Geografisch thema

Bruggestraat

ID
10993
URI
https://id.erfgoed.net/themas/10993

Beschrijving

Straat in het centrum van Torhout. Recht tracé van de Burg tot op grondgebied Aartrijke (Zedelgem). Loopt verder naar Brugge, zie naamgeving. Een vroegere benaming is "Brugsche Steenweg". Belangrijke uitvalsweg vanuit Torhout naar Brugge. Steenweg met recht tracé, aangelegd tussen 1750 en 1755 onder keizerin Maria-Theresia (regeerperiode 1740-1780). Het tracé is als dusdanig reeds aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778).

De nieuwe steenweg vervangt de oude weg of de "ouden Bruggeweg" die over de Sint-Jozefstraat en Keibergstraat richting Brugge loopt. Deze Bruggestraat is gedurende het ancien régime een zeer belangrijke handelsweg vanuit het hinterland naar de kust. Eind 17de eeuw heet de Bruggestraat heel eventjes de "Noordstraete", en maakt samen met de huidige Zuidstraat en een deel van de huidige Oostendestraat dat even "Weststraat" heet deel uit van een windroosnomenclatuur. Deze weg verliest einde 18de eeuw bij de aanleg van de steenweg zijn handelsfunctie, op vandaag zijn genoemde straten bewaard als secundaire wegen. Het eerste deel van de Bruggestraat (ongeveer tot aan het hospitaal Ten Walle) blijft behouden, daarna volgt een kaarsrecht tracé doorheen het veldgebied.

De nieuwe steenweg of Bruggestraat wordt een erg belangrijke centrumstraat voor Torhout. Tot het einde van de 19de eeuw wordt het onderscheid tussen Torhout-Binnen en Torhout-Buiten gemarkeerd door een arduinen en ijzeren staketsel (scheidingslijn is onduidelijk). In het eerste kwart van de 20ste eeuw wordt de steenweg langzaamaan volgebouwd en vervaagt het onderscheid stad/ platteland totaal. Deze verstedelijking wordt voltooid met de aanleg van de ring (Noordlaan, ter hoogte van het tweede rond punt) in de jaren 1960. Circa 2000 komt er ter hoogte van het tweede rond punt ook een aansluiting met de A17.

Beeldbepalende elementen voor het stadscentrum zijn het * oud "hospitaal Ten Walle" (zie infra, Bruggestraat nummer 12), het Sint-Jozefsinstituut (zie infra, Bruggestraat nummer 23), de oude begraafplaats (vanaf 1834) (zie infra, Bruggestraat zonder nummer/ Sint-Jozefstraat) en een aantal burgerhuizen. Ter hoogte van nummer 13, bewaarde oude schamppaal. Het paardenmarktplein op de hoek van de Bruggestraat met de Karel de Goedelaan markeerde als het ware het einde van het stadscentrum. Op deze plaats wordt in 1965 het Stedelijk Zwembad (Bruggestraat nummer 14) gebouwd naar ontwerp van architect A. Van Acker van de Brusselse Groep Meno en een parking aangelegd (tevens een rond punt). Het rusthuis zogenaamd "Missiehuis van Scheut" (Bruggestraat nummer 9) wordt in 1989-1990 gebouwd naar ontwerp van groep Delta (Hasselt). Het is een achterin gelegen baksteenbouw van meerdere bouwlagen onder zadel- en lessenaarsdaken. Het vooruitspringend portaal rust op twee arduinen zuilen, in het gevelveld opschrift "CICM" en "COR UNUMET ANIMA UNA" en afbeelding van wereldkaart. De centrale puntgevel boven het portaal is versierd met een groot bas-reliëf van Maria met kind Jezus, dit in gekleurde keramiek. De site van het huis gaat terug op een meisjesweeshuis uit de periode 1899-1934. In 1934 wordt het gebouw een opleidingshuis voor missiebroeders van Scheut die in de Torhoutse normaalschool studeren.

Tussen centrum en het tweede rond punt – dit wordt gemarkeerd door een kunstwerk van 2005 (zie infra, Bruggestraat zonder nummer): dichte bebouwing van arbeiders- en burgerhuizen, breedhuizen onder zadeldaken. Onder meer nummer 52: breedhuis van twee bouwlagen, uit de jaren 1920-1930, bewaard houtwerk met kleine roedeverdeling in de bovenlichten. Nummers 61, 63: naast één gelegen breedhuizen van twee bouwlagen, nummer 61 van 1933 zie bewaarde jaarsteen, nummer 63 uit zelfde periode, markerende bowwindow en erker. Nummer 54: links vrijstaand burgerhuis van 1934 naar ontwerp van architect Léon Derre (Torhout, zie bewaard bouwplan), markerend voortuintje, verspringend grondplan en bedaking, verzorgd metselwerk met vakken in dambordpatroon, toegangsportiek aan de linker zijgevel. Nummer 77: diephuis uit zelfde periode, dakrand afgeboord met windbord, vervallen serre. Nummer 100: laag (boeren)arbeidershuis uit eerste kwart van de twintigste eeuw, witgeschilderde baksteenbouw met verzorgd metselwerk.

Vanaf het tweede rond punt meer open bebouwing en de watertoren van 1967 (zie infra, Bruggestraat nummer +163). Tevens nog een stuk landbouwgebied op de grens.

  • Stadsarchief Torhout, Modern Archief: bouwplannen, nummer 1979 (nummer 54).
  • BRUNO, Torhout rond 1900, Torhout, 1985, p. 27-29 (iconografie).
  • HAELEWIJN R., Torhout in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1979, deel 1, prentkaarten 21-23, 28-29.
  • HAELEWIJN R., Torhout in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1979, deel 2, prentkaart 11.
  • MESTDAGH M., Archief beelden Torhout, Gent, 2002, p. 18-20, 32, 36-37, 41, 79, 82.
  • HAELEWIJN R., Op verkenning door het oude Torhout + Stadsplan Thorhoudt binnen de vesten anno 1700, Torhout, 1976, p. 9, 121, 123 (iconografie).
  • MESTDAGH M., Torhout. De geschiedenis van een stad, Torhout, 2000, p. 31, 97-101, 193, 215-219.

Bron: VANNESTE P. met medewerking van MOEYKENS S. & CALLENS T. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Torhout, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL28, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Beeld Kracht en Beweging

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis met wagenmakerij

  • Omvat
    Half vrijstaand burgerhuis

  • Omvat
    Hospitaal Ten Walle

  • Omvat
    Oude begraafplaats

  • Omvat
    Sint-Jozefscollege

  • Omvat
    Villa

  • Omvat
    Vrijstaand burgerhuis

  • Omvat
    Watertoren

  • Is deel van
    Torhout


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bruggestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/10993 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.