Geografisch thema

Jules Van Ooststraat

ID
10893
URI
https://id.erfgoed.net/themas/10893

Beschrijving

Dicht bebouwde straat die vanaf Aarsele-Dorp noordwestwaarts tot aan de splitsing met de Oude Gentweg loopt en van daar wordt verdergezet in de Neringenstraat richting Kanegem.

Gedurende de 19de eeuw "Caneghemstraet" of "Schoolstraet" genoemd, zie Atlas der Buurtwegen (1846) en oude prentbriefkaarten circa 1900). Rond 1979 ondergaat de straat een naamsverandering naar "Jules van Ooststraat", zogenaamd naar de zoon van brouwer/ burgemeester Leo van Oost, die als pauselijke zouaaf in 1879 samen met Tieltenaren Adolf Loosveldt en Felix D'hoop naar Oost-Afrika vertrok en er in 1880 overleed door ziekte. Aan zijn geboortehuis (nummer 43) is een herdenkingssteen aangebracht. Het noordelijke deel van de straat is over een honderdtal meters gekasseid, samen met de Neringenstraat beschermd als monument in 2000.

In de tweede helft van de 18de eeuw is het eerste deel van de straat tussen het dorpsplein en de Molenweg voornamelijk bebouwd aan de westzijde, zie Ferrariskaart (1770-1778). Alle woningen staan haaks op de straat georiënteerd. Op de zuidelijke hoek met de Molenweg situeert zich eertijds café "De Nokere" of "In den Oker", in de literatuur vernoemd als daterend uit 1578, doch nog niet voorkomend op de Ferrariskaart (1770-1778). Vermeld in 1824 als herberg "den Ooker", circa 1900 bestaande uit een eenlaags volume met beraapte gevel onder zadeldak (zie oude postkaart), thans verdwenen.

Restanten van voornamelijk 19de-eeuwse eenlaagsbebouwing zijn terug te vinden in nummers 9, 11 en 55, met volledig nieuw gevelparement en nieuwe muuropeningen. Nummer 42 deels gepleisterd, deels met nieuw parement, onder zadeldak in Vlaamse en mechanische pannen; getoogde muuropeningen met nieuwe invulling (kunststof); bijgebouw onder half schilddak in Vlaamse pannen met hoge getoogde openingen, gedicht na inbreng van garagepoort. Een diephuis minimaal teruggaand tot het eerste kwart van de 19de eeuw wordt in 1893 vergroot en verbouwd met trapgevel (nummer 4). Thans is enkel de voorgevel bewaard gebleven, het achtergelegen volume is herbouwd. De gewijzigde bakstenen puntgevel met natuurstenen plint heeft grote getoogde muuropeningen en een omkaderd naambord, wat wijst op een vermoedelijke winkel- of herbergfunctie. In een centrale natuurstenen rondboognis met drielob staat een natuurstenen beeld van Onze-Lieve-Vrouw met Kind.

De huidige basisbebouwing dateert voornamelijk uit het interbellum. De meeste huizen worden nieuw gebouwd op lege percelen aan de oostzijde van de straat, enkele als verbouwing van een ouder volume.

Dorpswoning nummer 39, van twee bouwlagen en drie traveeën onder zadel- en schilddak, volgens kadaster gebouwd in 1922 door onderwijzer Richard Geysen, met rondbogige muuropeningen, teruglopende linkertravee met gevelkapelletje en centrale travee uitlopend op dakvenster met trapgevel.

In 1923 wordt een nieuwe patronaatszaal of gildezaal opgericht (nummer 14A, gelegen achter nummer 14). De zaal wordt opgebouwd volgens een gloednieuw procédé, door amateuraannemer Edgard Van Baveghem (1880-1954) uit Meulebeke, die experimenteerde met het gebruik van gewapend beton: de muren zijn ter plekke gegoten. Wordt in gebruik genomen als toneelzaal, vergaderzaal en lokalen voor plaatselijke gilden. In 1968 wordt daarnaast een nieuw gebouwtje als parochiaal centrum in gebruik genomen. Gedenkplaat: "PAROCHIEZAAL / GEBOUWD IN 1923 / AFGEBRAND IN 1981 / HERBOUWD IN 1983 "PEPONE" / MET STEUN VAN "DOMUS DEI" BRUGGE / BOUWHEER: PASTOOR CL. BRUNEEL / BOUWKANTOOR: G. DEDEYNE WAREGEM". Omlopende betonnen band in reliëf met bloemenmotieven en rankwerk.

In 1932 wordt het "Vlaams Huis" gebouwd in art-decostijl, naar ontwerp van architect Omer Carpentier. Eertijds met typische art-decokenmerken in vormgeving van vensters, poorten en belettering. Thans sterk verbouwd, met gewijzigde gevelopeningen en herbestemd tot apotheek.

De meer traditioneel getinte rijbebouwing van twee bouwlagen uit de periode 1932-1935 kenmerkt zich door lijstgevels in rode baksteen met contrasterende banden in witte of gele baksteen en een gecementeerde plint, voorzien van getoogde muuropeningen, zie nummers 15, 21, 29, 35, en nummer 34 als eenlaags voorbeeld. Geen oorspronkelijk schrijnwerk bewaard. Houten kroonlijst op klossen met gegolfde bebording bij nummer 29. In contrast daarmee staan iets vooruitstrevender ontwerpen, eveneens uit de periode 1932-1935: enkelhuizen van twee bouwlagen met lijstgevel in gele of rode baksteen die vooral gekenmerkt worden door gebruik van rechthoekige muuropeningen onder doorlopende betonnen lateien/ banden, in veel gevallen met granitoafwerking en fraaie deels beglaasde voordeuren met geometrisch traliewerk onder betonnen luifel, zie nummers 19, 23, 31, 33. Een later voorbeeld (nummer 36), vermoedelijk uit de jaren 1940: vrijstaande woning met bewaarde, deels beglaasde voordeur in getrapte rondboogopening, met bakstenen kapelletje in tuin.

Op de hoek met de Vinktstraat wordt de oude "Herberg De Karper" in 1939 afgebroken om plaats te maken voor een nieuw hoekcomplex in art-decostijl, ontworpen door architect Valère Lievens in opdracht van Albert Labens (aannemersbedrijf). Aanvankelijk bevat het gebouw de herberg "De Vriendenkring", een lokaal voor "Land- en Hofbouw" en "Cinema Aurora" (Jules van Ooststraat 1 - Vinktstraat 3), er is ruimte voor twee winkels langsheen de Jules van Ooststraat en een woonhuis langs de Vinktstraat. Na 1990 wordt het gebouw na een ingrijpende renovatie omgevormd tot bejaardenflats. Het imposante hoekvolume van drie bouwlagen onder zadeldaken heeft zijn oorspronkelijk karakter verloren door inbreng van nieuw schrijnwerk in kunststof. Getypeerd door afgeronde hoektravee en doorlopende betonnen banden/ lateien.

In mei 1940 lijdt de straat zwaar onder de Duitse beschietingen op het dorpscentrum. Onder meer nummer 17 (herberg "Schotland") en nummer 19 (herberg "In de stad Brussel") worden beide zwaar beschadigd door artilleriebeschietingen. Huizen op de hoek met de huidige Schoolstraat worden vernield en in 1941 vervangen door nieuwbouw (onder meer nummers 28 en 30).

Aanvullende en vervangende bebouwing van naoorlogse volumes, onder meer vrijstaande eengezinswoningen in tuin uit de tweede helft van de 20ste eeuw. Inbreng in 2004 van een nieuwe verkaveling aan de westzijde van de straat, ter hoogte van nummer 55: Westkouterweg.

  • Dexia-archief, Prentkaartencollectie, Brussel.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Aarsele, 1922/17; 1932/5, 6; 1935/5; 1938/12; 1941/2.
  • Stadsarchief Tielt, Bouwaanvragen Aarsele, 1938/Labens.
  • Aarsele. Verleden en heden, Aarsele, 1978, nummers 68, 96.
  • BRAET A., Aarsele, in HOLLEVOET F., Als straten gaan... praten, Tielt, 2005, p. 19-20.
  • DE GRYSE P. (red.), Tielt graag gezien, Tielt, 2003, nummer 13, 21.
  • MARTENS W., Mei 1940. De regio Tielt in de vuurlinie, Tielt, 2003, p. 256.
  • NEIRINCK J. (red.), St.-Martinuskerk 1911-1986. Jubelviering 75 jaar heropbouw, Aarsele, 1986.
  • VAN CLEVEN J., De "spontane" betonarchitectuur van Edgard van Baveghem (1880-1954), in Werkdocumenten van het kongres geschiedenis en industrieel erfgoed van beton (VVIA), Gent, 1986.
  • Wandelen en fietsen in het Molenland, Tielt, VVV 't Tieltse, 1988.

Bron: CALLAERT G. & SANTY P. met medewerking van BOONE B., DEVOOGHT K. & MOEYKENS S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda; Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Kasseiweg Kanegem-Aarsele

  • Omvat
    Klooster, kapel en meisjesschool

  • Omvat
    Neoclassicistisch herenhuis met dokterspraktijk en 19de-eeuwse parktuin

  • Omvat
    Onderpastorieën

  • Is deel van
    Aarsele


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Jules Van Ooststraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/10893 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.