Geografisch thema

Waalbosstraat

ID
10978
URI
https://id.erfgoed.net/themas/10978

Beschrijving

Straat die vanaf de Biermanstraat naar het noorden toe loopt en ter hoogte van nummer 35 overgaat in een onverharde landweg die doorloopt naar Wingene. Vóór 1979 maakt de Waalbosstraat deel uit van de Veldstraat. Vermeld in de Atlas der Buurtwegen (1847) als "Veldstraat", "Weg van de Kleine Ruysseledestraat langs Stiekschen Dam, het Biesgat en de Kapellemolen, naar de Grensscheiding met Wynghene".

Zogenaamd naar een bosareaal, nog gedeeltelijk in het landschap zichtbaar in het begin van de 20ste eeuw. Het Waalbos lag volgens het landboek van 1645 op de noordelijke grens van Schuiferskapelle met Wingene. "Waelbos" of "Walbos" wijst mogelijk op het bestaan van een walgracht, wellicht als restant van of verwijzing naar de drie mottes die in dit gebied voorkwamen (zie Motestraat). Volgens De Flou wordt in het landboek van Tielt-buiten uit 1729 vermeld: "Den Walbosch, palende oost ende zuid aen de Veldstrate". Het bosareaal aan de noordzijde van Schuiferskapelle wordt op de Ferrariskaart (1770-1778) "Bernard Bosch" genoemd.

De beeldbepalende "Kapellemolen" of "Bals Molen" klimt minstens op tot het tweede kwart van de 17de eeuw, toen er een houten staakmolen voorkwam. Een vroegste vermelding komt voor in een bron uit 1632. In 1847 wordt een nieuwe stenen molen gebouwd. In 1932 wordt het gevlucht afgenomen, maar de molen blijft in gebruik als elektrisch aangedreven maalderij.

Behouden agrarisch karakter door verspreide hoevebebouwing.

Het tracé van de Waalbosstraat is in de tweede helft van de 18de eeuw niet dicht bebouwd, in tegenstelling tot de zuidelijker gelegen Veldstraat. Enkele van de huidige hoeves (nummers 3, 7, 21) komen reeds voor op de Ferrariskaart (1770-1778), zij het niet in de huidige vorm. Zie nummer 21, hoeve komt met vier volumes voor op Ferrariskaart, wordt met twee lange evenwijdige volumes afgebeeld op de Atlas der Buurtwegen (1847), maar de huidige gebouwen dateren echter alle van latere datum, vermoedelijk 20ste-eeuws.

In 1868-1869 worden aan het uiterst noordelijke deel van Schuiferskapelle samenstellen van kleine huisjes opgetrokken aan de westzijde van weg, thans verbouwd (nummers 27) en leegstaand (zonder nummer). Ook wordt een kleine hoeve opgetrokken ter hoogte van huidig pluimveebedrijf en broeierij Van De Vyvere (nummer 35), gesticht in het begin van de 20ste eeuw. De huidige hoevegebouwen dateren grotendeels uit 1938, het woonhuis staat op de plaats van een ouder volume uit 1869, ten zuiden daarvan staat een stal uit 1872. In 1948 wordt door de hoeve-eigenaars een kapel gebouwd (zie zonder nummer).

Vermelding op diverse mutatieschetsen van het toponiem "Elsthoek", verwijzend naar een van de oude prekadastrale onderverdelingen van Tielt-buiten (zie inleiding).

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Schuiferskapelle, 1869/1, 1872/1, 1938/2.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van Westelyk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel XVI, Brugge, 1935, kolom 1041.
  • Dit is West-Vlaanderen, deel 3, Brugge, 1962, p. 1679-1683.
  • VANRENTERGHEM B., Schuiferskapelle, in HOLLEVOET F. e.a., Als straten gaan… praten, Tielt, 2005, p. 195.

Bron: CALLAERT G. & SANTY P. met medewerking van BOONE B., DEVOOGHT K. & MOEYKENS S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda; Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Bals kapelletje

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes

  • Omvat
    Kapellemolen met molenaarshoeve

  • Is deel van
    Schuiferskapelle


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Waalbosstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/10978 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.