichten; nieuwe deur.

Nummers 30 en 83, woonhuizen in typerende naoorlogse bouwstijl met onder meer kenmerkend materiaalgebruik van siersteen (parement) en natuursteen of simili voor onder meer plint en omlijstingen. Breed overkragende bovenerkers oplopend in dakvenster met puntgevel onder overkragende kroonlijst.

Nummer 26, vernieuwd woonhuis met boven de deur een klein rondboognisje waarin beeldje.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207 : Mutatieschetsen, Tielt, Afdeling 1, 1899/29, 1936/93, 1937/79.
  • Stadsarchief Tielt, Bouwaanvragen Tielt, 1937/38.
  • BEKAERT P., Tielt: van Gildhof tot Cultureel Centrum, in De Roede van Tielt, jg. 17, nummer 2, 1986, p. 42-58.
  • DE GRYSE P., Tielt graag gezien, Aarsele-Kanegem-Schuiferskapelle-Tielt, Tielt, 2003, nummers 113-114.
  • Een kleine loot... na 150 jaar een takkenrijke boom, Religieuzen van de Heilige Familie van Helmet 1856-2006, s.l., 2006, p. 77.
  • Gids voor Groot-Tielt 1987, Tielt, 1987, p. 178.
  • HOLLEVOET F. e.a., Als straten gaan… praten. De roede van Tielt, Tielt, 2005, p. 238.
  • OSTYN R., Historische stedenatlas van België, Tielt, Brussel, 1993, p. 81, 85, 89, 91, 98.
  • VANDEPITTE P., Van Thielt tot Tielt, Tielt, 1975, nummers 39-40, 73.
  • VERBRUGGE J., Kerken, kapellen, veldkapellen en devotiekruisen in Tielt, Tielt, s.d.
  • VERBRUGGE J., Tieltse caférijkdom. Een overzicht van cafés en uitbaters tussen 1900 en 1980, in De Roede van Tielt, jg. 11, nummer 2-3-4, 1980, p. 153-156.

Bron: CALLAERT G. & SANTY P. met medewerking van BOONE B., DEVOOGHT K. & MOEYKENS S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda; Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Architectenwoning

  • Omvat
    Burgerhuis uit het interbellum

  • Omvat
    Burgerhuis uit het interbellum

  • Omvat
    Burgerhuizen

  • Omvat
    Cultureel Centrum Gildhof

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Gedenkplaat

  • Omvat
    Gevelniskapelletje

  • Omvat
    Herberg

  • Omvat
    Hoekpand

  • Omvat
    Samenstel van burgerhuizen in spiegelbeeldschema

  • Is deel van
    Tielt


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Michielstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/10848 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.