Korte straat die de verbinding maakt tussen de Jan Vinckestraat ten noorden en de Henri D'hontstraat ten zuiden, en het centrale dorpsplein bevat ten oosten van de kapel/ kerk. Na de fusie van 1977 vervangt de benaming "Schuiferskapelle-Dorp" de voorheen gebruikte toponiemen als "De Platse", "Dorpplaats" of "De Plaats". Aanvankelijk bestaat het plein ongeveer in driehoekige vorm, aangelegd in aangestampte aarde, waarover de kasseien rijstrook van de "Kapelleweg" ligt die eertijds Schuiferskapelle van noord naar zuid doorkruist, zie oude postkaart circa 1900. Aan de noord-, oost- en zuidwestzijde bevindt zich dorpsbebouwing en de kerk. Een trechtervormige versmalling aan de zuidzijde en een smalle doorgang aan de noordzijde vormen de toegang tot het centrale dorpsplein. Het ruimtelijk effect van het plein is verloren gegaan na de herinrichting in 1967 waarbij de bebouwing aan noordzijde, onder meer de oude herberg "De Keyser", wordt afgebroken en de rijweg verbreed. De smalle doorgang naar de kerk die wat verdrukt lag achter andere bebouwing, wordt circa 2002 opengewerkt door de afbraak van een stuk van het voormalige klooster met meisjesschool, waardoor een leeg plein in grind is gecreëerd.

De heerlijkheid "Hulswalle" ligt als zelfstandige heerlijkheid volledig binnen de huidige grenzen van Schuiferskapelle en concentreert zich rond de kapel en rond de plaats van de latere "Capellemolen" ten oosten. De heerlijkheid bezit de middelbare rechtspraak en wordt afgevaardigd door een baljuw en twee schepenen, meestal inwoners van Tielt-binnen. Voor de hogere rechtspraak kan men terecht bij het leenhof en de ammanie van Tielt. Het dorpsplein is vermoedelijk gegroeid uit het "Capelhof", een stuk grond vlakbij de kerk dat vier jaar na de schenking van de kapel als aanvullende schenking aan de kerk van Tielt wordt overgedragen. In een akte uit 1242 is immers bepaald dat de inkomsten van de kapel of het 'altare' door heer Willem de Bethune, de heer van Meulebeke, Hulswalle etc., overgedragen worden aan de kerk van Tielt, het patronaatsrecht komt daarbij toe aan het Sint-Salvatorkapittel van Harelbeke. Hoogstwaarschijnlijk is deze vroegste "kapelle van Hulswalle" in hout opgetrokken en bevinden zich in nabijheid van de kapel al enkele huisjes. Diverse bronnen getuigen van aftakeling van de kapel, na verwaarlozing door de moederparochie Tielt. Na een verzoekschrift uit 1327 aan de bisschop van Doornik wordt in 1328 voor het eerst een kapelaan aangesteld. In 1530 is reeds sprake van een stenen kapel, voor een uitbreiding of herstelling wordt door de stad een partij bakstenen gekocht voor de "cappelle van Hulswalle". Tijdens de godsdienstoorlogen circa 1570-1590 wordt de kapel echter tot puin herschapen.

Het ontstaan en de groei van Schuiferskapelle als bewoningskern situeert zich in de 14de-16de eeuw. Nochtans wordt de dorpskern in het midden van de 17de eeuw slechts gevormd door de kapel en een drietal huizen, een vermoedelijke herberg ten noordoosten van de kapel en twee huizen ten oosten (thans het begin van de Henri D'hontstraat), zie kaarten in het renteboek van de heerlijkheid van Ooigem (1640). Rond het midden van de 17de eeuw zou de dorpskern van Schuiferskapelle volgens het landboek uit een 24-tal huizen rondom de kerk bestaan. Op het dorpsplein liggen twee concurrerende herbergen, onder meer het "Capelhuis" (nummer 4, lange tijd gebruikt als gemeentehuis, thans elektrozaak). De herbergen waren in handen van Tieltse brouwers. Daarnaast vermeldt het landboek van 1645 ook reeds het bestaan van een Kapelse brouwerij "Te Hoyt", op de hoeve "Hooithof" (zie Wingensesteenweg).

In 1705 wordt de kapel door een storm volledig vernield. Ze wordt kort nadien heropgebouwd. In 1786 kent Schuiferskapelle 1060 inwoners. Vanaf het laatste kwart van de 18de eeuw kent het gehucht een snelle bevolkingsstijging, wegens een welvarende en bloeiende periode in de landbouw en huisnijverheid, rond 1775 waren maar liefst 20 nieuwe huizen recentelijk bijgebouwd. Op de kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden door graaf Joseph-Jean de Ferraris (1770-1778) komt geconcentreerde bebouwing voor ten zuidoosten van de kapel. Vlakbij de kapel worden volumes weergegeven ten oosten en noordwesten.

Na het positieve verdict van het proces Calis (zie inleiding) wordt de kapel in 1786-1788 uitgebreid tot een kerk, door toevoeging van een middenschip met twee zijbeuken (over twee traveeën) en een halfcirkelvormig koor, aansluitend aan de oostzijde van de bestaande kapel met eenbeukig schip.
Onder impuls van priester Petrus Naert (1793-1851), pastoor van Schuiferskapelle van 1833 tot 1847, wordt door Tielts stadsarchitect Van Caneghem in 1836 een plan en bestek opgemaakt tot vergroting van de kerk. In 1838 wordt de kerk vergroot tot zijn huidig grondplan. In de periode 1901-1903 wordt een nieuwe torenspits gebouwd. In 1962 worden de kerk en de pastorie hersteld van oorlogsschade. In 1976 wordt het kerkhof verplaatst naar de Kapelleweg.

Overwegend woonfunctie, met restanten van vroegere handelsfunctie: kruidenier (nummer 5) en elektrohandel (nummer 4). Omstreeks 1900 bestaat de bebouwing voornamelijk uit eenlagige rijwoningen. Aan noordzijde heeft het tweelaagse huis "Café De Keyser" gestaan. Op de overgang naar de Henri D'hontstraat bevinden zich in het begin van de 20ste eeuw nog tweelaagse burgerwoningen van vijf traveeën. Ten noorden van de kerk wordt in 1840 een klooster met school gebouwd, geopend in 1842. Thans gedeeltelijk afgebroken (zie Jan Vinckestraat).

De oostzijde van Schuiferskapelle-Dorp (nummers 1-3-5) bestaat thans uit woningen van twee bouwlagen uit de jaren 1930-1950. Nummer 4, elektrozaak ingericht in het voormalige café "Het Gemeentehuis", zogenaamd omdat daar vanaf 1862 gemeenteraadszittingen plaatsvonden. Voorheen gekend als herberg "Het Capelhuys", in de 17de eeuw eigendom van de Tieltse brouwer Mestdagh. Door een geschil omtrent de bierkwaliteit wou de toenmalige uitbater Simoens circa 1630 veranderen van brouwer. Simoens werd gedwongen te verhuizen en kreeg toelating van de heer van Hulswalle een nieuwe herberg op te richten. De concurrentie tussen deze twee herbergen betekende een troef voor de groei van het gehucht. Reeds aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778), als noord-zuid georiënteerd volume ten oosten van de kerk, ook op het primitief kadasterplan (circa 1830).

Vermoedelijk wordt een nieuw gebouw opgetrokken in het begin van de 20ste eeuw (circa 1906), ter vervanging of verbouwing van het ouder eenlagig volume onder mank zadeldak, met getoogde muuropeningen, zie oude postkaarten (circa 1900). Witgeschilderd bakstenen volume van twee bouwlagen onder schilddak in zwarte mechanische pannen. Getoogde muuropeningen, vooruitspringende penanten, omkaderd bakstenen paneel (herberg), getrapt tandfries. Begane grond volledig verbouwd tot winkelruimte, tweede bouwlaag met onder meer nieuwere rechthoekige muuropeningen.
Recentelijk is de dorpskern uitgebreid met enkele nieuwbouwwoningen, onder meer in hedendaagse architectuur (nummers 7 en 9).