Geografisch thema

Allewaertstraat

ID
11286
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11286

Beschrijving

Gelegen in het Zuidkwartier, tussen de Beeldhouwersstraat en de Amerikalei. De straat behoort niet tot het oorspronkelijke verkavelingsplan van het Zuid van 1875. Ze werd hieraan een paar jaren later toegevoegd om het oorspronkelijk te grote bouwblok tussen Amerikalei, Beeldhouwers-, Admiraal de Boisot- en Kasteelstraat op te splitsen. De straat werd bij de opening circa 1880 Duquesnoystraat genoemd. In 1899 kreeg ze de huidige naam, naar Evarist Allewaert (1835-1889), Antwerps schepen van onderwijs vanaf 1872.

De straat is bebouwd met vrij bescheiden woningen van twee of drie bouwlagen uit het einde van de 19de eeuw. Aan de westzijde van de straat (even nummers) is dit eind-19de-eeuwse straatbeeld goed bewaard; aan de oostzijde werden heel wat huizen voorzien van een nieuw, vervlakt parement.

De westzijde, van nummer 2A tot en met nummer 32, bestaat uit een rij neoclassicistische stads- en burgerwoningen van twee tot drie traveeën en bouwlagen onder zadel- of mansardedak. Ondanks de verschillende kroonlijsthoogtes, is er sprake van een vrij homogeen straatbeeld van bepleisterde en geschilderde lijstgevels op hardstenen sokkels met keldermonden. De gevels kennen de standaard afwerking die kenmerkend is voor het gehele Zuidkwartier: begane grond met imitatievoegen of -bossages, verdiepingen met lijst- of paneelwerk, pilasters of rankwerk, centrale balkons en erkers, rechthoekige of getoogde muuropeningen, vlak omlijst op de eerste en geriemd op de andere bouwlagen, klassieke gevelbeëindiging. Heel wat woningen aan deze zijde van de straat bewaarden hun gevelafwerking en schrijnwerk bijna volledig.

Oorspronkelijk zorgde nummer 2 voor een mooie aanzet van de rij: het neoclassicistisch hoekpand met de Admiraal de Boisotstraat werd in 1900 ontworpen door bouwmeester Fl. Verbraeken voor Max Mölders. Het werd in 2002-2004 afgebroken voor de bouw van een opvallend appartementsgebouw. Sindsdien start nummer 2A de rij: de bescheiden stadswoning die circa 1900 voor rekening van M. Bal-Van Beethoven werd gebouwd, bewaart een mooi gevelbreed ijzeren balkon. Voor Max Mölders werden nog drie andere huizen gebouwd in de straat, nl. het samenstel op nummers 10-12 en nummer 6. Deze laatste woning, gebouwd in 1898, is een voorbeeld van een woningtype dat veel is gebouwd op het Zuid, namelijk de bescheiden burgerwoning van drie traveeën en twee bouwlagen onder een leien mansardedak, doorbroken met dakvensters met frontonbekroning. Nr. 6 kreeg een garage in het souterrain; bij een ander voorbeeld, op nummer 18, werd onder meer het dak vervangen. Ook de nummers 14, 30 en 32 waren aanvankelijk burgerwoningen van dit type, die echter later werden opgehoogd. De nummers 22-24 zijn twee naast elkaar gelegen, goed bewaarde voorbeelden van hetzelfde type.

De woning op nummer 16 springt in het oog door de weelderige, op de renaissance geïnspireerde stucversiering van de lijstgevel. Gebouwd circa 1895 naar ontwerp van Fl. Verbraeken, werd de woning verschillende keren aangepast, met onder meer een garage in het souterrain. Hetzelfde lot onderging de enige woning in de rij met een bakstenen, eclectisch parement, namelijk nummer 8, een burgerhuis dat in 1897 door dezelfde architect is ontworpen voor Gustave Larivière. Door de witschildering van de kleurrijke gevel valt het huis daarenboven niet meer op in de rij.

Met uitzondering van de nummers 19 tot 23, die hetzelfde karakter uitstralen als de burgerhuizen aan de even kant van de straat, onderging de bebouwing aan de oostzijde van de Allewaertstraat veel meer wijzigingen. Vermeldenswaard is het gebouw op nummer 11. Het eenvoudige, onversierde pand van zes traveeën en drie bouwlagen valt door de gevelbreedte op in deze straat. Het betreft de tot woningen omgebouwde sigarenfabriek die Emile Sannes circa 1895 liet bouwen. Op het aanpalende perceel in de achterliggende Beeldhouwersstraat (nummer 38), werd tegelijkertijd een statig burgerhuis gebouwd, dat hij wellicht zelf betrok.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1900 # 781 (2), 1900 # 637 (2A), 1898 # 63 (6), 1895 # 1615 (16), 1897 # 1454 (8), 1895 # 557 (11).
  • STYNEN H. & DUVOSQUEL J.-M. 1993: Omtrent het Antwerpse "Zuid", Monumenten "be"leven, Brussel, 15.

Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Gekoppelde neoclassicistische burgerhuizen

  • Omvat
    Neoclassicistisch burgerhuis

  • Omvat
    Neoclassicistisch burgerhuis

  • Omvat
    Neoclassicistisch ensemble van drie burgerhuizen

  • Omvat
    Neoclassicistische burgerhuizen

  • Omvat
    Neoclassicistische burgerhuizen

  • Omvat
    Neoclassicistische stadswoning

  • Is gerelateerd aan
    Neoclassicistische directeurswoning

  • Is deel van
    Het Zuid


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Allewaertstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/11286 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.