Geografisch thema

Langepijpestraat

ID
11038
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11038

Beschrijving

Straat met een quasi recht tracé van de Oostendestraat tot aan de Vredelaan (deel van de ringweg, aangelegd in 1935-1940)/ Molenstraat. De straat vormde voor de aanleg van de Vredelaan een geheel met de straat die vanaf 1934-1935 Molenstraat heet. De benaming "Lange Pijp" wordt voor de eerste maal vermeld in 1660 als een plaats in Torhout-Buiten: "in de strate loopende vanden stedenmeulen naer de langhe pype" (zie K. De Flou).

Mogelijk verwijst 'lange pijp' naar een draineringssysteem met een lange houten buis die aansluit op de stedeveste. Op de Ferrariskaart (1770-1778) is de straat aangegeven als een doodlopende straat. Het huidige tracé van de Langepijpestraat/ Molenstraat tot aan de Landstraat is wel reeds aangegeven op de Atlas der Buurtwegen (1846). In 1822 is er in een advertentie sprake van "te Thourout, niet verre west van de kerk, langs de straat loopende van de oostendsche kalsijde naar de Lange Pijp". De huidige benaming is in gebruik sinds 1890.

De Langepijpestraat – als dusdanig gelegen ten westen van de Oude Vestingbeek en dus in Torhout-Buiten - is in het ancien régime belangrijk voor de stad, door de aanwezigheid van de zogenaamde "Grote Molen", de belangrijkste molen van het oude Torhout. De "Grote Molen" of "Thouroutmolen" vervangt sinds de 16de eeuw een andere molen langs de stadsveste (ongeveer langs het tracé van de huidige Karel de Ghelderelaan). Het is een houten graan- en oliemolen met een 'stampcot'. De benaming "Grote Molen" wordt pas gebruikt vanaf 1640 om het onderscheid met de "Kleyne Molen" duidelijk te maken. De molen wordt in 1894 afgebroken.

Op de Atlas der Buurtwegen (1846), de kaarten van het Militair Cartografisch Instituut van 1861 en 1883 kent de straat nog een verspreide landelijke bebouwing. De militaire kaart van 1911 toont echter een opkomende lintbebouwing. Op vandaag wordt de volledige straat getypeerd door arbeiders- (anderhalve bouwlaag) en burgerhuizen (twee bouwlagen) uit het eerste en tweede kwart van de 20ste eeuw. Opvallend zijn een aantal panden met cementering met imitatiebanden (zie infra, Langepijpestraat nummer 2) of geometrische motieven (zie infra, Langepijpestraat nummer 3, en nummers 34, 39). Nummers 22, 24, 29: panden uit het eerste kwart van de 20ste eeuw, parementen van rode baksteenbouw, rechthoekige en korfbogige muuropeningen, deels bewaard houtwerk onder meer van gootlijsten op klossen (nummers 22, 24). Nummers 11-13 (zie infra, Langepijpestraat nummers 11-13) vormt een samenstel van burgerhuizen in spiegelbeeldschema van 1940. Tevens recente appartementsbouw.

  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, deel 9, 1929, kolom 213-214.
  • MESTDAGH M., Torhout. De geschiedenis van een stad, Torhout, 2000, p. 129, 130, 172.

Bron: VANNESTE P. met medewerking van MOEYKENS S. & CALLENS T. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Torhout, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL28, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoning

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Samenstel van burgerhuizen

  • Is deel van
    Torhout


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Langepijpestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/11038 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.