Geografisch thema

Axpoelmolenstraat

ID
10925
URI
https://id.erfgoed.net/themas/10925

Beschrijving

De weg maakt volgens de Atlas der Buurtwegen (1846) samen met de huidige Kruiswegestraat en Viggezelestraat deel uit van het tracé van de binnenweg van "Aerseele Kappelle" naar hoeve "Viggezeele", dat in zijn geheel "Axpoelmolenweg" genoemd wordt. Licht kronkelend tracé, afbuigend ter hoogte van nummer 13.

De vroegste vermelding van een windmolen te Kanegem, de "Caneghemmeulene", dateert uit 1357. Voor het eerst in 1585 wordt de molen "Axpoelemolen" genoemd, later ook wel "meulen van Creuswege", of in de periode circa 1846-1879 voor korte tijd "Dekkersmolen", zogenaamd naar de toenmalige eigenaars Dedecker (<1834-1859). De molen ligt op een leen van de Ruiseleedse heerlijkheid "Axpoele", in bezit van de heren van Poeke. Bij de molen ligt de "Meulecoutere" (renteboek van Axpoele, 1609). Weergegeven in het landboek van 1762 als een houten staakmolen op teerlingen, met twee bijhorende parallelle volumes haaks op de straat. Vermelding op Atlas der Buurtwegen (1846) als "Dekkersmolen". In 1859 wordt de molen openbaar verkocht, er is reeds sprake van een olieslagerij aan de voet van de molenberg. De molen komt halverwege de 19de eeuw in bezit van landbouwer Leo De Brabandere (zie *"Groot Goet ten Broucken", Neringenstraat). Onder de molen wordt in 1900 een olieslagerij in torenkot geïnstalleerd. In 1910 wordt nog een stoommachine bijgeplaatst. De "Axpoelemolen" wordt afgebroken in 1922. Op de plaats bleef een maalderij gevestigd (Taelman-David). Nummer 3, voormalige molensite "Axpoele", met resterende beboomde en begraasde molenberg waarop een bewaarde kollergang is opgesteld. Het voormalige schuur-stalvolume is gerenoveerd tot landelijke villa.

Behouden agrarisch karakter, verspreide hoevebebouwing minimaal teruggaand tot tweede helft 18de eeuw.

  • DE BRABANDERE R., De Kanegemse kouters, een uniek restant van het oudste cultuurlandschap, in De Roede van Tielt, jg. 26, nummer 3, 1995, p. 143.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel I, Brugge, 1914, kolom 405; Deel III, Brugge, 1923, kolom 164.
  • Gids voor Groot-Tielt 1987, Tielt, 1987, p. 245.
  • HOLLEVOET F., Als straten gaan... praten, Tielt, 2005, p. 52.
  • Westvlaamse Windmolens: De Axpoelemolen of Molen Dedecker te Kanegem, in Curiosa, jg. 42, nummer 412, 2004, p. 21-22.

Bron: CALLAERT G. & SANTY P. met medewerking van BOONE B., DEVOOGHT K. & MOEYKENS S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda; Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve Hollenbome

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouwkapel

  • Is deel van
    Kanegem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Axpoelmolenstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/10925 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.